بارش‌ها در مناطق جنوبی کم‌سابقه بود
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران ،«احد وظیفه» رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، بارش‌های روزهای 12 و 13 دی‌ماه جاری در مناطق جنوب کشور را کم سابقه اعلام کرد و افزود: سامانه‌های بارشی در نیمه اول دی ماه جاری طی 4 روز در استان‌های جنوبی کشور شامل هرمزگان، کرمان، سیستان و بلوچستان، فارس و بوشهر، بارندگی‌های بسیار سنگینی را سبب شدند و کم بارشی شدید این مناطق تا حد زیادی در پهنه این استان‌ها کاهش یافت و میانگین پهنه‌ای بارش را بشدت افزایش داد.

بارش‌های نقطه‌ای در برخی ایستگاه‌های نزدیک ساحل مانند چابهار و کنارک در این مدت به ترتیب به حدود 250 و 350 میلیمتر رسید. این مقدار بارندگی در برخی ایستگاه های سیستان و بلوچستان بسیار کم سابقه است و این در حالی است که میانگین بارش سالانه در سیستان و بلوچستان حدود 100 میلیمتر است.وی با اشاره به اینکه فلات ایران و خاورمیانه در عرض‌های جنب حاره‌ای قرار دارد که آب و هوای آن تحت تأثیر توده‌های هوای گرم و مرطوب با منشأ مناطق حاره‌ای و توده‌های سرد و خشک با منشأ عرض‌های میانی و شمالی است و گاهی ترکیب این دو ناپایداری‌های جوی، فرایند بارش را بشدت افزایش می‌دهد.

وی تأکید کرد: انتقال رطوبت از شرق و عرض‌های جنوبی اقیانوس هند، دریای سرخ و شمال شرق آفریقا به سوی خاورمیانه و همزمان ورود سامانه فعال جوی با هسته سرد از عرض‌های میانی از شمال غرب به جنوب کشور و ترکیب مناسب فازی این سامانه‌ها، علت اصلی عوامل بارش‌های کم سابقه در سواحل جنوبی بود.وظیفه تصریح کرد: میانگین بارش استان بوشهر از اول سال آبی جاری (مهر 1400) تا دهم دی‌ماه یعنی قبل از وقوع سیلاب روزهای 12 و 13 دی‌ماه معادل 60.6 میلیمتر بوده که نسبت به 106.4 میلیمتری که در بلندمدت و در این بازه زمانی در این استان باید می‌باریده، بسیار عقب‌تر بوده است. این رقم در تاریخ 22 دی‌ماه جاری یعنی پس از وقوع سیلاب (میانگین بارش از سال آب جاری تا 22 دی‌ماه) به 112.2 میلیمتر رسیده است.

در هرمزگان نیز میانگین بارش از اول مهرماه تا 10 دی‌ماه تنها 17.2 میلیمتر بوده که در 22 دی‌ماه این میزان به 92.6 میلیمتر رسیده که افزایش قابل ملاحظه‌ای است. ثبت میانگین بارش 96.2 در هرمزگان در حالی است که این استان در بلند مدت و در این بازه زمانی می‌بایست 57.4 میلیمتر بارش دریافت می‌کرده است.در فارس نیز میانگین بارش از اول سال آبی جاری تا روز دهم دی‌ماه 49.1 میلیمتر بوده که در تاریخ 22 دی‌ماه به 105.7 میلیمتر رسیده است. وظیفه همچنین میانگین بارش در استان سیستان و بلوچستان قبل از وقوع سیلاب و روز دهم دی ماه را 9.3 میلیمتر اعلام کرد و گفت: این میزان پس از بارش‌های سیل آسا در 22 دی‌ماه به 35.7 میلیمتر رسیده و نکته قابل توجه این است که این استان در درازمدت و در بازه زمانی اول سال آبی تا 22 دی‌ماه می‌بایست 25.6 میلیمتر دریافت می‌کرده است.
 
سیلاب سیستان و بلوچستان 20 درصد حجم مخازن سدها را افزایش داد
سیستان و بلوچستان یکی از استان‌های جنوبی است که در جریان سیلاب اخیر متحمل خسارت شدیدی شد. سیل، یک‌هزار و ۹۲۰ میلیارد تومان به بخش‌های راه، کشاورزی، برق، حمل و نقل، ارتباطات، آب و فاضلاب، شیلات، زیرساخت‌ها و ساختمان‌های اداری این استان خسارت وارد کرده است.«محمد دلمرادی» مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با «ایران» تصریح کرد: از آنجا که سیلاب 12 و 13 دی‌ماه در جنوب استان رخ داده بود، روان آب حاصل از آن تأثیری در پر شدن چاه نیمه‌ها که در شمال استان واقع هستند، نداشته است.

اما برآوردهای ما نشان می‌دهد سدهای جنوب سیستان و بلوچستان توانسته اند در مجموع بیش از 50 میلیون متر مکعب از روان آب سیلاب اخیر را مهار کنند.وی با اشاره به اینکه حجم مخازن سدهای واقع در جنوب استان، قبل از وقوع سیلاب کمتر از نصف بوده است، افزود: این در حالی است که پس از سیلاب حجم مخازن به 70 درصد رسیده و درواقع روان آب حاصل از سیلاب حداقل 20 درصد بر حجم سدها افزوده است.

البته باران سیلابی با وجود حجم زیاد در بازه زمانی کوتاهی رخ داد ولی اگر این حجم بارش در زمان طولانی‌تری باریده بود، یقیناً آب بیشتری توسط سدها مهار می‌شد.
به گفته وی، سد زیردان 17.5 میلیون مترمکعب، سد تیس 22 میلیون مترمکعب، سد شکلک 5 میلیون مترمکعب و سد خیرآباد 5 میلیون مترمکعب از سیلاب را مهار کردند.
البته سیلاب که در پایین دست سدها بوده متأسفانه هدر رفته و بخشی به دریا ریخته ولی به هر جهت تأثیر مثبتی در آب‌های زیرزمینی داشته است.
 
مهار بیش از 50 میلیون مترمکعب روان آب سیلاب در فارس
در همین حال «وحید صالحی» مدیر بهره‌برداری و نگهداری از سدهای شرکت آب منطقه‌ای فارس نیز به «ایران» گفت: در جریان سیلاب روزهای 12 و 13 دی‌ماه جاری حجم قابل توجهی روان آب عمدتاً درمناطق جنوبی استان به راه افتاد که برآوردهای ما نشان می‌دهد سدهای این منطقه در مجموع توانستند حدود 50 تا 55 میلیون مترمکعب سیلاب را مهار کنند.

در این میان سد سلمان فارسی توانست بیشترین حجم سیلاب را که حدود 40 میلیون مترمکعب بود، مهار و نقش خود را در مهار سیلاب ایفا کند. حجم مخزن این سد صبح روز 12 دی‌ماه و قبل از وقوع سیل 613 میلیون مترمکعب بود که پس از سیلاب حجم مخزن آن به 655 میلیون مترمکعب افزایش داشته است.

صالحی افزود: حجم مخازن 9 سد استان قبل از وقوع سیلاب اخیر یکهزار و 255 میلیون مترمکعب بوده که این میزان پس از سیلاب به یک هزار و 315 میلیون مترمکعب رسیده است.
وی با اشاره به اینکه ظرفیت مخازن سدهای استان در مجموع 2.9 میلیارد مترمکعب است، خاطرنشان کرد : در حال حاضر حجم پرشدگی مخازن سدهای استان در حد 44.8 درصد است که امیدواریم با پیش‌بینی بارش در حد نرمال برای زمستان به مرور این درصد افزایش یابد.
 
حجم سیلاب کرمان 22 میلیون مترمکعب بوده است
استان کرمان با وسعت 183 هزار و 285 کیلومتر یکی از استان‌های خشک کشور است که متوسط بارندگی آن ۱۲۴ میلیمتر است.«علی رشیدی» مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کرمان به «ایران» گفت: در سال گذشته در استان در مجموع ۷۶ میلیمتر بارش داشتیم که امسال تاکنون این میزان ۵۹ میلیمتر بوده است.وی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۴ سد در استان کرمان در حال بهره‌برداری است، خاطرنشان کرد: میزان حجم آورد ناشی از سیلاب اخیر ۲۲ میلیون مترمکعب بوده است.

وی افزود: در حال حاضر ۳۹ درصد مخازن سدهای استان کرمان پر است و ۶۱ درصد آن خالی است که حجم فعلی مخازن سدها ۲۲۵ میلیون مترمکعب است.وی تصریح کرد: سد جیرفت ۱۲.۳ میلیون مترمکعب، سد نسای بم ۹.۱ میلیون مترمکعب، سد تنگوئیه سیرجان ۲ میلیون مترمکعب و سد شهید سلیمانی بافت 2 میلیون مترمکعب از حجم سیلاب را توانست مهار کند. ظرفیت مخازن سدهای این استان در مجموع ۵۸۳.۲ میلیون مترمکعب است.
 
حجم مخازن سدهای هرمزگان به96 درصد رسید
در همین حال «جمشید عیدانی» مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای هرمزگان با اشاره به اینکه تا پیش از وقوع سیلاب روزهای 12 و 13 دی‌ماه جاری میانگین حجم سدهای استان در حد 36 درصد بوده است، افزود: این در حالی است که با وقوع این سیلاب درصد پرشدگی سدهای استان به 96 درصد رسیده است. وی افزود: در سد استقلال میناب، سیلاب فوق‌العاده‌ای را شاهد بودیم و تقریباً این سد 80 میلیون مترمکعب آب بیش از ظرفیت سد سیلاب را در خود جای داد و علاوه بر اینکه سد به طور 100 درصدی پرشد حدود 40 میلیون مترمکعب آب نیز تخلیه صورت گرفت.
عیدانی‌ تأکید کرد: در سد سرنی بارش‌ها و آبگیری کمتر بود و در حال حاضر 30 درصد از حجم‌ سد آبگیری‌ شده و دارای آب است. وی افزود: سد جگین در شهرستان بشاگرد نیز 87 درصد آبگیری شده و موجودی ذخیره‌ آب آن مطلوب است.