سلامت نیوز: مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت: «اگرچه موضوع آلودگی هوا و مدیریت آن در قانون آمده است اما حقیقت این است که هنوز مسئولان فکر می‌کنند که آلودگی هوا یک مسئله لوکس است.»

او ادامه داد: «روند آلودگی هوا هر روز بد‌تر می‌شود، سال ۸۹ تهران ۱۴ روز پاک، ۲۴۷ روز سالم و ۱۰۳ روز ناسالم و یک روز بسیار ناسالم داشت. در حالی که امسال اصلا روز پاک نداشتیم؛ ۶۳ روز سالم، ۱۰۳ روز ناسالم و ۳ روز بسیار ناسالم نیز وضعیت سایر روزهای تهران در 6 ماه نخست امسال است.»

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران افزود: «البته این اطلاعات روز به روز بر مبنای استانداردهای کوتاه مدت است، اگر کیفیت هوا را با استانداردهای بلند مدت سالانه مقایسه کنیم می‌بینیم که نه تنها ذرات معلق با قطر کمتر از ۵/۲ میکرون و ۱۰ میکرون، بلکه ۲SO، ۲NO هم وضعیت نامناسبی در شهر تهران دارند.»

رشیدی تصریح کرد:« هر روز که هوای تهران ناسالم گزارش می‌شود به این معنی است که دست‌كم یکی از آلاینده‌های هوا از حد استاندارد خارج شده است و میزان آن در محیط غیر مجاز است.»

آمار دقیق نیست
به گفته مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، به علت دقیق نبودن نظام آمار و اطلاعات کشور در بخش خودرو‌ها، نمی‌توان به طور دقیق تعداد خودرو‌ها و موتورسیکلت‌ها را بیان کرد:«ولی می‌توان گفت؛ بیش از ۳ میلیون خودرو‌ها و بیش از همین مقدار هم موتورسیکلت در شهر تهران در حال تردد بوده که عامل اصلی آلودگی هوا تهران هستند.»

رشیدی تصریح کرد: «این تعداد خودرو و موتور سیکلت سالانه ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تن انواع آلاینده را شامل مونوکسید کربن، ذرات معلق، دی اکسید گوگرد، دی اکسید نیتروژن و هیدروکربن‌های سوخته، به هوای تهران وارد می‌کنند.»

او توضیح داد: «آلایندگی خودرو‌ها جنبه‌های مختلف دارد یک بخش مربوط به سوخت خودروها و بخش دیگر مربوط به تکنولوژی ساخت آنهاست.»

استانداردها مناسب نیست
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران ادامه داد: «اگر بهترین سوخت را هم از کشورهای پیشرفته بیاوریم باز هم کیفیت هوای شهرهای ما تغییر نخواهد کرد چون تکنولوژی ساخت خودروهای ما تکنولوژی پایینی است ومتاسفانه سطح استاندارد‌ها خیلی با استانداردهای روز دنیا مطابقت ندارد.»

رشیدی ادامه داد: «نگهداری استاندارد‌ها هم مطابق روز نیست به این معنی که خودرویی که با استاندارد یورو ۲ تولید می‌شود شاید حداکثر دو سال این استاندارد را نگه دارد و بعد دوباره استاندارد افت می‌کند و قدرت آلودگی آن بالا می‌رود.»

به گزارش خبرنگار ایلنا، چندی پیش معاون سلامت وزیر بهداشت در یک نشست خبری گفته بود هوای تهران آلوده‌تر نشده بلکه کیفیت آن بهتر هم شده، چون ما سطح استاندارددهای خود را بالا برده‌ایم در نتیجه روزهای آلوده‌مان بیشترشده است.

رشیدی اما با این گفته مخالف است: «واقعیت این است که استانداردهای جدید اگرچه از سال 88 ابلاغ شد، اما هنوزاجرایی نشده است چون در این صورت همه روزهای ما از ناسالم هم فرا‌تر رفته و به هشدار و اضطرار می‌رسید.»

به گفته وی سطح استاندار فعلی جهان برای ذرات معلق و برخی آلاینده‌ها خیلی پایین آمده و اگر ما آن استاندار‌ها را مبنای عمل قرار دهیم، روزهای ناسالمان بسیار بیشتر می‌شود.

ماسک‌ هم عاجز از مقابله با آلودگیست

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره ذرات معلق که هم اكنون یکی از آلاینده‌های اصلی هوای پایتخت و سایر کلان شهر‌هاست نیز گفت: « ذرات معلق در هوای کلان شهرها آنقدر ریزند که با ماسک‌های معمولی نیز نمی‌توان از ورود آن‌ها به دستگاه تنفسی جلوگیری كرد.»

رشیدی ادامه داد: «این ذرات معلق وارد دستگاه تنفسی شده و در مرحله نخست سطح اکسیژن گیری ریه را کاهش می‌دهد وسپس با ورود به دستگاه گردش خون، موجب بالا رفتن غلظت خون و سکته قلبی می‌شود.»

به گفته وی مباحثی از قبیل اینکه آلودگی هوا عامل مرگ و میر اولیه یا ثانویه است نتیجه‌ای ندارد: «بحث اصلی این است که در همه دنیا آلودگی هوا یکی ازعوامل مرگ و میر است و اولیه و ثانویه بودن آن مطرح نیست، بلکه مهم این است که باید آلودگی هوا را کاهش داد.»

سموم خطرناك در هوای تهران

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران همچنین از وجود برخی سموم خطرناک درهوای تهران خبر داد و تاکید کرد: «آلاینده‌هایی مانند دی اکسید گوگرد، دی اکسید نیتروژن و مونوکسید کربن آلاینده‌هایی کلاسیک هستند یعنی میزان مجاز و غیر مجاز دارند.»

او افزود: «اما بنزن و آزبست به عنوان سموم هوا شناخته می‌شوند یعنی وجود آن‌ها حتی در مقادیر کم هم مرگ آور است.»

رشیدی ادامه داد: «این سموم حتی در غلظت کم هم تاثیراتی غیرقابل بازگشت دارند، بنابراین باید برای کاهش آن به سرعت عمل شود و نباید آن‌ها را به حال خود‌‌ رها کرد.»

او توضیح داد: «وقتی یک فرد مونوکسید کربن را استنشاق می‌کند، دچار سر درد و سر گیجه می‌شود اما اگر این فرد درجایی قرار بگیرد که هوای تازه داشته باشد مشکلش برطرف می‌شود.»

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا تهران تصریح کرد: «اما بنزن، سیستم خون شما را تغییر می‌دهد، بافت کبد و کلیه را مسموم می‌کند و عوارضی مانند سرطان خون به دنبال دارد.»

او در مورد آزبست نیز گفت: «طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، میزان آزبست بایستی در هوا صفر باشد، ولی متاسفانه میزان آزبست در هوای تهران حدود ۳۰ تا ۵۰ برابر سایر شهرهای پاک دنیا است.»

رشیدی پاسخ به این سوال که آلودگی هوا چه خسارت‌هایی را بر مردم تحمیل می‌کند نیز گفت: «بانک جهانی در سال ۲۰۰۵ گزارشی منتشر کرد که براساس آن ذرات معلق در کل ایران، حدود ۸/۱ (یک و هشت دهم) میلیارد دلار خسارت آن‌ها بوده است. »

او ادامه داد: «متاسفانه آماری مبنی بر اینکه تاکنون چقدر خسارت در سطح ملی در نتیجه آلودگی هوا ایجاد شده، نداریم، ضمن اینکه گزارش بانک جهانی اعلام کرد بر مبنای چهار آلاینده حدود ۸ میلیارد دلار درسال خسارت آلودگی در کشور است.»

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با بیان اینکه سازمان محیط زیست و وزارت بهداشت و درمان، باید این آمار‌ها را تهیه کنند گفت: «این خسارات بر مبنای تلفاتی که بر بهداشت و درمان می‌گذارد _که شامل مرگ و میر و بیماری‌هاست_، محاسبه می‌شود. »

طرح جامع کاهش آلودگی هوا

رشیدی در مورد طرح جامع کاهش آلودگی هوا نیز گفت: «به اعتقاد من طرح جامع اولیه که در سال ۷۹ تصویب شد دستاوردهای خوبی داشت چون برای نخستین بار خودروساز‌ها، استاندار را در ساخت خودرو‌ها لحاظ کردند، سرب از بنزین حذف و آلودگی هوا به عنوان یک دغدغه مطرح شد.»

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت: «از اشکالات آن نیز می‌توان نداشتن یک شاخص برای ارزیابی طرح را نام برد، به این معنی که سال به سال، چه مقدار افزایش یا کاهش آلودگی داریم و چگونه می‌توانیم آن را کاهش دهیم.»

وی افزود: «در طرح جدید هم اثر بخشی محور‌ها مشخص نیست چون تعداد روزهای آلوده نمی‌تواند معیاری برای ارزیابی کیفیت هوا باشد.»

رشیدی توضیح داد: «ممکن است هوای شهر آلودگی زیادی داشته باشد اما با وزش باد از بین برود بنابراین پاک بودن هوا نمی‌تواند ملاک عملکرد خوب ما باشد.»

او ادامه داد: «همچنین برعکس آن نیزممکن است، به این معنا که عملکرد خوب باشد به گونه‌ای که میزان تولید آلودگی‌ها را به یک دهم سال گذشته کاهش داده باشد اما وضعیت هوا به گونه‌ای نباشد که آلودگی را جابه جا کند. »

این متخصص آلودگی هوا تاکید کرد: «جدای از تمام این‌ها ما باید مسئله آلودگی هوا را طوری مدیریت کنیم که در بد‌ترین شرایط هوا‌شناسی هم هوایی مطلوب داشته باشیم. »

وی ادامه داد: «سال‌های پیش با نگاه کردن به آسمان شب به راحتی ستاره‌ها را می‌دیدیم اما اکنون دیگر این امر به راحتی میسر نیست.»

رشیدی تصریح کرد: «یکی از شاخص‌های بهبود وضعیت هوا افزایش میدان دید است به عنوان مثال در آمریکا میدان دید یک سرمایه ملی است زیرا دیدن مناظر ازشهر امر بسیار مهمی است.مثلا در تهران اگر روزی هوا آنقدر پاک باشد که کوه‌های اطراف به خوبی دیده می‌شود، به طور حتم تاثیر بسیار مثبتی بر روحیه افراد خواهد داشت.»

مسئله آلودگی هوا اولویت دولت نیست

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درادامه در مورد برنامه دوم، سوم، چهارم و پنجم توسعه کشور گفت: «در تمام این برنامه‌ها نقش و وظایفی برای دولت پیش بینی شده که به واسطه آن مسئولیت کاهش آلودگی و استاندارهای هوای کلان شهر‌ها به ویژه تهران بر عهده آن گذاشته شده است. »

رشیدی ادامه داد:«ولی اینکه چرا با وجود تاکید قانون، موضوع آلودگی هوا جدی گرفته نمی‌شود این است که مسئله آلودگی هوا اولویت دولت درکشور ما نیست.»

وی افزود:«درست است که مسئله آلودگی هوا و مدیریت آن در قانون آمده اما حقیقت این است که هنوز مسئولان فکر می‌کنند که آلودگی هوا یک مسئله لوکس است.»

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت:« وقتی یک هواپیما سقوط می‌کند و مسافران آن کشته می‌شوند حساسیت زیادی ایجاد می‌شود اما، آلودگی هوا که به تدریج و پنهان انسان‌ها را می‌کشد، جدی گرفته نمی‌شود.»

خروج خودروهای فرسوده
رشیدی در مورد طرح خروج خودروهای فرسوده گفت: «انجام چنین طرح‌هایی می‌تواند درکاهش آلودگی هوا بسیار موثر باشد.»

وی افزود: «به عنوان مثال هم اكنون خودروهایی درشهر در حال ترددند که به ازای هر کیلومتر پیمایش ۵۰ تا ۶۰ گرم آلودگی تولید می‌کنند، همچنین خودروهایی داریم که با استانداردهای یورو ۲ تولید می‌شوند که به ازای هر کیلومتر۲ گرم آلودگی تولید می‌کنند.»

به گفته مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهرانیک خودروی فرسوده می‌تواند بین ۲۵ تا ۳۰ برابر یک خودرو استاندارد آلودگی ایجاد کند.

رشیدی در مورد وضعیت موتورسیکلت‌ها نیز گفت: «موتور سیکلت‌ها هم از استاندارد بسیارپائینی برخوردارند و معاینه فنی آن‌ها نیز جدی گرفته نمی‌شود زیرا با این تکنولوژی که دارند معاینه فنی آن‌ها بی‌معنی است.»

به گفته وی هر موتورسیکلتی که از کارخانه خارج می‌شود چهار برابر یک خودرو آلایندگی تولید می‌کند.

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران تاکید کرد: «باید ساختار ناوگان حمل و نقل درپایتخت متحول شود چون با وضعیت فعلی خودو‌ها و موتورسیکلت‌ها هیچ امیدی به داشتن هوای پاک درتهران نیست.»

رشیدی معتقد است بحث آلودگی هوا درشهر تهران باید اولویت اول باشد چون ما همواره در حال نفس کشیدن هستیم.

او ادامه داد: «اگر آب در تهران آلوده شود می‌توانیم برای نوشیدن از آب معدنی یا روش‌های دیگر استفاده کنیم اما هوا را که نمی‌توانیم از جای دیگری بیاوریم بنابراین مجبوریم‌‌ همان هوای آلوده را تنفس کنیم. از این رو برای بهبود بخشیدن به کیفیت هوای تهران باید چاره اندیشی کرد.»