تحقیقات جدید نشان می‌دهد که مصرف غذاهای گیاهی سالم، از جمله میوه‌ها، سبزیجات، آجیل، قهوه و حبوبات با خطر کمتری برای ابتلای افراد به دیابت نوع دو مرتبط است.

در این مطالعه که توسط پژوهشگران دپارتمان تغذیه دانشگاه هاروارد با همکاری دانشکده بهداشت عمومی چان در بوستون ایالات متحده انجام شده است، هدف تعیین شده شناسایی پروفایل متابولیت های مختلف مربوط به رژیم های غذایی گوناگون گیاهی و بررسی ارتباط احتمالی بین این پروفایل ها و خطر ابتلا به دیابت نوع دو یا به اختصار T2D بوده است.

متابولیت ماده ای است که توسط فرآیندهای شیمیایی موجود در بدن یک موجود زنده مورد استفاده قرار گرفته یا تولید می شود و شامل تعداد زیادی از ترکیبات موجود در غذاهای مختلف و همچنین تنوع پیچیده از مولکول هایی است که در نتیجه تجزیه و تبدیل ترکیبات مختلف برای استفاده بدن ایجاد می شوند.

تفاوت در ترکیب شیمیایی غذاها به این معنی است که رژیم غذایی افراد باید در مشخصات متابولیت های آن ها منعکس شود. پیشرفت های تکنولوژیکی اخیر در زمینه موسوم به «متابولومیک پروفیل ها با کارایی بالا»، توانسته عصر جدیدی از تحقیقات تغذیه ای را آغاز نماید.

علم متابولومیک به عنوان تجزیه و تحلیل جامع و شناسایی تمام متابولیت های مختلف موجود در یک نمونه بیولوژیکی تعریف می شود. بیش از 90 درصد موارد دیابت، از نوع دو هستند و این وضعیت تهدیدی بزرگ برای سلامتی در سراسر جهان به حساب می آید. شیوع جهانی این بیماری در بزرگسالان در کمتر از دو دهه، به بیش از سه برابر رسیده است.

موارد ابتلا به این بیماری از حدود 150 میلیون نفر در سال 2000 به بیش از 450 میلیون نفر در سال 2019 رسیده است، ضمن آن که پیش بینی می شود تا سال 2045، این تعداد به حدود 700 میلیون نفر افزایش یابد.

مجریان این پژوهش، تجزیه و تحلیلی را  روی نمونه‌های پلاسمای خون و وضعیت دریافت رژیم غذایی حدود 11 هزار فرد انجام دادند. شرکت کنندگان عمدتاً سفیدپوست، میانسال  با میانگین سنی 54 سال و با میانگین شاخص توده بدنی 25.6 کیلوگرم بر متر مربع بودند.

نتایج این بررسی ها نشان داد افرادی که میزان مصرف کمتری از غذاهای گیاهی سالم در رژیم های غذایی خود داشتند، در طول پیگیری، بیشتر به دیابت نوع دو مبتلا شدند. ضمن آن که احتمال بروز فشار خون و سطوح کلسترول بالا نیز در آن ها بیشتر بود.

داده‌های متابولومیک نیز نشان دادند که رژیم‌های غذایی مبتنی بر گیاه با پروفایل‌های منحصربه‌فرد چند متابولیتی مرتبط هستند و این الگوها به طور قابل‌توجهی بین رژیم‌های غذایی سالم و ناسالم گیاهی متفاوت اند.

به گفته مجریان این تحقیق، یافته‌های ما، از نقش مفید رژیم‌های غذایی گیاهی سالم در پیشگیری از دیابت حمایت می‌کنند و بینش‌های جدیدی را برای تحقیقات آینده بالاخص در حوزه متابولیت های گیاهی ارائه می نمایند.

این یافته ها در نشریه معتبر حوزه دیابت، Diabetologia که مجله انجمن اروپایی برای مطالعه دیابت است، منتشر شده اند.