محمد شریفی مقدم در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز، در واکنش به خبر نهایی شدن مصوبه تعرفه‌های خدمات پرستاری در هیات وزیران، با اشاره ای به کش و قوس های اجرای این قانون طی 15 سال، گفت:« تا سال 75 مدل پرداخت در وزارت بهداشت مثل سایر وزارتخانه ها بود و در آن زمان تفاوت پرداخت ها میان کادر پزشک و غیر پزشک یک تا دو برابر بود. از سال 75 طرحی به نام طرح نوین خودگردانی بیمارستان ها اجرا شد به این بهانه که این طرح می تواند به درآمد بیمارستان ها کمک کند در حالی که چنین نبود.»

وی در ادامه گفت:«در دهه 70 برای هزار خدمت پزشکان تعرفه تعیین کردند و گفتند اگر عمل جراحی صورت گیرد به اسم پزشک ثبت می شود و یک درآمدی ایجاد می شود که اگر جزء حرفه ای آن را صد در صد بگیریم تا 65 درصد درآمد به جیب پزشک می رود 5 درصد این درآمد هم به جیب روسای دانشگاه ها می رود، ده درصد به بیمارستان اختصاص پیدا می کند که بسیار ناچیز است و حتی هزینه لوازم مصرفی بیمارستان هم نمی شود و 20 درصد این درآمد صرف نیروهای غیرپزشک می شود.»

70 درصد درآمد بیمارستان ها به جیب پزشکان می رود

وی افزود:« تناسب نیروی پزشک و غیرپزشک در بیمارستان ها به این صورت است که 93 درصد نیروی بیمارستان ها غیرپزشک هستند و تنها 7 درصد پزشک هستند یعنی 70 درصد درآمد بیمارستان ها صرفا به اسم پزشکان تمام می شود این یک اختلاف فاحشی در پرداختی ها ایجاد می کرد که اختلاف درآمد نیروی پزشک و غیر پزشک حتی تا 30 ، 40 برابر هم می رسید که در آن زمان مورد اعتراض بقیه گروه ها از جمله پرستاران که بیشترین گروه غیرپزشک را تشکیل می دهند قرار گرفت. نظام پرستاری هم نسبت به این موضوع اعتراض داشت.»

سیستم مافیای پزشکی اجازه افزایش پرداختی به پرستاران را نداد

وی گفت:« اعتراضات نسبت به اختلاف فاحش درآمد ادامه داشت. در زمان وزارت دکتر مسعود پزشکیان بر وزارت بهداشت در اواخر سال 79 اعتراضات جامعه پرستاری را مطرح کردیم که وی هم نحوه پرداختی ها را ناعادلانه دانست و چندین بار خواست پرداختی به پرستاران را افزایش دهد اما سیستم مافیای پزشکی این اجازه را نداد. در آن زمان یکی از مسولان در وزارت بهداشت اظهار کرد این 20 درصد از درآمد بیمارستان ها که به نیروهای غیرپزشک می دهیم از صدقه سری پزشکان است و این درآمد را پزشکان برای بیمارستان ها تولید می کنند که حرف این انگیزه ای برای نظام پرستاری و جامعه پرستاری شد که تعرفه های پرستاری را قانونی کنیم.»

هدف اصلی قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری

وی در ادامه گفت:« تا سال 86 قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری در مجلس به تصویب رسید و در خود قانون هم به صراحت اعلام شده خدمات پرستاری باید در قالب بسته های خدمتی مثل بقیه گروه ها تعریف شود اما در این 15 سال همواره وزارت بهداشت از ابتدا مخالف اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری بود.»

شریفی مقدم تاکید کرد:« هدف اصلی و شاه بیت تصویب قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری این بود که عدالت در پرداخت ها ایجاد شود و پرداخت ها در گروه های پزشکی و پرستاران عادلانه شود. برای این قانون ده هزار ساعت کار کارشناسی صورت گرفته بود و برای خدمات پرستاری مانند خدمات پزشکی به صورت موردی تعرفه تعیین کردند.»

در طرح تحول سلامت یک شبه خدمات پزشکان را تعرفه دار کردند

وی در ادامه گفت:« البته به تدریج به تعداد خدمات پزشکی تعرفه دار اضافه شد تا اینکه طرح تحول سلامت اجرا شد و تعداد خدمات پزشکی تعرفه دار از هزار خدمت به 4هزار خدمت رسید و سپس در طرح تحول سلامت یک شبه خدمات پزشکان را 4 هزار خدمت به 8 هزار خدمت تعرفه دار کردند و در حال حاضر در کتاب ارزش نسبی خدمات سلامت ده هزار نفر ساعت خدمت پزشکان را تعرفه گذاری کرده اند که نزدیک به 8 هزار خدمت مربوط به پزشکان است و دو هزار خدمت هم به صورت غیرمستقیم برای پزشکان مثل پزشکان آزمایشگاه ها و پیراپزشکان و ماماها تعرفه گذاری شده است.»

معاونت پرستاری وزارت بهداشت وقت، بر علیه پرستاران!

وی تاکید کرد:« در یک دوره یکی از روسای جمهور 6 دستور برای اجرای تعرفه های خدمات پرستاری داد که معاون اول وی کمیته ای را در بالاترین سطح تشکیل داد و بارها رییس جمهور وقت به وزارت بهداشت دستور اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری را داد اما مافیای وزارت بهداشت اجازه اجری این قانون را در آن دوران ندادند مستندات این مسئله وجود دارد. در دولت بعد از آن این موضوع کمی کمرنگ تر شد ولی باز هم با پیگیری هایی که شد چندین بار موضوع تعرفه های پرستاری در سال 95-96 به کمیسیون اجتماعی دولت رفت و در این کمیسیون همه موافق اجرای این قانون بودند اما معاونت پرستاری وزارت بهداشت به عنوان نماینده وزارت بهداشت تنها مخالف در این کمیسیون بود که با اجرای این قانون مخالفت کرد و اجرای این قانون از دستور کار دولت خارج شد.»

نهادهای پرستاری در اختیار سیستم وزارت بهداشت هستند

وی افزود:« در اواخر دولت روحانی آیین نامه این قانون را تصویب کردند در حالی که قانون سال 86 می گوید باید ظرف 6 ماه آیین نامه این قانون توسط وزارت رفاه ، وزارت بهداشت و سازمان نظام پرستاری تهیه شود و به شورای عالی برود و تصویب شود و اجرایی شود بعد از تایید دولت اما اجرای این قانون از 6 ماه به 15 سال رسید. در اواخر دولت روحانی این آیین نامه تصویب شد و قرار شد بسته های خدمتی را وزارت بهداشت ، وزارت رفاه و سازمان نظام پرستاری تهیه کنند اما معاونت پرستاری وزارت بهداشت که ابزار دست سیستم پزشک سالار بود مانع شد. مشکل ما در پرستاری این است که نهادهای پرستاری متاسفانه در اختیار سیستم وزارت بهداشت هستند.»

بی توجهی به دستور مقام معظم رهبری و سران سه قوه

وی در ادامه گفت:« زمانی که آقای رییسی رییس قوه قضاییه بود دستور داد قوانین برجای مانده پرستاری احصا شود اما اقدامی صورت نگرفت.علیرغم تمام اقدامات کارشناسی طی این 15 سال و پیگیری های جامعه پرستاری و سران سه قوه و مقام معظم رهبری که در سال 99 در روز پرستار به صراحت اعلام کردند باید قانون تعرفه گذاری پرستاری به نفع پرستاران اجرایی شود باز هم به این موضوع توجه نشد تا اینکه در سال 1400 مقام معظم رهبری اظهار کردند باید این قانون اجرایی شود.»

وی درباره نهایی شدن مصوبه تعرفه‌های خدمات پرستاری در هیات وزیران در امسال گفت:« تعرفه گذاری هر خدمتی در وزارت بهداشت یک فرمول و رویه ای دارد به این صورت که هر قسمتی که می خواهند برای آن تعرفه تعیین کنند بررسی می کنند چقدر ریسک خطر برای عامل انجام خدمت دارد و چقدر ریسک خطر برای بیمار دارد ، چقدر وقت صرف ارائه این خدمت می شود و ارائه کننده خدمت چه مدرکی دارد. انتظار ما این بود که خدمات پرستاری را هم مثل سایر گروه های پزشکی جزء به جزء تعرفه گذاری کنند. مثل خدمات پزشکی که ده هزار تعرفه دارد برای جامعه پرستاری ممکن است این خدمات به 6هزار خدمت برسد البته پرستاران خدماتشان متنوع تر و پرتکرارتر است.»

انتظار جامعه پرستاری در تعیین تعرفه ها برآورده نشد

شریفی مقدم گفت:« انتظار جامعه پرستاری این بود که با همان ترازو و فرمولی که خدمات پزشکی تعرفه گذاری شده بود برای پرستاران هم به همین صورت اعمال شود اما متاسفانه سه نهاد وزارت بهداشت، وزارت رفاه و نظام پرستاری تعرفه های پرستاری را به روشی دیگر تعیین کردند. به این صورت که یک بیمار که در یک بخش بستری می شود پرستار یکسری خدمت به این بیمار ارائه میدهد از جمله اینکه بیمار را پذیرش می کند، فشارخون بیمار را می گیرد ،ممکن است سرم یا دارو تزریق کند اینها را جمع کردند و گفتند به جای اینکه جزء به جزء خدمت پرستای را تعیین کنیم یک رقم برای آن در نظر بگیریم رقم هم با k تعیین می شود. هر K نزدیک به 14 هزارتومان است.»

80 هزارتومان تعرفه مراقبت 24 ساعته از یک بیمار در بخش

وی در ادامه گفت:« گفتند ما حساب کردیم  یک بیمار که به عنوان مثال در بخش جراحی بستری می شود 6K برای آن در نظر گرفتند که نزدیک به 80 هزار تومان می شود. این مبلغ 80 هزارتومان بابت کلیه خدماتی است که گروه پرستاری برای بیمار در 24 ساعت ارائه می دهند یعنی حتی این تعرفه کمتر از ویزیت یک پزشک متخصص است. بعد گفتند تعرفه های پرستاری برای بقیه بخش ها را نیز مانند بخش جراحی تعیین می کنیم. نزدیک به 100 تنوع بخش داریم که تعرفه های پرستاری این 100 بخش را در یک سطح در نظر گرفتند و تعرفه خدمت پرستاری در این بخش ها همه 6K  می شود و 17 بسته در نظر گرفتند و تعرفه پرستاری 90 درصد بخش ها را به همین شکل دسته بندی کردند اما بخش روان 5K و برخی بخش ها را حتی دو دهم K در نظر گرفتند و کلا خدمات پرستاری را در یک سطح که 17 ستون است خلاصه کردند.»

وی گفت:« این نوع تعرفه گذاری اصلا آن چیزی نبود که جامعه پرستاری انتظار آن را داشت با این روش تعرفه گذاری در حق بیماران هم اجحاف می شود. در سیستم پزشکی هر بیماری هر خدمتی که دریافت می کند یک تعرفه خاص دارد به عنوان مثال یک بیمار که عمل ارتوپدی انجام دهد چندین مدل جراحی وجود دارد که سن بیمار، نوع بخیه ای که برای بیمار می زنند اینکه بخیه در کدام قسمت بدن بیمار زده شود هر کدام تعرفه پزشکی خاص خود را دارد بنابراین می بینیم که تعرفه های پزشکی را اینچنین ریز به ریز دیده اند ولی در خصوص پرستاری چنین نیست.»

شریفی مقدم افزود:« با این روش تعرفه گذاری به بیماران هم ظلم شده است در یک بخش جراحی بیماران متفاوت هستند به عنوان مثال یک بیمار جوان که آپاندیسش را عمل می کنند همه کارش را خودش انجام می دهد ولی یک فرد سالمندی که مثلا کیسه صفرایش را عمل کنند و نیاز به این دارد که 90 درصد کارش را پرستار انجام دهد اما بیمار جوان شاید ده درصد نیاز به خدمت پرستار داشت باشد اما هر دوی این بیمار یک مبلغ یکسان یعنی 80 هزارتومان را باید پرداخت کنند.»

بی عدالتی در اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری

تعرفه های پرستاری را خلاصه کردند

وی گفت:« بعد از 15 سال و اینهمه کار کارشناسی، در نحوه اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری بی عدالتی شده است. جامعه پرستاری 15 سال چشم انتظار این بود که تحولی در پرداختی های آنها صورت گیرد. اگر تعرفه های پرستاری به صورت واقعی انجام میشد شاید کارانه یک پرستار از کارانه یک پزشک هم بیشتر میشد به دلیل اینکه درست است که ارزش خدمت پرستار از خدمت یک پزشک کمتر است ولی تکرار خدمتی که ارائه می دهد و تنوع خدماتی که دارند بیشتر است لذا ممکن است کارانه یک پرستار از کارانه یک پزشک بیشتر شود. در دنیا هم چنین است که هرکسی که بیشتر کار کند باید دریافتی بیشتری داشته باشد ولی در ایران تعرفه های پرستاری را خلاصه کردند و سقف هم برای آن گذاشته اند و یک بودجه 5 هزار میلیاردی گرفتند و آن را بر تعداد تخت های بیمارستانی تقسیم کرده اند و یک رقمی را تعیین کرده اند که این اصلا با روح قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری سازگاری ندارد.کاری کردند جامعه پرستاری از اجرای قانون تعرفه گذاری پشیمان شوند.»