به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همدلی، وی با اشاره به اینکه برخی از معتادانی که در سطح شهر مشاهده می‌کنیم، معتاد متجاهر محسوب می‌شوند، ادامه داد: بیش از چهار هزار نفر شامل افراد بالای ۶۵سال، دارای زخم باز، زیر ۱۸سال، زنان باردار، معلولان جسمی و حرکتی، ترنس‌ها، بیماران روانی و ... هستند که نمی‌توانند وارد مراکز ماده۱۶ شوند.

وقتی پلیس در طرح‌ها معتادان متجاهر را جمع‌آوری می‌کند، بعد از غربالگری که بهزیستی انجام می‌دهد از ورود این افراد به مراکز ماده۱۶ جلوگیری می‌شود و به گرمخانه‌ها و سامان‌سراها جهت اقامت موقت منتقل می‌شوند؛ اما گرمخانه نیز شرایط نگهداری از این افراد را ندارد.
مصطفی هادی‌زاده پیش‌تر نیز گفته بود که 37درصد معتادان متجاهر کشور در پایتخت زندگی می‌کنند.

در حالی دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران از 21هزار معتاد متجاهر سخن می‌گوید که چند ماه پیش سردار حسین رحیمی نیز گفته در تهران حدود ۲۲هزار معتاد متجاهر دارد و متأسفانه تا به این لحظه ظرفیت جدیدی برای نگهداری از معتادان متجاهر ایجاد نشده است.

کمبود ظرفیت نگهداری معتادان رهاشده

موضوع معتادان متجاهر یک درد است و موضوع رها شدن آنان در جامعه درد دیگری، بسیاری معتادان متجاهر رهاشده را به کمبود ظرفیت نگهداری این قشر گره می‌زنند. آمارها می‌گویند پایتخت ایران که بیش از 20هزار معتاد متجاهر را در خود جای‌داده است فقط می‌تواند پذیرای 12هزار آنان باشد و 8هزار باقی‌مانده چاره‌ای به‌غیراز رها شدن در کوچه و خیابان‌های شهر نداند.

همین چندی پیش فرمانده انتظامی تهران بزرگ درباره اینکه تهران به چه تعداد ظرفیت برای نگهداری از معتادان متجاهر نیاز دارد، نیز گفته: هنوز حدود ۷ تا ۸هزار معتاد متجاهر رهاشده در شهر تهران داریم که جایی برایشان نیست. این‌ها هنوز در سطح شهر تهران هستند که ما امیدواریم و پیگیر هم هستیم که ظرفیت‌هایی برای نگهداری و بازپروری آنان ایجاد شود.

برخورد به معتادان رهاشده معمولاً این رویه را دارد. نیروی انتظامی وظیفه جمع‌آوری این معتادان را بر عهده دارد، پس از جمع‌آوری و غربال، معتادان را تحویل مراکز نگهداری می‌دهند. عده‌ای که شرایط ورود به مراکز ماده۱۶ (ترک اجباری) را نداشته باشند، رها می‌شوند و گروهی که شرایط مراکز را دارند، به مدت سه ماه نگهداری شده و بعدازآن ترخیص می‌شوند.رها شدن معتادانی که شرایط لازم برای ورود به مراکز ماده۱۶ را ندارند از یک‌سو و ترخیص معتادان متجاهر از مراکز نگهداری پس سه ماه از سوی دیگر، باعث شده، چرخه معتادان رهاشده متوقف نشود.

شهرداری چرخه معتادان متجاهر را متوقف نکرد

آمار معتادان متجاهر و رهاشده از جایی تلخ‌تر می‌شود که بدانیم برخی از مسئولان برای گرفتن پست و مقام از این قشر از همه‌جا رانده و مانده نیز استفاده می‌کنند. آنان وعده متوقف کردن چرخه حضور آنان را در خیابان‌ها می‌دهند، اما بعد از رسیدن به قدرت و تصدی پست، این چرخه متوقف نمی‌شود و کماکان ادامه دارد.

علیرضا زاکانی، شهردار تهران از نخستین روزهایی که به شهرداری تهران آمد وعده داد که معتادان متجاهر را از سطح شهر تهران جمع‌آوری کند. وی در کارنامه 200روزه خود نیز جمع‌آوری 10هزار معتاد از سطح شهر تهران را آورده است.قرارگاه اجتماعی شهرداری تهران نیز قرار بود چرخه حضور آنان را در خیابان‌های پایتخت متوقف کند، اما شواهد و اظهارات مسئولان انتظامی حاکی از آن است که نه وعده‌های زاکانی تحقق‌یافته است و نه قرارگاه اجتماعی شهرداری تهران -به‌رغم یک سری اقدامات مفید- تاکنون توانسته این چرخه را متوقف کند.

یاورشهرها به کمک پذیرش معتادان متجاهر

اگرچه کارنامه مدیران شهری جدید در حوزه آسیب‌های اجتماعی به‌ویژه معتادان متجاهر، کارنامه قابل دفاعی نیست، اما برخی از اقدامات آنان در راستای ساماندهی معتادان رهاشده، کورسوی امیدی را ایجاد کرده است که شاید مدیریت شهری جدید که وعده متوقف کردن چرخه حضور معتادان را در خیابان‌ها داد، بتواند با ساماندهی این افراد وجهه و چهره شهر را ترمیم ‌کند.

یکی از آن اقدامات راه‌اندازی مراکز مخصوص معتادان منع پذیرشی است. بر این اساس، از زمان شکل‌گیری قرارگاه اجتماعی یعنی حدود شش ماه قبل تاکنون، شش یاور شهر توسط شهرداری تهران راه‌اندازی شده که اختصاص به معتادان متجاهر با شرایط خاص دارد.

یاور شهر یک با ظرفیت ۵۰۰نفر برای معتادان متجاهر بالای ۶۵سال، یاور شهر دو با ظرفیت ۲۰۰نفر برای معتادان متجاهر زیر ۱۸سال، یاور شهر سه با ظرفیت ۱۵۰نفر برای معتادان متجاهر دارای زخم باز، یاور شهر چهار و شش با ظرفیت هزار نفر ویژه مردان و یاور شهر پنج با ظرفیت ۲۰۰نفر ویژه زنان معتاد متجاهر عملیاتی شد. به محمدامین توکلی‌زاده، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران، هنوز دایره‌های کوچک‌تر و کم‌جمعیت‌تری مانند ترنس‌ها، معلولان و ...در این یاورشهرها پذیرش نشدند و قرار است این افراد در مراکز منع پذیرشی جدید که راه‌اندازی شده پذیرش شوند.

یاورشهرها اقدام مثبتی است، اما کافی نیست

یک کارشناس اعتیاد، اقدام شهرداری در راه‌اندازی یاورشهرها را اقدامی مثبت ارزیابی کرد و به «همدلی» گفت: اقدام شهرداری در تأسیس یاورشهرها اقدام مثبتی است، اما کافی نیست و به‌تنهایی نمی‌تواند چرخه حضور معتادان متجاهر در شهر و خیابان‌ها را متوقف کند.«امیررضا صادقیان» افزود: برای به نتیجه رسیدن سریال بی‌پایان جمع‌آوری معتادان متجاهر از سطح پایتخت و همچنین شهرهای بزرگ اصلاح قانون، رویه‌ها و نگاه مسئولان دولتی، قوه قضاییه و نمایندگان مجلس ضروری است.

وی ادامه داد: کافی است معتادان متجاهر به‌جای ماندن در فضایی شبیه به زندان، در مرکزی درمانی و استاندارد اقامت داشته باشند تا فرایند درمان آن‌ها کامل شود. سپس باید آن‌ها را وارد چرخه‌های بازتوانی کرد. صادقیان تصریح کرد: زمانی می‌توان اقدامات و حمایت‌ها در مورد معتادان را مثبت ارزیابی کرد که آنان ضمن ترک اعتیاد، بتوانند به جامعه برگردند، یعنی این‌که مهارت شغلی پیدا کنند؛ مانند یک شهروند عادی درآمدزایی ایجاد کنند و عهده‌دار مخارج خود باشند.

این کارشناس اعتیاد افزود: اکنون زود است که اقدام شهرداری در تأسیس یاورشهرها را قضاوت کنیم. باید زمان بگذرد. نتایج حاصل شود و آن‌وقت است می‌توانیم در مورد این طرح شهرداری نظر بدهیم.صادقیان با بیان اینکه در برنامه ششم توسعه قرار بود آسیب‌ اجتماعی اعتیاد به یک‌چهارم زمان شروع برنامه برسد، گفت: این چشم‌اندازی که ترسیم‌شده است، شاخص و معیار سنجش خوبی برای موفقیت یا عدم موفقیت اقدامات انجام‌شده در حوزه اعتیاد است. باید از خود بپرسیم آیا اکنون به آن چشم‌اندازی که ترسیم کردیم، دست پیدا کردیم؟ جواب این سؤال اقدامات و میزان موفقیت یا شکست ما را در حوزه اعتیاد نشان می‌دهد.