به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جهان صنعت، براساس اعلام فیروز قاسم‌زاده مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور بررسی وضعیت ورودی سدهای کشور نشان می‌دهد که ورودی به مخازن در سال آبی جاری به ۳۷۰ میلیون مترمکعب رسیده که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته ۲۷ درصد کاهش دارد.او اضافه می‌کند که میزان پرشدگی سد زاینده‌رود در استان اصفهان، سدهای استان تهران، سدهای استان خوزستان و سدهای حوضه آبریز دریاچه ارومیه در شرایط فعلی به ترتیب حدود ۱۲ درصد، ۲۰ درصد، ۴۴ درصد و ۳۱ درصد است.
هرچند توصیه وزارت نیرو با استناد به پیش‌بینی هواشناسی، کلیدواژه صرفه‌جویی در مصرف آب است با این حال پیامد کم بارشی فصل پاییز ۱۴۰۱ به معنای کاهش ورودی‌ها به مخازن سدها و کم‌آبی است، موضوعی که این روزها در هیاهوی مسائل سیاسی و اعتراضات گم شده و کسی توجه نمی‌کند که آب کم است.
مرداد ماه امسال بعد از پدیده مانسون، تعدادی از شهرهای کشور با کمبود آب مواجه شدند. قطع آب در همدان برای هفته‌ها ادامه داشت. به دنبال آن قطع آب در کرمانشاه، شهرکرد و ارومیه خبرساز شد. هرچند پیک مصرف تابستان گذشته، اما همچنان آب وضعیت نگران‌کننده‌ای دارد. به طوری که رسیدن پاییز هم نتوانسته مرهمی بر شرایط فعلی شود.
گزارش‌ها نشان می‌دهد که اقلیم ایران ظرف یک دهه آینده با پدیده خشکسالی شدید مواجه خواهد شد. به تبع این پیش‌بینی‌ها کارشناسان هشدار می‌دهند که نسبت به اجرای پروژه‌هایی که منابع آب زیرزمینی را حفظ می‌کند، اقدامات فوری انجام شود. منابعی که تنها در دو دهه گذشته از حدود ۱۳۰ میلیارد مترمکعب به ۱۰۰ میلیارد کاهش یافته و این موضوع زنگ خطر را برای وضعیت آبی کشور به صدا درآورده است.
تمام ثروت آبی کشور
برای درک بیشتر شرایط پیش‌روی ایران، تاکید بر چند عدد ضروری است. اول آنکه ایران تنها ۳ دهم درصد منابع آب تجدیدپذیر جهان را هم‌اکنون در اختیار دارد، در عین حال که متوسط بارندگی در ایران یک‌سوم متوسط بارندگی جهانی است. همچنین سرانه مصرف آب در ایران ۲۵۰ لیتر نفر در روز است، این در حالی است که سرانه مصرف آب در جهان ۱۵۰ لیتر نفر در روز است.
تنش آبی به زودی وارد مرحله تازه‌تری می‌شود. آن‌طور که گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد در حال حاضر در برخی استان‌ها همچون ایلام، کرمانشاه، سمنان، همدان، زنجان و خوزستان شاهد کاهش ۳۰ درصدی بارش‌ها هستیم، در این بین پایتخت نیز ۲۶ درصدی کاهش بارندگی داشته و تنها در سه استان سیستان‌وبلوچستان، کرمان و هرمزگان بارندگی مثبت ثبت شده است.
اگرچه کاهش سطح منابع آب‌های زیرزمینی و آبخوان‌ها با وجود رشد ۳۰ درصدی بارندگی‌های امسال شرایط نرمال‌تری را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد با این حال این میزان بارندگی تنها ۵ درصد حجم ورودی به سدها را افزایش داد. وزارت نیرو اعلام کرده که در حال حاضر حجم ذخایر سدها ۴۱ درصد است، در حالی که باید ۵۰ درصد باشد در نتیجه این کاهش ۸ درصدی ناشی از شرایط خشکسالی است.
براساس این گزارش میزان ورودی آب به مخازن سدهای پنج‌گانه تهران با کاهش ۱۶ درصدی نسبت به سال آبی گذشته روبه‌رو است و در آستانه فصل پاییز و شروع سال آبی جدید با ۴۱۱ میلیون مترمکعب ذخیره آبی و کسری ۸۹ میلیون مترمکعبی نسبت به سال گذشته وارد سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ شده‌ایم. همچنین میزان ذخایر سد زاینده‌رود در استان اصفهان، سدهای استان تهران، سدهای استان خوزستان و سدهای حوضه آبریز دریاچه ارومیه در شرایط فعلی به ترتیب حدود ۱۲ درصد، ۲۰ درصد، ۴۴ درصد و ۳۱ درصد است.
تلفات آب مساله‌ساز می‌شود
فقط مصرف بالا نیست که گناه آن متوجه شهروندان کشور می‌شود، بلکه این وسط شرکت آب و فاضلاب هم کم‌تقصیر نیست. آمارها نشان می‌دهد که میزان میانگین تلفات آب در کشور بیش از ۲۵ درصد است. تلفاتی که ناشی از فرسوده بودن شبکه انتقال یا انشعاب‌های غیرمجاز رخ داده است. جالب اینجاست که ارقام آن در استان‌های مختلف هم متفاوت است. مثلا آماری می‌گوید که میزان تلفات آب در استان یزد و اصفهان ۱۷ درصد و در استان خوزستان نزدیک به ۳۵ درصد است.
جمال محمدولی‌سامانی مدیرگروه آب مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در این رابطه می‌گوید: در ایران بیش از ۲۵ درصد تلفات آب وجود دارد که از نظر استاندارد بین‌المللی نباید بیش از ۱۰ درصد باشد. این ۲۵ درصد نقش اساسی در قیمت آب دارد که موجب افزایش هزینه تمام‌شده آب در کشور می‌شود.
او با بیان اینکه در ایران تعیین الگوی مصرف آب و هزینه تمام‌شده آن برعهده دولت و شرکت آب و فاضلاب است، تصریح کرد: در کشورهای دیگر هزینه فاضلاب در قالب مالیات یا عوارض شهرداری‌ها از مصرف‌کننده گرفته می‌شود، ولی در ایران به صورت شفاف از مشترکین گرفته نمی‌شود.
سامانی با اشاره به اینکه در ایران شرکت آب و فاضلاب رقیبی ندارد و قیمت تعیین‌شده آن بلافصل است افزود: برای شفاف شدن هزینه دفع فاضلاب باید در مجموعه دیگری غیر از دولت و شرکت آب و فاضلاب در قالب مالیات و روش‌های دیگر محاسبه شود.
به گفته مدیر گروه آب مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در کشورهای دیگر هزینه فاضلاب در قالب مالیات یا عوارض شهرداری‌ها از مصرف‌کننده گرفته می‌شود، ولی در ایران به صورت شفاف از مشترکین گرفته نمی‌شود. اما در ایران چون شرکت آب و فاضلاب رقیبی ندارد و قیمت تعیین‌شده آن بلافصل است، در نتیجه برای شفاف شدن هزینه دفع فاضلاب باید در مجموعه دیگری غیر از دولت و شرکت آب و فاضلاب در قالب مالیات و روش‌های دیگر محاسبه کنند.
نظر شما