به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شهروند، در واقع، طبق مصوبه شورای اسلامی شهر تهران، مسیر ایمن‌سازی در مناطق 22گانه معین شده تا در مواجهه با ساختمان‌های ناایمن اخطار داده و اطلاع‌رسانی شود. به گفته رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای اسلامی شهر تهران، اگر مالک بعد از اخطار اقدام به ایمن‌سازی نکند، قطع انشعابات در دستور کار مراجع قضائی قرار می‌گیرد.
«مهدی بابایی» در توضیح بیشتر می‌گوید: «اگر دوباره مالک در ایمن‌سازی اهمالی داشته باشد، از قوه قضائیه برای ساختمان مورد نظر تقاضای پلمب می‌شود. به اعتقاد «بابایی»، دغدغه اصلی درباره ساختمان‌های قدیمی است: «در خصوص ساختمان‌های جدید مشکلی نداریم. چون زمانی که مالک تقاضای نوسازی می‌کند، دستورالعمل‌های ایمنی ابلاغ می‌شود که مالک ملزم به رعایت آنهاست. در واقع، تا زمانی که مالک تاییدیه آتش‌نشانی را نگیرد، پایان کار صادر نمی‌شود.»
ساختمان‌های ناایمن! ماجرایی که بعد از فروریختن پلاسکو، متروپل و در نهایت درمانگاه سینااطهر سروصدای بسیاری به پا کرد تا صاحبنظران این حوزه از اهمیت این مساله در کلانشهری همچون تهران بگویند. کلانشهری که در بررسی‌های اولیه مشخص شد 35هزار ساختمان ناایمن را در دل خود جای داده است. نکته قابل تامل و امیدوارکننده ماجرا آنجا بود که در ارزیابی‌های بعدی دیگر خبری از 35هزار ساختمان نبود و آمارها از 129 ساختمان ناایمن خبر می‌دادند؛ ساختمان‌هایی که نیازمند ارزیابی بودند تا مشخص شود در حیطه حریق و حتی میزان تاب‌آوری سازه از لحاظ لرزه چه میزان مقاوم هستند.
البته در تیر 1402 معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان مدیریت بحران شهر تهران به «شهروند» از ارزیابی هزار و 600 ساختمان در یک‌سال گذشته خبر می‌دهد که از بعد حریق و مقاوت سازه در برابر لرزه مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. در خصوص ساختمان‌های جدید مشکلی نداریم. چون زمانی که مالک تقاضای نوسازی می‌کند، دستورالعمل‌های ایمنی ابلاغ می‌شود که مالک ملزم به رعایت آنهاست. در واقع، تا زمانی که تاییدیه آتش‌نشانی را نگیرد پایان کار صادر نمی‌شود.
قانونی که 30 سال خاک خورد
پس از 30سال تصویب شد، به وقت آذرماه 1401؛ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان که همه این سال‌ها خاک‌خورده و نظام مهندسی طبق قانون 30 سال پیش نظارت‌هایی را انجام می‌داده است. از سوی دیگر، باید بر ماده 100 قانون شهرداری تاکید کرد که در این مدت به حیاط خلوت تبدیل شده است.
روی خط زمان، کمی عقب‌تر که برویم سال 1399، دقیقا یک سال قبل از حادثه متروپل، قانون بازنگری نظام مهندسی در مجلس تصویب شد و در دستور کار دوم کمیسیون بررسی کلیات طرح بازنگری در قانون نظام مهندسی قرار گرفت؛ قانونی که یکی از مباحث بسیار مهم در سازمان نظام مهندسی و وزارت راه و شهرسازی، به‌عنوان متولی اصلی حوزه ساختمان، است. این قانون سال‌ها مورد بازنگری قرار نگرفته و مشکلات متعددی ایجاد کرده بود. کلیات طرح بازنگری در قانون نظام مهندسی پس از بررسی به تصویب رسید و مقرر شد جزئیات آن در کمیته‌های مربوط مطرح و بررسی شود.
اخطار، اطلاع‌رسانی و در نهایت پلمب
مصوبه ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن به سال 98 برمی‌گردد؛ مصوبه‌ای که مسیر ایمن‌سازی ساختمان‌های ناامین را معین کرده و از روش اجرایی‌اش حرف به میان آورده. در واقع، طبق مصوبه شورای اسلامی شهر تهران، مسیر ایمن‌سازی در مناطق 22گانه معین شده تا در مواجهه با ساختمان‌های ناایمن اخطار داده و اطلاع‌رسانی شود.
به گفته رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای اسلامی شهر تهران به «شهروند» اگر مالک بعد از اخطار اقدام به ایمن‌سازی نکند، قطع انشعابات در دستور کار مراجع قضائی قرار می‌گیرد. «مهدی بابایی» در توضیح بیشتر می‌گوید: «اگر دوباره مالک در ایمن‌سازی اهمالی داشته باشد، از قوه‌قضائیه برای ساختمان موردنظر تقاضای پلمب می‌شود.»
به اعتقاد «بابایی»، دغدغه اصلی درباره ساختمان‌های قدیمی است: «در خصوص ساختمان‌های جدید مشکلی نداریم. چون زمانی که مالک تقاضای نوسازی می‌کند، دستورالعمل‌های ایمنی ابلاغ می‌شود و مالک ملزم به رعایت آنهاست. در واقع، تا زمانی که مالک تاییدیه آتش‌نشانی را نگیرد، پایان کار صادر نمی‌شود.»از آنجایی که اغلب این ساختمان‌ها، مکان‌هایی هستند که عموم مردم در آنها رفت‌وآمد دارند، قوه قضائیه در جایگاه مدعی‌العموم به آن ورود پیدا کرده است.
قوه قضائیه در قامت مدعی‌العموم ورود کرده
رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای اسلامی شهر تهران دغدغه اصلی را ساختمان‌های قدیمی می‌داند. به باور «بابایی»، مشکلی که وجود دارد، ضعف قانون هم هست. فرض بر اینکه ساختمانی 50سال از ساختنش می‌گذرد، اگر این ساختمان تاییدیه آتش‌نشانی نداشنه باشد واقعا قانونی هم وجود ندارد که مالک را ملزم کند.
رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به اینکه امروز پیشرفت‌هایی حاصل شده و قوه قضائیه از جایگاه مدعی‌العموم به این مساله ورود کرده، ادامه می‌دهد: «از آنجایی که اغلب این ساختمان‌ها، مکان‌هایی هستند که عموم مردم در آنها رفت‌وآمد دارند، قوه قضائیه در جایگاه مدعی‌العموم به آن ورود پیدا کرده است.» به عقیده «بابایی»، شهرداری رأسا نمی‌تواند اقدام به ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن کند: «شهرداری نه چنین بودجه‌ای و نه چنین توانی دارد. به همین منظور خود مالکین باید درخصوص ایمن‌سازی اقدام کنند.»
7ماه است فرایند اجرایی ایمن‌سازی جدی دنبال می‌شود
«129 ساختمان بحرانی باید تا پایان سال 1402 تعیین تکلیف شوند. در واقع، یا باید ایمن شوند یا در نهایت پلمب.» به اعتقاد رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای اسلامی شهر تهران، هدف اصلی شهرداری ایمن‌سازی است، چون همان ابتدای کار می‌توان پلمب را در دستور کار قرار داد: «به مناطق ابلاغ شده در قطع انشعابات در گام نخست انشعابات غیرضروری قطع شود تا مالک پی به جدیت شهرداری در خصوص ایمن‌سازی ببرد.» «بابایی» با اشاره به اینکه تا پایان برنامه، دسته‌بندی ساختمان‌های پرخطر را هم داریم تا توسط مناطق تعیین تکلیف شوند، ادامه می‌دهد: «واقعیت این است که در ابتدای راه هستیم، چون تا به حال هیچ جدیتی در شهرداری برای ایمن‌سازی وجود نداشته است.
از 6-7 ماه پیش فرایند اجرایی درخصوص ایمن‌سازی با جدیت شروع شده و حتی الزام کردیم در مناطق، کمیته ایمنی در سطح نواحی شکل بگیرد. درواقع، بازوی اجرایی مدیریت شهری را برای ایمن‌سازی تا سطح ناحیه پایین آورده‌ایم.» «ایمن‌سازی ساختمان‌های خود شهرداری در اولویت قرار گرفته است.»
رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به این موضوع ادامه می‌دهد: «تاکنون در بودجه شهرداری ردیف بودجه‌ای برای ایمن‌سازی ساختمان‌هایش دیده نشده بود، اما امسال در بودجه 1402 ایمن‌سازی ساختمان‌های شهرداری دارای ردیف بودجه شد.» «بابایی» معتقد است که شهرداری در این زمینه دست تنهاست: «نه جدیتی در سازمان نظام مهندسی می‌بینم، نه سازمان‌های متولی دیگر.»
پُرخطرها از 129 ساختمان به 93 عدد رسیدند
در ایمن‌سازی، گام نخست توجه به اولویت ساختمان‌هاست. به گفته معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان مدیریت بحران شهر تهران، اولویت با ساختمان‌هایی است که در بحران‌های متوسط و بزرگ مثل سیل و زلزله سر پا باقی بمانند تا چرخه خدمت‌رسانی به مردم در این بحران‌ها متوقف نشود. به اعتقاد «اسماعیل سلیمی»، این ساختمان‌ها مهم و بلندمرتبه هستند که در قانون سال 98 به آنها اشاره شده که باید ایمن‌سازی شوند. «سلیمی» در ادامه گفتگو با «شهروند» می‌گوید: «گام اول این است که ارزیابی کنیم این ساختمان‌ها ایمن هستند یا نه. اگر ایمن نیستند، درجه ناایمنی‌شان چقدر است.»
به گفته معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان مدیریت بحران شهر تهران، شهرداری تهران بعد از مصوبه شورای شهر شروع به ارزیابی این ساختمان‌ها از نظر حریق کرد. او ادامه می‌دهد: «در این پروسه، از 35هزار ساختمان بازدید شد. 129 ساختمان در شرایط بحرانی بودند؛ یعنی بسیار پرخطر. هرچند طبق آخرین آمار آتش‌نشانی، این تعداد ابتدا به 119 ساختمان کاهش یافت و به‌تازگی آتش‌نشانی آمار این ساختمان‌ها را 93 عدد اعلام کرده است.»
برای اولین‌بار در ایران و تهران
وقتی حرف از ارزیابی ساختمان‌های ناایمن به میان می‌آید، بررسی بنا از نظر «حریق» و «سازه و لرزه» کنار هم قرار می‌گیرند؛ به این معنی که ساختمان باید از هر دو جنبه ارزیابی شود. به گفته معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان مدیریت بحران شهر تهران، ارزیابی سازه‌ای و لرزه‌ای ساختمان‌های ناایمن برای اولین‌بار در ایران و تهران انجام شده است: «در ایران و تهران سابقه نداشته که شهری ساختمان‌هایش را از نظر سازه‌ای و لرزه‌ای ارزیابی کند. ما این کار را از سال گذشته شروع کرده‌ایم و کار جدیدی در دنیاست. ژاپن از سال 2020 ساختمان‌هایش را با این روش ارزیابی می‌کند.»
به گفته معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان مدیریت بحران شهر تهران، در این عرصه با 9دستگاه تفاهمنامه امضا کرده‌اند و شهرداری تهران محور است: «حدود 22 تیم 5 تا 7 نفره در 22منطقه تهران شروع به فعالیت کرده‌اند. قرار شد ما ساختمان‌های مهم و بلندمرتبه را اسکن کنیم. از 16هزار ساختمان، یک‌هزار و 500 ساختمان در یک‌سال گذشته ارزیابی شده‌اند.»
یک‌هزار و 600 ساختمان بازرسی تخصصی شدند
از دی‌ماه 1402، سازمان نظام مهندسی، شهرداری و وزارت راه، مسکن و شهرسازی با هماهنگی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در حال بازرسی ساختمان‌های ناایمن و بلندمرتبه –گروه «ج»، «د» آیین‌نامه 2800- هستند. به گفته یکی از اعضای شورای شهر تهران، وجود سازوکارهای تضمینی و اخذ گواهی‌های استاندارد یکی از موثرترین راهکارها برای تامین ایمنی ساختمان‌هاست. «احمد صادقی» به «شهروند» می‌گوید که رعایت مقررات ملی ساختمان، دستورالعمل‌های HSE و آتش‌نشانی، اخذ گواهی‌های آسانسور، موتورخانه و بالابرها، به‌روز کردن سیم‌کشی‌های برق ساختمان، بازرسی لوله‌کشی گاز و … بسیار موثرند.
به اعتقاد رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای عالی استان‌ها، ایمنی ساختمان‌ها به منظور پیشگیری از حوادثی است که در صورت وقوع، ممکن است جان افراد، اموال و .. را تحت تاثیر قرار دهد. به باور «صادقی»، این حوادث ناشی از نقص در اجرای سازه است که در صورت وقوع زلزله به بزرگی بالای 6 ریشتر، خطر فرو ریختن وجود دارد یا در اجرای غیرسازه که منجر به حوادثی مانند حریق، انفجار، سقوط، مسمومیت با گاز و … می‌شود.
«صادقی» ادامه می‌دهد: «سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران در سال‌های گذشته ایمنی حریق ساختمان‌ها را مدنظر داشته، ولی با عنایت به اینکه ماهیت خطرات پویاست، ریسک‌های جدیدی به وجود می‌آید.» به اعتقاد این عضو شورای شهر، از حدود 16هزار ساختمان ناایمن و بلندمرتبه، حدود یک‌هزار و 600 ساختمان تحت بازرسی‌های تخصصی قرار گرفته است. همچنین مسئولیت اعلام وضعیت ایمنی ساختمان‌های بازرسی شده به‌عهده مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی (BHRC) است.
نظر شما