به گزارش سلامت نیوز به نقل از neurosciencenews، استرس مزمن به‌طور فزاینده‌ای به‌عنوان یک عامل موثر در افزایش خطر سکته مغزی شناخته می‌شود؛ چرا که شرایطی مانند فشار خون بالا، التهاب و سبک زندگی ناسالم را تشدید می‌کند. اگرچه استرس مانند کلسترول یا فشار خون به‌راحتی قابل اندازه‌گیری نیست، اما قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض آن می‌تواند زمینه را برای آسیب عروقی فراهم کرده و خطر سکته مغزی ایسکمیک (و کمتر رایج، سکته هموراژیک) را افزایش دهد.
افرادی که در شرایط اقتصادی-اجتماعی پایین‌تری زندگی می‌کنند، معمولاً با استرس‌های بیشتری روبرو هستند و در نتیجه آسیب‌پذیری بیشتری نسبت به آن دارند. مدیریت استرس از طریق عادت‌های روزمره، ذهن‌آگاهی و حمایت حرفه‌ای می‌تواند نقشی کلیدی در کاهش خطر سکته و حفظ سلامت قلبی-عروقی ایفا کند.
آیا استرس طولانی‌مدت واقعاً خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهد؟
بله. استرس مزمن اگرچه به‌طور مستقیم باعث سکته نمی‌شود، اما با تشدید عواملی مانند فشار خون بالا، خواب ضعیف، عادت‌های ناسالم و التهاب در سراسر بدن، به‌طور غیرمستقیم خطر سکته را افزایش می‌دهد. در طول زمان، این شرایط ممکن است منجر به تصلب شرایین (سفت شدن و باریک شدن رگ‌ها) شود که عامل اصلی سکته مغزی ایسکمیک است.
به گفته دکتر کرتیس بنش، مدیر مرکز جامع سکته مغزی در مرکز پزشکی UR، «ما دستگاهی مانند فشارسنج برای اندازه‌گیری استرس نداریم، اما مطالعات جمعیتی نشان می‌دهند که بین استرس مزمن و افزایش سکته ارتباط آماری معناداری وجود دارد.»
در بدن در هنگام استرس چه اتفاقی می‌افتد؟
هنگام استرس، بدن هورمون‌هایی مانند آدرنالین و کورتیزول ترشح می‌کند. این هورمون‌ها در موقعیت‌های خطر مفیدند، اما وقتی سطح آنها به‌طور مزمن بالا باشد، می‌توانند باعث بروز موارد زیر شوند :
-
افزایش فشار خون
-
بالا رفتن قند خون
-
تشدید التهاب
-
افزایش احتمال تشکیل لخته خون
که همگی به آسیب عروقی و در نهایت سکته منجر می‌شوند.
آیا حوادث ناگهانی و ترسناک می‌توانند باعث سکته شوند؟
بله. گرچه استرس مزمن بیشتر با سکته ایسکمیک (ناشی از انسداد عروق) مرتبط است، اما استرس شدید و ناگهانی مانند تجربه خشونت، تصادف رانندگی یا بلایای طبیعی ممکن است خطر سکته هموراژیک (خونریزی در مغز) را افزایش دهد.
دکتر بنش می‌گوید: «اگر کسی فشار خون بسیار بالا و رگ‌های خونی آسیب‌پذیر داشته باشد، استرس شدید می‌تواند عامل شروع یک سکته خونریزی‌دهنده باشد.»
چه کسانی بیشتر در معرض خطرند؟
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که افراد در گروه‌های اقتصادی-اجتماعی پایین‌تر بیشتر در معرض آسیب‌های مرتبط با استرس قرار دارند. عواملی مانند بی‌ثباتی مالی، مسکن نامناسب یا دسترسی محدود به مراقبت‌های پزشکی، استرس مزمن را تشدید می‌کنند.
«برای کسی که نگران قیمت تخم‌مرغ نیست، شاید چنین چیزی بی‌اهمیت باشد. اما برای کسی که با بودجه محدود زندگی می‌کند، این نوع نگرانی‌های روزانه انباشته می‌شوند.»
استرس چگونه سبک زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
استرس مزمن می‌تواند باعث ترک عادت‌های سالم و جایگزینی آنها با رفتارهایی شود که خطر سکته را افزایش می‌دهند، از جمله:
-
تغذیه ناسالم
-
کم‌تحرکی
-
افزایش مصرف سیگار یا الکل
-
خواب بی‌کیفیت
-
فراموشی مصرف دارو
-
پرهیز از مراجعه به پزشک
این رفتارها می‌توانند فشار خون، قند خون و سطح کلسترول را افزایش داده و خطر سکته را بیشتر کنند.
آیا مدیریت استرس می‌تواند به پیشگیری از سکته کمک کند؟
گرچه استرس معمولاً در راهنماهای بالینی به‌عنوان عامل خطر مستقیم سکته مطرح نمی‌شود، اما کنترل آن برای سلامت قلب و مغز ضروری است.
دکتر بنش توصیه می‌کند:
-
فعالیتی را پیدا کنید که به شما آرامش می‌دهد؛ مانند کتاب‌خوانی، باغبانی یا گذراندن وقت با خانواده
-
تمرینات ذهن‌آگاهی و مراقبه را امتحان کنید
-
در صورت شدید بودن استرس، با پزشک یا مشاور صحبت کنید
چگونه مدیریت استرس را در برنامه پیشگیری از سکته قرار دهیم؟
شما نمی‌توانید همه چیز را کنترل کنید، اما می‌توانید تصمیم‌های کوچکی بگیرید که تأثیر بزرگی بر سلامتتان دارند؛ مثلاً:
-
پیاده‌روی منظم
-
خواب کافی
-
صحبت با یک دوست یا متخصص درباره نگرانی‌ها
علائم هشداردهنده سکته را بشناسید (راهنمای FAST)
مهم نیست چقدر در معرض استرس هستید، آشنایی با نشانه‌های سکته ضروری است. از روش FAST استفاده کنید:
-
F – افتادگی صورت (Face drooping)
-
A – ضعف در یک بازو (Arm weakness)
-
S – مشکل در صحبت کردن (Speech difficulty)
-
T – زمان تماس با اورژانس (Time to call 115 یا 911)
تشخیص و درمان زودهنگام می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی نتیجه را بهبود بخشد، به‌ویژه در سکته‌های ایسکمیک.
نظر شما