به گزارش سلامت نیوز به نقل از cnn، شاید فکر کنید صدای درون ذهنتان (همان که شما یا دیگران را به‌خاطر اندازه‌ی بدن سرزنش می‌کند) هرچند مهربان نیست، اما حداقل باعث کاهش وزن می‌شود. اما کارشناسان می‌گویند: نه، این‌طور نیست.
دکتر ربکا پرل، استاد روان‌شناسی بالینی و سلامت در دانشگاه فلوریدا، می‌گوید:«سال‌ها این سوء‌برداشت وجود داشته که اگر افراد را بابت وزنشان خجالت‌زده کنیم، باعث می‌شود کمتر بخورند، سالم‌تر غذا بخورند یا ورزش کنند تا وزن کم کنند»
او تأکید می‌کند: «اما تحقیقات بارها و بارها نشان داده‌اند که این تصور درست نیست و حتی نتیجه‌ی معکوس دارد.»
مطالعه‌ای تازه نشان داد:افرادی که پس از جراحی باریاتریک (جراحی چاقی) همچنان انگِ وزن را تجربه می‌کردند، در معرض خطر بیشتر افسردگی، اضطراب و اختلالات تغذیه‌ای (مثل پرخوری) قرار داشتند. برعکس، کسانی که کمتر با انگِ وزن مواجه بودند، راحت‌تر به کاهش وزن ادامه دادند و وزن ازدست‌رفته را حفظ کردند. این مطالعه در مجله‌ی Health Psychology منتشر شده است.
علاوه‌بر تأثیر منفی انگِ وزن بر سلامت روان، این انگ حتی اگر فرد قصد کاهش وزن یا ایجاد رفتارهای سالم را داشته باشد، نتیجه‌ی معکوس می‌دهد. به‌گفته‌ی دکتر لاریسا مک‌گاریتی، نویسنده‌ی اصلی مطالعه و روان‌شناس بالینی دانشگاه یوتا، انگِ وزن باعث می‌شود افراد کمتر به سمت رفتارهای سالم بروند.
انگِ وزن چیست؟
انگِ وزن بر یک تصور اشتباه عمومی تکیه دارد: اینکه وزن بدن یک فرد کاملاً تحت کنترل اوست.
پرل می‌گوید: «این تصور باعث می‌شود فکر کنیم هر کسی باید خودش بتواند سالم غذا بخورد، خودش ورزش کند و اگر اضافه‌وزن دارد، خودش مقصر است.»
دکتر الکسیس کوناسون، روان‌شناس و متخصص اختلالات تغذیه در نیویورک، به این نکته اشاره می‌کند. (او در این مطالعه مشارکت نداشت.): «وقتی فردی نمی‌تواند وزنش را کم کند یا به‌دلیل کمبود منابع (مثلاً غذای سالم و ارزان یا امکان ورزش) یا ژنتیک، با مانع روبه‌رو می‌شود، این تصور غلط می‌گوید شکل بدنش نشانه‌ای از ضعف اخلاقی اوست.»
پیام‌های رسانه‌ای یا حتی حرف‌های اطرافیان
این تصور می‌تواند از تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی، یا از نظرها و حرف‌های مستقیم دوستان و آشنایان و حتی از تبعیض و زورگویی سرچشمه بگیرد.
به‌گفته‌ی پرل، موضوع وقتی بدتر می‌شود که فرد این تحقیرها و سرزنش‌ها را درونی‌سازی کند – یعنی آنها را باور کند و به خودش بقبولاند.
او توضیح می‌دهد:«تجربه‌ی انگِ وزن از سوی دیگران، خودش آسیب‌زننده است. اما افرادی که این باورها را کاملاً درونی می‌کنند، بیشتر در معرض اختلالات خوردن و ورزش نکردن قرار می‌گیرند. همچنین، این درونی‌سازی تأثیر منفی وسیع‌تری بر سلامت روان و جسم دارد.»
ورزش کردن سخت‌تر می‌شود
فعالیت بدنی برای سلامت جسم و روان اهمیت زیادی دارد (از پیری سالم گرفته تا کاهش افسردگی، بهبود خواب و کاهش خطر سرطان). اما به‌گفته‌ی دکتر جانت تومویاما، استاد روان‌شناسی دانشگاه UCLA (که در این مطالعه نبود)، برای بسیاری از افراد، رفتن به باشگاه یا حتی ورزش در فضای باز می‌تواند دلهره‌آور یا طاقت‌فرسا باشد.
این موضوع به‌ویژه وقتی سخت‌تر می‌شود که فرد انتظار دارد به‌خاطر وزنش مورد قضاوت یا تمسخر قرار گیرد.
دکتر کوناسون اضافه می‌کند:«اگر کسی را به‌خاطر ظاهرش مسخره کرده‌اند، آخرین کاری که دلش می‌خواهد بکند این است که لباس‌های تنگ بپوشد و به باشگاه برود.»
پژوهش‌ها چه می‌گویند؟
تجربه یا درونی‌سازی انگِ وزن باعث می‌شود افراد انگیزه‌ی کمتری برای ورزش داشته باشند، از ورزش لذت نبرند، اعتمادبه‌نفس کمتری داشته باشند و زمان کمتری برای ورزش بگذارند.
تأثیر انگِ وزن بر غذا خوردن
قضاوت شدن به‌خاطر بدن، می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و بر انتخاب‌های غذایی تأثیر بگذارد.
پرل می‌گوید:«وقتی کسی را به‌خاطر وزنش مسخره یا انتقاد می‌کنیم (یا حتی وقتی فقط حس می‌کند دیگران او را با نگاه‌های منفی برانداز می‌کنند) این یک عامل استرس‌زاست. و ما می‌دانیم یکی از واکنش‌های رایج بدن به استرس، خوردن بیشتر و خوردن غذاهای ناسالم‌تر است.»
تومویاما اضافه می‌کند:«پرخوری ناشی از استرس را نباید سرزنش کرد. این واکنش ریشه در زیست‌شناسی ما و حتی در حیوانات دارد.»
🧪 کورتیزول و پرخوری
استرس – چه فیزیکی و چه روانی – باعث ترشح هورمون کورتیزول می‌شود. تومویاما می‌گوید:«یکی از کارهایی که کورتیزول می‌کند، این است که مغز را طوری تحریک می‌کند که غذاهای پرشکر، پرنمک و پرکالری برایمان خوشمزه‌تر و جذاب‌تر شوند.»
همچنین، کورتیزول بخش‌هایی از مغز را که به تصمیم‌گیری منطقی و بلندمدت کمک می‌کنند، مهار می‌کند. این یعنی غذاهای مضر سخت‌تر در برابر مقاومت ما قرار می‌گیرند.
پیامدها برای سلامت
تحقیقات نشان داده‌اند که قرار گرفتن در معرض انگِ وزن، می‌تواند با رفتارهای تغذیه‌ای ناسالم مثل پرخوری، پاک‌سازی یا محدودیت افراطی در غذا خوردن مرتبط باشد – که همگی برای سلامت مضرند.
ایجاد تاب‌آوری در برابر انگِ وزن
متأسفانه، انگِ وزن در همه‌جا هست و به‌سادگی از بین نمی‌رود. کوناسون می‌گوید:«ما نمی‌توانیم یک‌شبه فرهنگ را تغییر دهیم، اما می‌توانیم بفهمیم مشکل در فرهنگ است، نه در بدنمان. همین آگاهی به ما تاب‌آوری می‌دهد.»
اقدام در حوزه‌ی سلامت
تومویاما پیشنهاد می‌کند جامعه‌ی پزشکی باید تأکید بر شاخص توده‌ی بدنی (BMI) را کم کند، چون این شاخص گاهی افراد سالم را ناسالم و افراد دارای مشکل را سالم نشان می‌دهد.
کار با مراجعان
کوناسون در جلسات مشاوره به مراجعان کمک می‌کند:
- خود-دلسوزی را تقویت کنند
- متوجه شوند فرهنگ انگِ وزن چطور بر باورهایشان تأثیر گذاشته
- تمرین پذیرش را یاد بگیرند
او می‌گوید:«اگر متوجه شدید انگِ وزن درونی‌شده روی رفتارتان اثر گذاشته، مراجعه به یک مشاور اختلالات خوردن یا یک متخصص تغذیه‌ی جامع‌نگر می‌تواند قدم خوبی باشد.»
نظر شما