تجهیزات پزشکی مصرفی، به‌رغم سادگی و ارزانی نسبی در مقایسه با اقلام تخصصی‌تر، نقشی حیاتی در عملکرد روزمره نظام سلامت ایفا می‌کنند. دستکش‌های جراحی، ست‌های سرم و خون، میکروست، چست باتل‌ها، انواع پانسمان و تجهیزات تنفسی پایه، از جمله اقلامی هستند که بدون آن‌ها کوچک‌ترین اقدام درمانی امکان‌پذیر نیست.

در سال‌های گذشته، بازار این اقلام با سه مشکل عمده مواجه شده است: نوسان قیمت، کمبودهای مقطعی و دشواری تأمین پایدار. حال پرسش اساسی آن است که چه راهکاری می‌تواند پایداری دسترسی به این تجهیزات را تضمین کند؟

یکی از نخستین مشکلات بازار تجهیزات پزشکی مصرفی، وابستگی شدید آن به واردات و ارز خارجی است. بسیاری از اقلام مصرفی، به‌رغم تولید نمونه‌های داخلی، همچنان توسط برخی مراکز صرفاً از برندهای وارداتی تأمین می‌شوند. این وابستگی، به‌ویژه در زمان نوسانات شدید ارزی یا محدودیت‌های واردات، به افزایش ناگهانی قیمت و کاهش دسترسی منجر می‌شود. افزایش نرخ ارز نه‌تنها موجب بالا رفتن قیمت نهایی کالا برای مصرف‌کننده نهایی (درمانگاه، بیمارستان، داروخانه و بیماران) می‌شود، بلکه روند قیمت‌گذاری و سفارش‌گذاری مجدد را نیز پیچیده و پرریسک می‌سازد. کمبودهای مقطعی؛ تجربه‌ای که بارها تکرار شده است به طور مثال در بحران کرونا شاهد بودیم که حتی اقلامی به‌ظاهر ساده مانند دستکش، سرنگ یا ماسک نیز ممکن است به‌سرعت نایاب شوند. کمبودهایی که نه‌تنها به روند درمان آسیب زدند، بلکه قیمت‌ها را تا چند برابر افزایش دادند.

این تجربه نشان داد که دسترسی مستمر و سریع به تجهیزات مصرفی پزشکی، یکی از الزامات اساسی امنیت سلامت عمومی است. پایداری تأمین؛ فقط با نگاه ترکیبی ممکن است و هیچ راهکار پایداری وجود ندارد مگر آن‌که هم از ظرفیت تولید داخلی به‌شکل جدی استفاده شود، و هم در موارد خاص، واردات هدفمند و اصولی ادامه پیدا کند. نکته کلیدی آن است که این تنوع باید در دل یک سیستم توزیع قابل‌اعتماد پیاده‌سازی شود؛ سیستمی که بتواند نیاز مراکز درمانی را بر اساس موجودی، کیفیت، قیمت و سرعت تحویل به‌درستی پاسخ دهد.

Caption

تولید و پخش همزمان؛ مدلی موفق برای حفظ پایداری

در سال‌های اخیر برخی شرکت‌ها با ترکیب دو نقش تولیدکنندگی و توزیع تخصصی، توانسته‌اند پاسخ بهتری به نیاز بازار بدهند. شرکت سلامت گستر نانو دارو یکی از نمونه‌های موفق این مدل فعالیت است که با تولید تخصصی در کنار شبکه پخش گسترده، سبد متنوعی از محصولات مصرفی پزشکی را در سراسر کشور توزیع می‌کند. این شرکت ضمن تولید برخی اقلام حیاتی از جمله دستکش لاتکس جراحی بدون پودر، ست سرم، چست باتل و میکروست، توانسته در کنار آن واردات برخی محصولات خاص را نیز ادامه دهد تا سبد کاملی برای مراکز درمانی فراهم کند.

تجربه نشان داده است که شرکت‌هایی که هم تولید می‌کنند و هم پخش، انعطاف‌پذیری بیشتری در تأمین کالا دارند. برای مثال در زمان نایاب شدن یک محصول وارداتی، شرکت‌هایی نظیر سلامت گستر نانو دارو که تولید داخلی آن محصول را در اختیار دارند، می‌توانند خلأ موجود را به‌سرعت پر کنند. همچنین این مدل کمک می‌کند مراکز درمانی تنها با یک تأمین‌کننده، نیازهای متنوع خود را پوشش دهند و زمان و هزینه اضافی بابت چندین سفارش جداگانه صرف نکنند.

در انتها باید گفت که بازار تجهیزات پزشکی مصرفی، دیگر صرفاً بازاری ساده و بی‌حاشیه نیست. این بازار، خط مقدم تأمین سلامت عمومی کشور است و هرگونه اختلال در آن، مستقیماً بر خدمات درمانی اثر می‌گذارد. نوسانات قیمت، کمبود کالا و ضعف در تأمین، نشانه‌های واضحی از نیاز به تغییر رویکرد در تأمین این اقلام هستند. مدل‌هایی مانند آن‌چه در سلامت گستر نانو دارو پیاده‌سازی شده (یعنی ترکیب تولید، واردات هدفمند و پخش سراسری) می‌تواند الگویی برای تأمین پایدار، قابل‌اعتماد و اقتصادی تجهیزات مصرفی در کشور باشد.

برای آشنایی بیشتر با محصولات و ثبت سفارش، می‌توانید به وب‌سایت رسمی شرکت سلامت گستر نانو دارو مراجعه فرمایید.