به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر؛پژوهش‌های جدید در زمینه داروشناسی و سم‌شناسی در دانشگاه علوم پزشکی تهران به‌ویژه در حوزه افسردگی، در حال تغییر نگرش‌ها در زمینه درمان‌های روان‌پزشکی هستند. طبق تحقیقات اخیر، داروهای ضدافسردگی همچون سیتالوپرام و سرترالین، نه تنها بر ارتباطات عصبی تأثیر دارند، بلکه موجب تغییرات قابل توجه در ژن‌های مرتبط با افسردگی می‌شوند.
پژوهش دانشگاهی و تأثیر داروهای ضدافسردگی بر ژن‌ها
محمد حسین قهرمانی، استاد داروشناسی و سم‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران، توضیح داد که در این مطالعه، گروهی از افراد مبتلا به افسردگی که تحت نظر پزشک قرار گرفته بودند، پیش از شروع درمان دارویی تحت آزمایش قرار گرفتند. پس از مصرف دارو، نمونه‌گیری مجدد صورت گرفت و تأثیر داروها بر بیان پنج ژن کلیدی در فرآیند بهبودی مورد ارزیابی قرار گرفت.
نتایج نشان داد که داروهای ضدافسردگی نه تنها موجب بهبود عملکرد سیناپسی می‌شوند، بلکه باعث فعال شدن ژن‌هایی می‌گردند که پیش از درمان در وضعیت خاموش بودند. به‌ویژه چهار ژن از پنج ژن مورد بررسی، پس از مصرف داروها افزایش بیان داشتند که این امر نشانه‌ای از تأثیر مثبت داروها بر ژن‌های مرتبط با عملکرد عصبی و رشد سلول‌های عصبی است.
اثر اپی‌ژنتیکی داروهای ضدافسردگی
یکی از نکات برجسته این تحقیق، بررسی اثرات اپی‌ژنتیکی داروهای ضدافسردگی بود. یافته‌ها حاکی از آن است که مصرف مداوم داروهای ضدافسردگی به مدت سه تا چهار ماه می‌تواند موجب روشن شدن ژن‌های خاموش شود، بدون آنکه ساختار ژنتیکی فرد تغییرات عمده‌ای داشته باشد. این نتایج می‌تواند به‌ویژه در ایجاد درمان‌های شخصی‌سازی‌شده نقش بسزایی داشته باشد.
پایش سریع اثر داروها و امکان درمان سریع‌تر
یکی دیگر از مزایای این رویکرد، امکان پایش سریع اثربخشی داروهای ضدافسردگی است. به گفته قهرمانی، با بررسی منظم ژن‌ها از طریق آزمایش خون، پزشکان می‌توانند به‌طور دقیق‌تر و سریع‌تر متوجه شوند که آیا داروی تجویزشده اثربخش بوده است یا خیر. این روش می‌تواند به پزشکان کمک کند تا پیش از هدر رفتن زمان، نوع دارو یا دوز آن را تغییر دهند.
درمان شخصی‌سازی‌شده افسردگی
نتایج این تحقیق نه‌تنها بر اهمیت درمان‌های شخصی‌سازی‌شده تأکید دارد، بلکه نشان می‌دهد که در آینده‌ای نزدیک، پزشکان می‌توانند بر اساس ویژگی‌های ژنتیکی، روانی و سبک زندگی بیماران، درمان‌های دقیق‌تری را تجویز کنند. این رویکرد نوین، امکان درمان سریع‌تر و مؤثرتر افسردگی را فراهم می‌آورد.
گام‌های بعدی در تحقیق و توسعه درمان‌های جدید
در حال حاضر، تیم پژوهشی در نظر دارد تا این مطالعه را در مقیاس وسیع‌تری با مشارکت تعداد بیشتری از بیماران و ژن‌های مختلف گسترش دهد. هدف از این گام، بررسی دقیق‌تر اثرات داروهای ضدافسردگی و ارزیابی بهتر توانمندی آن‌ها در درمان افسردگی است.
نکات کلیدی در درمان افسردگی با داروهای ضدافسردگی
به گفته قهرمانی، علاوه بر تأثیر ژنتیکی داروها، عواملی مانند سبک زندگی، تغذیه و اضطراب نیز می‌توانند در تغییرات ژنتیکی مؤثر باشند. همچنین، با توجه به پیچیدگی‌های تشخیص افسردگی، استفاده از ابزارهای دقیق‌تری مانند پرسشنامه‌های روان‌پزشکی برای تشخیص شدت بیماری ضروری است.
این یافته‌ها، افق‌های جدیدی برای درمان‌های مبتنی بر ژنتیک و پزشکی فردمحور در زمینه افسردگی ایجاد می‌کنند که می‌تواند تأثیرات مثبتی در بهبود کیفیت زندگی بیماران داشته باشد.
نظر شما