به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر،دکتر سید حسام‌الدین شریف‌نیا، استادیار دانشگاه و عضو هیئت مدیره انجمن علمی مدیریت و اقتصاد داروی ایران، در یادداشتی هشدار داد:
«ایران در یکی از سخت‌ترین مقاطع پس از جنگ جهانی دوم قرار دارد و بی‌توجهی به تبعات جنگ ۱۲ روزه اخیر، انفجار بندر شهید رجایی و فعال شدن مکانیسم ماشه، می‌تواند سلامت عمومی را در معرض تهدید جدی قرار دهد.»
بحران‌های اخیر چه تأثیری بر تأمین دارو داشته‌اند؟
بر اساس این تحلیل، بحران‌های اخیر چهار تأثیر مشخص بر تأمین کالاهای سلامت‌محور گذاشته‌اند:
-
اختلال در عملکرد سازمان‌های اجرایی در روزهای بحرانی
-
وقفه در تأمین ارز و پرداخت‌های بین‌المللی
-
کاهش توان ترخیص کالاها از گمرک‌های اصلی
-
قطع یا کندی زنجیره حمل‌ونقل داخلی، به‌ویژه برای کالاهای زنجیره سرد
تحریم ثانویه، تهدید پنهانِ دارو
اگرچه دارو و تجهیزات پزشکی به‌صورت رسمی از تحریم‌ها مستثنی هستند، اما بانک‌ها، شرکت‌های بیمه و کشتیرانی‌ها در مواجهه با تحریم‌های ثانویه، از همکاری با ایران خودداری می‌کنند؛ پدیده‌ای که به آن «پرهیز بیش‌ازحد از ریسک (Over-compliance)» گفته می‌شود.
عواقب این وضعیت:
-
در کوتاه‌مدت: کندی در واردات و بیمه کالاهای اساسی
-
در میان‌مدت: کاهش واردات مواد اولیه دارو و تجهیزات
-
در بلندمدت: اختلال در تولید داخلی و افزایش کمبودها
چهار راهکار کلان برای مقابله با بحران دارویی
شریف‌نیا در ادامه، چهار بسته راهبردی برای کاهش آسیب‌های ناشی از تحریم و مکانیسم ماشه پیشنهاد داده است:
۱. ساختارهای اجرایی و عملیاتی
-
ایجاد قرارگاه تأمین کالاهای اساسی سلامت‌محور با اختیارات کامل و امنیت فیزیکی
-
فعال‌سازی گمرکات شرق کشور (چابهار، کنارک) برای جایگزینی در صورت بستن تنگه هرمز
-
استفاده از هواپیماهای نظامی برای حمل فوری کالاهای حیاتی
-
رایزنی برای ایجاد مسیرهای ترانزیتی امن با کشورهای همسایه
۲. راهکارهای مالی و تجاری
-
طراحی سازوکارهای فورس‌ماژور مالی برای نقل‌وانتقال پول
-
استفاده از تهاتر کالا با شرکای منطقه‌ای
-
ایجاد ذخایر استراتژیک بلندمدت از اقلام حیاتی
-
فعال‌سازی کانال‌های بشردوستانه بانکی / بیمه‌ای
-
گسترش کانال‌های تسویه غیرمستقیم با کشورهای ثالث
۳. تقویت تولید داخلی
-
افزایش ظرفیت تولید مواد اولیه (API) و داروهای ضروری
-
حمایت مالیاتی و تخصیص بودجه برای تولیدکنندگان داخلی
-
ارتقای صنعت بسته‌بندی و زنجیره سرد
-
واردات قطعات یدکی و تجهیزات آزمایشگاهی از منابع پایدار
۴. اقدامات حقوقی و دیپلماتیک
-
فعال‌سازی ظرفیت دیپلماسی برای اجرای معافیت‌های بشردوستانه
-
تعامل با نهادهای بین‌المللی و NGOها برای تأمین دارو
-
تدوین چارچوب قانونی داخلی برای حمایت از بانک‌ها و تسهیل واردات بشردوستانه
وظایف مشخص برای بازیگران کلیدی
-
وزارت بهداشت و دولت: تهیه فهرست داروهای اولویت‌دار، تأمین ارز، ایجاد صندوق اضطراری
-
شرکت‌های دارویی: شناسایی تأمین‌کنندگان جایگزین، افزایش خرید ذخیره‌ای
-
بیمارستان‌ها: بهینه‌سازی مصرف، اصلاح پروتکل‌های درمانی
-
نهادهای بشردوستانه: همکاری منطقه‌ای برای تأمین اضطراری داروها
نظر شما