به گزارش سلامت نیوز به نقل از health، افت قند خون (هیپوگلیسمی) معمولاً با دیابت مرتبط است، اما گاهی در افرادی که به دیابت مبتلا نیستند نیز رخ می‌دهد.این وضعیت می‌تواند به‌دلیل مصرف برخی داروها، سوءتغذیه، الکل، یا مشکلات هورمونی و متابولیکی ایجاد شود.
علائم آن از لرزش و سرگیجه گرفته تا موارد شدیدتر مانند تشنج یا بیهوشی متغیر است.
در ادامه، دلایل اصلی این مشکل و راه‌های پیشگیری از آن را بررسی می‌کنیم:
۱. داروها
برخی داروها ممکن است باعث افت قند خون شوند، حتی در افراد غیردیابتی.
از جمله:
-
داروهای ضد فشار خون بتابلاکر مثل پروپرانولول (Inderal)
-
مسکن‌ها مانند ایبوپروفن (Advil)
-
برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مثل سیپروفلوکساسین (Cipro) یا کلاریترومایسین (Biaxin)
-
داروهای روان‌پزشکی مانند لیتیوم (Lithobid)
-
داروهای مهارکننده ACE مثل کاپتوپریل (Capoten)
۲. مصرف الکل
الکل در متابولیسم قند بدن اختلال ایجاد می‌کند و می‌تواند منجر به افت قند شود، به‌ویژه در صورت مصرف زیاد یا نوشیدن با معده خالی.افرادی که زیاد الکل می‌نوشند، بیشتر در معرض هیپوگلیسمی هستند.
۳. تولید بیش از حد انسولین
گاهی بدن بیش از نیاز، انسولین ترشح می‌کند و همین باعث افت قند خون می‌شود.
دلایل نادر آن می‌تواند شامل:
-
برخی بیماری‌های ژنتیکی
-
تومورهای پانکراس
-
یا عارضه پس از جراحی بای‌پس معده باشد.
۴. سوءتغذیه، روزه‌داری یا ورزش شدید
دریافت ناکافی کالری باعث می‌شود بدن نتواند سطح قند خون را تنظیم کند.افرادی با اختلالات تغذیه‌ای مثل بی‌اشتهایی عصبی، یا کسانی که به‌صورت ناگهانی فعالیت بدنی شدید انجام می‌دهند، بیشتر در معرض افت قند هستند.
۵. اختلالات هورمونی
برخی کمبودهای هورمونی نیز عامل هیپوگلیسمی‌اند:
-
اختلالات غده هیپوفیز که در ترشح هورمون‌های تنظیم‌کننده قند نقش دارند.
-
بیماری Addison که در آن غده فوق‌کلیوی کورتیزول کافی تولید نمی‌کند.
-
کم‌کاری تیروئید نیز خطر افت قند را افزایش می‌دهد.
۶. بیماری‌های مزمن
بعضی از بیماری‌های شدید بدن می‌توانند باعث افت قند شوند، از جمله:
-
بیماری کبدی یا کلیوی
-
سپسیس (عفونت شدید خون)
۷. هیپوگلیسمی واکنشی
در این حالت، بدن پس از صرف غذا، انسولین بیش از حد ترشح می‌کند و قند خون حدود ۲ تا ۵ ساعت بعد به شدت افت می‌کند.این وضعیت معمولاً بعد از خوردن غذاهای پرکربوهیدرات رخ می‌دهد.افراد مبتلا به پره‌دیابت بیشتر در معرض این نوع هیپوگلیسمی هستند.
علائم افت قند خون
علائم شایع شامل موارد زیر است:
-
تعریق زیاد
-
احساس گرسنگی
-
تاری دید
-
لرزش یا تپش قلب
-
سرگیجه یا تحریک‌پذیری
در موارد شدیدتر، ممکن است فرد دچار تشنج یا بیهوشی شود.
درمان و مدیریت
در صورت افت قند:
-
سریعاً غذای حاوی قند سریع‌الاثر مانند آب‌میوه یا قند ساده مصرف کنید.
-
سپس یک وعده‌ی کربوهیدرات پیچیده همراه با پروتئین (مثلاً بیسکویت و پنیر) میل کنید تا قند خون پایدار بماند.
در صورت بیهوشی یا علائم شدید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
پزشک ممکن است از هورمون گلوکاگون برای بالا بردن سریع قند استفاده کند.
راه‌های پیشگیری
-
وعده‌های غذایی را منظم بخورید و هیچ وعده‌ای را حذف نکنید.
-
از مصرف زیاد الکل و نوشیدن با معده خالی پرهیز کنید.
-
در صورت انجام ورزش سنگین، قبل یا بعد از آن میان‌وعده سبک بخورید.
-
داروهای خود را فقط طبق دستور پزشک مصرف کنید.
-
در صورت تکرار علائم، با پزشک یا متخصص غدد مشورت کنید.
افت قند خون فقط مختص دیابتی‌ها نیست. عواملی مانند داروها، رژیم غذایی، یا بیماری‌های دیگر هم می‌توانند عامل آن باشند.شناخت علائم و واکنش سریع به آن، از بروز عوارض خطرناک جلوگیری می‌کند. در صورت بروز لرزش، ضعف، تعریق شدید یا بیهوشی، فوراً به پزشک مراجعه کنید زیرا افت قند خون شدید می‌تواند تهدیدکننده‌ی زندگی باشد.
نظر شما