به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا،پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که اختلال بیش‌فعالی و نقص توجه (اِی‌دی‌اِچ‌دی) نه تنها یک اختلال عملکردی در زندگی روزمره است، بلکه ممکن است با افزایش خلاقیت در افراد مبتلا نیز ارتباط داشته باشد. به گفته محققان، تمایل افراد مبتلا به اِی‌دی‌اِچ‌دی برای پرسه‌زدن ذهنی می‌تواند موتور پنهانی باشد که خلاقیت آن‌ها را تحریک می‌کند.

طبق گزارش سای‌تِک‌دِیلی، مطالعه‌ای که در کنگره آسیب‌شناسی عصبی اروپا (ECNP) در آمستردام ارائه شد، اولین تحقیقاتی است که به‌وضوح ارتباط میان اِی‌دی‌اِچ‌دی و خلاقیت را بررسی کرده و یافته‌های آن به‌ویژه در رابطه با پرسه‌زدن عمدی ذهن افراد مبتلا به این اختلال جالب توجه است.

پرسه‌زدن ذهن؛ عامل پنهان خلاقیت

هان فنگ، پژوهشگر ارشد مرکز پزشکی دانشگاه رادبود هلند، در این باره توضیح داد: «تحقیقات قبلی به پرسه‌زدن ذهن به‌عنوان عامل احتمالی ارتباط‌دهنده میان اِی‌دی‌اِچ‌دی و خلاقیت اشاره کرده بودند، اما هیچ‌کدام از این تحقیقات به‌طور مستقیم این ارتباط را بررسی نکرده بودند.» به همین دلیل، پژوهشگران تصمیم گرفتند تا دو مطالعه جداگانه روی گروه‌های مختلف انجام دهند. این دو گروه شامل ۷۵۰ شرکت‌کننده بود که یک گروه شامل افراد مبتلا به اِی‌دی‌اِچ‌دی و گروه دیگر شامل افراد سالم بود.

پرسه‌زدن ذهن؛ دو نوع متفاوت

در این مطالعات، پژوهشگران به بررسی دو نوع پرسه‌زدن ذهن پرداختند:

1. پرسه‌زدن خودبه‌خودی ذهن: این حالت زمانی رخ می‌دهد که فرد به‌طور ناخواسته تمرکز خود را از دست می‌دهد و ذهنش به‌طور غیرارادی از یک موضوع به موضوع دیگری می‌رود.

2. پرسه‌زدن عمدی ذهن: در این حالت، فرد به‌طور آگاهانه و عمدی به افکار خود اجازه می‌دهد که از موضوع اصلی فاصله بگیرند و مسیرهای جدیدی را دنبال کنند.

خلاقیت و ارتباط آن با پرسه‌زدن ذهن

برای سنجش سطح خلاقیت، پژوهشگران از روش‌های استاندارد استفاده کردند، از جمله درخواست از شرکت‌کنندگان برای یافتن کاربردهای خلاقانه برای یک شیء معمولی. سپس رابطه بین سطح خلاقیت و نوع پرسه‌زدن ذهن تحلیل شد.

نتایج این تحقیق نشان داد که افراد مبتلا به اِی‌دی‌اِچ‌دی، که نشانه‌های بیشتری از این اختلال داشتند، در هر دو مطالعه نمرات بالاتری در زمینه خلاقیت کسب کردند. همچنین، پرسه‌زدن عمدی ذهن به‌ویژه با خلاقیت بالاتر در این افراد ارتباط مستقیم داشت. به عبارت دیگر، پرسه‌زدن ذهن ممکن است عامل اصلی پیوند میان اِی‌دی‌اِچ‌دی و خلاقیت باشد.

کاربردهای عملی در آموزش و درمان

پژوهشگران بر این باورند که این یافته‌ها می‌تواند پیامدهای عملی مهمی داشته باشد. هان فنگ اظهار داشت: «این نتایج می‌تواند در آموزش روان‌شناختی مفید باشد. می‌توان برنامه‌هایی طراحی کرد که به افراد مبتلا به اِی‌دی‌اِچ‌دی بیاموزند چگونه ایده‌های خود را که به‌طور خودبه‌خود به ذهنشان می‌آید، به نتایج خلاق تبدیل کنند.»

همچنین در زمینه درمان، مداخلات مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی، که ویژه افراد مبتلا به اِی‌دی‌اِچ‌دی طراحی شده‌اند، می‌توانند به این افراد کمک کنند تا از پرسه‌زدن ذهنی خود به‌صورت عمدی و سودمند بهره‌برداری کنند.

نظر متخصصان

پروفسور کِی. پی. لش، استاد روان‌پزشکی مولکولی در دانشگاه وورتسبورگ آلمان، درباره این یافته‌ها گفت: «پرسه‌زدن ذهن یکی از منابع مهمی است که خلاقیت افراد مبتلا به اِی‌دی‌اِچ‌دی با عملکرد بالا را ممکن می‌سازد. این ویژگی، آن‌ها را به دارایی‌هایی ارزشمند برای جامعه و آینده تبدیل می‌کند.»

وی افزود: «این پژوهش، به‌عنوان اولین مطالعه مستقیم در این زمینه، پتانسیل‌های زیادی را برای شناسایی مزایای بالقوه اختلال اِی‌دی‌اِچ‌دی در پی دارد. با این حال، هنوز به تحقیقات بیشتری برای تأیید این یافته‌ها نیاز است.»

این پژوهش که به ارتباط میان اختلال بیش‌فعالی و نقص توجه و خلاقیت پرداخته است، پنجره‌ای جدید به درک بهتر این اختلال باز می‌کند. اگرچه اِی‌دی‌اِچ‌دی معمولاً به‌عنوان یک اختلال مشکل‌ساز شناخته می‌شود، اما این تحقیقات نشان می‌دهد که ویژگی‌هایی مانند پرسه‌زدن ذهنی می‌توانند در فرآیندهای خلاقانه افراد مبتلا به این اختلال تأثیرگذار باشند. بنابراین، شاید با طراحی برنامه‌های آموزشی و درمانی مناسب، بتوان از این ویژگی‌ها به نفع بهبود خلاقیت استفاده کرد.