سلامت نیوز : اكنون استفاده از لیزر به عنوان یك روش درمانی در حوزه درمان بیماری‌های مطرح است به‌گونه‌ای كه بیش از 15 بیماری از جمله سرطان پروستات با دانش لیزر در كشور درمان می‌شود.

 
به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، لیزر در حقیقت یك شعاع تابش تك نور است كه از مواد مختلف با مكانیزم‌های نوین علمی تهیه می‌شود. جاذبه ایجاد شده در درمان با لیزر (تابش اشعه) در رشته پزشكی، انگیزه‌ای شده است تا این روش در سایر رشته‌ها نیز مورد توجه قرار گیرد.

براساس این گزارش، هم اكنون دایره درمان با لیزر وسعت بیشتری یافته و در بسیاری از امراض و بیماری‌ ها از روش‌های مختلف لیزر درمانی استفاده می‌شود.

از چندی پیش در رشته ارولوژیسیون نیز برای درمان برداشتن پروستات، تخریب سنگ‌ها، برطرف كردن تنگی‌ها و سوزاندن تومورهای مثانه از لیزر استفاده می‌شود.

به‌طور طبیعی بافت مترشحه‌ای در پروستات وجود دارد كه با افزایش سن در افراد بالای 40 سال و بر اثر یكسری فرآیندهای فیزیولوژیكی دچار افزایش تعداد سلول و در نهایت بروز عارضه‌ای موسوم به بزرگی خوش خیم پروستات یا در اصطلاح BPH می‌شود.

علاوه بر درمان‌های دارویی، روش‌های تهاجمی و غیر تهاجمی برای درمان سرطان پروستات از جمله روش سرما درمانی و یا روش بهره‌گیری از امواج ماكروویو بر روی بافت پروستات، وجود دارد كه از مهم ترین روش‌های غیر تهاجمی در درمان پروستات به شمار می رود كه البته به دلیل كمبود اثر درمانی و از میان نرفتن كامل علائم، اغلب از سوی پزشكان كاربرد كمتری دارد.

درمان‌های تهاجمی و یا طراحی از اقدامات اساسی درمانی محسوب می‌شود كه در اكثر مراكز درمانی كشورمان استفاده می‌شود. یكی از روش‌های قدیمی و متداول درمان، جراحی باز است كه با برش در ناحیه زیر ناف یا از طریق مثانه و یا از راه مستقیم بر روی كپسول پروستات، قسمت بزرگ شده پروستات خارج می‌شود.

این عمل نیازمند بستری طولانی مدت حدود 3 تا 5 روز دارد، نیاز به شستشوی مرتب مثانه پس از جراحی در بیمارستان كه اغلب با درد همراه است و می‌تواند نیاز به استفاده از خون تزریقی را نیز به‌همراه داشته باشد از پیامدهای این روش درمانی است، هنوز استاندارد جراحی پروستات در دنیا، روش تراش پروستات به صورت ورود با دستگاه از راه مجرای ادراری بوده كه اصطلاحا به آن (TURP) گفته می‌شود.

روش استفاده از لیزر از روش‌های جدید كم تهاجمی بوده كه شباهت‌های فراوانی به روش بسته یا در اصطلاح تراش دارد.

در این روش جراح با لیزر پروستات را تراش داده یا به اصطلاح تبخیر می‌كند. این نوع لیزر بهترین نوع و كم عارضه‌ترین روش در میان ابزارهای لیزری محسوب می‌شود كه نتایج بهبودی آن برای بیماران نیز بهتر مشهود است.

از مزایای خوب بهره‌گیری از لیزر در پروستات این است كه بیمار تنها نیاز به انجام آزمایش(PSA تست تشخیصی سرطان پروستات) قبل از درمان دارد، زمان عمل تقریبا كمتر از مدت زمان عمل جراحی تراش پروستات بوده و بدون خونریزی و بدون نیاز به شستشوی مجاری ادراری، بیمار آسودگی خاطر داشته و بدون عفونت ادراری و تحمل سونداژ طولانی پس از مدت كوتاهی بستری (حدود یك روز) قابل ترخیص است.

نكته حائز اهمیت این كه در هنگام بهره‌گیری از روش‌های قدیمی، اختصاصا تراش، این احتمال وجود دارد كه حین درمان و موقع شستشوی مجرا در زمان تراش، مقداری از محلول شستشو وارد پروستات شده و بیمار را دچار عارضه سندرومTURP كند.

دكتر 'وحید نجاران طوسی' متخصص اورولوژی فوق تخصص اندیولوژی در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا می گوید: لیزر با تولید گرمایی بیش از 100 درجه سانتیگراد باعث تبخیر سلول‌های پروستات می‌شود، این جراحی از طریق مجرای ادراری و به طور بسته و بدون شكاف روی بدن بیمار انجام شده و اثر منفی روی توانایی جنسی بر جای نمی‌گذارد.

وی با بیان اینكه در این نوع عمل بیمار احتیاج به تزریق خون ندارد، می افزاید: درمان پروستات روش‌های مختلفی دارد و بسته به اندازه پروستات و شرایط بیمار از جراحی باز گرفته تا لیزر جراحی صورت می‌گیرد كه شیوه اخیر در بین مردم به روش لیزر درمانی معروف است.

نجاران طوسی اضافه می كند: در این شیوه درمان پروستات در حقیقت عمل بسته‌ای است كه از چندی پیش به‌طور پراكنده در مراكز مختلف بخصوص دانشگاه‌های دولتی، از دستگاه‌های لیزر به این منظور استفاده شده است.

وی ادامه می دهد: دومین برتری لیزر نسبت به روش‌های دیگر كاهش زمان بستری شدن بیمار در بیمارستان است، به طوریكه بیمار پس از یك روز از بیمارستان مرخص می‌شود؛ سومین مزیت آن این است كه دوره سونتاژ مریض كاهش می‌یابد، ولی در روش‌های دیگر بیماران حداقل بعد از جراحی باز پروستات بین پنج تا هفت روز سونت دارند، ولی در این روش حداكثر دو روز بعد سونت خارج می‌شود.

نجاران طوسی اضافه می كند: نكته دیگر اینكه در بسیاری از بیماران بدحال كه حتی ریسك خونریزی وجود دارد ،نمی‌توان به روش‌های دیگر پروستات را عمل كرد، در نتیجه در این گروه از بیماران بهترین روش همان جراحی به شیوه لیزر است.

این متخصص اورولوژی فوق تخصص اندیولوژی ادامه می دهد: به طور كلی همه روش‌های درمان پروستات دارای عوارض خاص خود است، اما با این حال بیشتر بیماران با شنیدن مزایای روش لیزر و از سوی دیگر كاهش طول زمان بستری شدن، این روش را ترجیح می‌دهند.

دكتر 'حسن جمشیدیان' متخصص كلیه و مجاری ادراری و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران، روش استفاده از لیزر از روش های جدید كم تهاجمی بوده كه شباهت‌های فراوانی به روش بسته یا در اصطلاح تراش دارد؛ این تكنیك در بیمارستان فرمانیه انجام می شود.

به گفته وی، در این روش جراح به وسیله دوربین آندوسكوپ ویژه‌ای كه در اختیار دارد از مجرای ادراری وارد شده و با لیزر مخصوص موسوم به لیزر دیود، پروستات را تراش داده یا به اصطلاح تبخیر می‌كند.

جمشیدیان می گوید: این نوع لیزر بهترین نوع و كم عارضه‌ترین روش در میان ابزارهای لیزری محسوب می‌شود كه نتایج بهبودی آن برای بیماران نیز بهتر مشهود است.

وی ادامه می دهد: در این اقدام درمانی، پروب مخصوص لیزر در محل پروستات قرار گرفته و جراح با تاباندن باریكه‌های لیزری موجب تبخیر vaporization بافت پروستات بزرگ شده می‌شود؛ در روش لیزری بیش از هر اقدام درمانی باید به وسیله آزمایشات مختلف از جمله PSA اطمینان حاصل شود كه پروستات دچار سرطان نیست و این بزرگی، خوش‌خیم است.

وی اضافه می كند: در 25 درصد موارد سرطان در ناحیه میانی پروستات ایجاد می‌شود كه در اصل منطقه هدف در روش های باز، بسته، تهاجمی و كم تهاجمی به شمار می‌رود و اگر از غیر سرطانی بودن آن ‌اطمینان نداشته باشیم به طور حتم اشعه لیزر امكان آزمایشات پاتولوژیكی را از متخصصان می‌گیرد.

جمشیدیان تصریح می كند از مزایای خوب بهره‌گیری از لیزر در پروستات این است كه بیمار تنها نیاز به انجام آزمایش PSA (تست تشخیصی سرطان پروستات) قبل از درمان دارد؛ زمان عمل تقریبا كمتر از مدت زمان عمل جراحی تراش پروستات بوده و بدون خونریزی و بدون نیاز به شستشوی مجاری ادراری، بیمار آسودگی خاطر داشته و بدون عفونت ادراری و تحمل سونداژ طولانی پس از مدت كوتاهی بستری (حدود یك روز) قابل ترخیص است.

وی ادامه می دهد: نكته حائز اهمیت اینكه هنگام بهره‌گیری از روش های قدیمی، اختصاصا تراش، این احتمال وجود دارد كه حین درمان و موقع شستشوی مجرا در زمان تراش، مقداری از محلول شستشو وارد پروستات شده و بیمار را دچار عارضه سندروم TURP كند.

به گفته وی، سردرد، فشار خون بالا، كاهش تعداد ضربان قلب، كاهش سدیم و پتاسیم خون از مهمترین پیامدهای این عارضه كم شیوع است كه نیازمند اقدامات فوریتی خواهد بود در حالی كه با بهره‌گیری از لیزر در پروستات، دیگر عروقی كه دچار خونریزی شده و منجر به اینگونه عوارض شود، وجود نداشته و بیمار با كمترین عوارض احتمالی مراحل درمان را طی می‌كند.

وی اضافه می كند: در روش لیزر پروستات، بیمار دیگر سوزش مجاری ادراری نداشته و از فردای درمان قادر است فعالیت‌های عادی زندگی را از سر بگیرد.

جمشیدیان درباره دیگر مزایای روش درمانی بزرگی پروستات با لیزر می گوید: با علم به اینكه بیمار حتی اگر دچار تومور سرطانی باشد، ‌می توان با لیزر بخشی از پروستات وی و علایم انسداد مجرای ادراری را از میان برد؛ این اقدام در كنار درمان دارویی یا رادیوتراپی پروستات شرایط مناسبی برای بیماران ایجاد می‌كند.

وی اضافه می كند: لیزر در مقایسه با عمل جراحی باز كه شاید در چنین شرایطی امكان‌پذیر نیز نباشد، ارجحیت داشته و بدون درد و خونریزی، ناجی بیماران می‌شود.