سلامت نیوز : نگاهش كه می‌كنید از فاصله دور هم مشخص است، حال خوشی ندارد. چشم‌های قرمز و اشك‌آلودش از یك طرف و دستمالی كه به سرش بسته از طرف دیگر، نشان می‌دهد سردرد امانش را بریده است؛ سردردی كه به نظر می‌رسد، خیال ندارد او را راحت بگذارد.

چند روزی است كه به قول خودش با این حس ناخوشایند می‌سوزد و می‌سازد، غافل از این‌كه كنار آمدن با چنین سردردی اصلا منطقی و عاقلانه نیست.با این‌كه همه اعضای خانواده عادت دارند همیشه او را همراه با دستمالی كه به سرش بسته و قرص‌های مسكن رنگارنگی كه استفاده می‌كند، ببینند اما هیچ وقت كسی به او نگفته باید به‌دنبال علت سردردهایش باشد.

سردرد؛ مشكلی شایع با علل متفاوت

گاهی سرمان درد می‌گیرد، چون نزدیك غروب است و ما هنوز ناهار نخورده‌ایم، گاهی هم اینقدر كار می‌كنیم كه از خستگی دچار سردرد می‌شویم.استرس و عصبانیت هم كه یكی از شناخته‌شده‌ترین عوامل ایجادكننده سردرد است. خیلی از ما چنین سردردهایی را تجربه كرده و می‌كنیم؛ دردهای ساده‌ای كه به‌دلایل مختلف ایجاد می‌شود؛ اما مسلما باید به فكر تشخیص علت و كنترل آنها هم باشیم.

دكتر نوید ابوالاحرار، فلوشیپ فوق تخصصی درد در گفتگو با جام‌جم درباره انواع سردرد چنین توضیح می‌دهد: سردرد یكی از شایع‌ترین دردهایی است كه تقریبا تمام افراد آن را در طول زندگی‌شان تجربه خواهند كرد، اما بیشترین موارد سردرد به «سردردهای اولیه» مربوط می‌شود كه معمولا به صورت روزمره ایجاد شده و بسیاری از افراد آن را تجربه می‌كنند. به عنوان مثال خستگی و فشارهای عصبی می‌تواند عامل ایجادكننده این نوع سردردها باشد.

به گفته این پزشك، سردردهای اولیه اهمیت چندانی ندارد؛ به این معنی كه خوشبختانه این نوع سردرد با استراحت، ایجاد محیطی آرام و رفع فشارهای عصبی و اسپاسم ماهیچه‌ها بهبود می‌یابد.

دكتر ابوالاحرار تاكید می‌كند: در مواردی كه سردرد مزمن بوده و برای مدتی طولانی ادامه پیدا می‌كند یا سردردهایی كه پیشرونده است و دائم شدت آن افزایش می‌یابد یا همراه با علائم عصبی مانند اختلالات تعادل، بینایی و شنوایی بروز می‌كند، حتما بررسی‌های لازم را انجام دهید و علت سردرد را مشخص كنید.

مسكِن بخوریم یا نه؟

فقط كافی است بگویید «سرم درد می‌كند» آن وقت است كه اطرافیان ده‌ها مدل جورواجور قرص‌ مسكن برایتان تجویز می‌كنند و خودشان هم آنها را همراه با یك لیوان آب برایتان می‌آورند تا مبادا از خوردن آن طفره ‌روید.

اما درد فقط یك نشانه است؛ نشانه‌ای كه باید به‌دنبال عامل ایجادكننده آن باشید، یعنی همان مشكلی كه باعث شده بدنتان با این درد به شما هشدار دهد. آن‌طور كه دكتر ‌ابوالاحرار توضیح می‌دهد اگر سردرد حادی را تجربه می‌كنید، یعنی دردی كه در مدت زمانی به نسبت كوتاه و به علت خستگی، فشار عصبی یا مواردی از این دست ایجاد شده و شدید است، معمولا مشكل چندان مهمی به حساب نمی‌آید.

به گفته وی، با توجه به این‌كه هدف، كاهش درد و داشتن حسی بهتر است، در شرایطی می‌توانید با استراحت كردن این سردرد را بهبود بخشید، اما گاهی نیز لازم است از مسكن‌ها برای كاهش و رفع درد كمك بگیرید؛ البته تا این مرحله استفاده از مسكن‌ها مشكلی برای شما ایجاد نمی‌كند، به این معنا كه مصرف مسكن‌ها برای كوتاه مدت می‌تواند در كاهش درد و رنج بیمار موثر باشد.

اما بعضی وقت‌ها سردرد ادامه دارد كه دكتر ابوالاحرار در این‌ مورد تاكید می‌كند: در صورتی كه سردرد بدون عامل خاصی ایجاد شده و ادامه پیدا كند، باید پیگیری شود. مثلا اگر صبح پس از بیدار شدن از خواب و با وجود استراحت كافی، احساس سردرد داشته باشید یا در مدت چند ماه شدت سردردتان كم‌كم افزایش پیدا كند، نباید آن را ساده بگیرید و نسبت به آن بی‌تفاوت باشید. همچنین لازم است سردردهایی را كه بیشتر از 15 روز ادامه دارد نیز پیگیری كنید.

میگرن یا سردرد تنشی؟

میگرن هم یكی از انواع سردردهای مزمن است كه بر اثر انقباض عروق داخل جمجمه ایجاد شده و با كاهش خون‌رسانی به بخشی از مغز، باعث بروز سردردهای شدیدی می‌شود. دكتر ابوالاحرار با اشاره به این‌كه میگرن ممكن است یكطرفه یا دوطرفه باشد، توضیح می‌دهد: اغلب سردردهای میگرنی با تهوع، استفراغ یا ترس از نور و صدا همراه است بنابراین اغلب بیماران ترجیح می‌دهند در مكانی ساكت و تاریك استراحت كنند.

به گفته این پزشك، گاهی با انجام فعالیت‌های معمول روزمره ممكن است درد بیمار تشدید شود كه این شرایط درد حتی می‌تواند فعالیت‌های او را كاهش دهد. ‌

وی ادامه می‌دهد: سردردهای میگرنی معمولا با محرك‌هایی مانند استرس، خستگی، گرسنگی، تشنگی یا مشكلات اختلالات هورمونی در خانم‌ها ایجاد می‌شود كه بهترین كار نیز پیشگیری از بروز حملات میگرن است. بیماران مبتلا به میگرن هم معمولا می‌دانند چه عاملی بیشتر باعث بروز این حملات می‌شود كه باید از قرار گرفتن در معرض آنها خودداری كنند.

در صورت بروز حملات نیز بهتر است در مراحل اولیه از داروهایی كه پزشك تجویز كرده، استفاده كنید تا درد شدید نشود.

البته سردردهای میگرنی شبیه سردردهای تنشی است و آن‌طور كه دكتر ابوالاحرار می‌گوید، علائم سردردهای تنشی هم می‌تواند مانند میگرن بروز كند؛ به‌طوری كه این نوع سردردها، معمولا براثر خستگی و گرسنگی ایجاد می‌شود و بیمار درد را به شكل فشار نواری در اطراف سرش توصیف می‌كند.

وی می‌افزاید: سردردهای تنشی اغلب با گرسنگی، استرس، درد گردن و استراحت كم تشدید می‌شود و بیش از 30 دقیقه نیز در طول روز ادامه پیدا می‌كند؛ البته در صورتی كه عامل ایجادكننده درد برطرف نشود، بیمار ممكن است مدت طولانی‌تری درد را حس كند.

یكی از مسائل مهم در مورد سردردهای حاد، پیشگیری از عوامل ایجادكننده درد است كه دكتر ابوالاحرار در این زمینه خاطرنشان می‌سازد: بسیاری از این‌گونه سردردها بر اثر روش زندگی نامناسب ایجاد می‌شود. بنابراین شیوه نامناسب نشستن، خوابیدن و حركت كردن و حتی روش نامناسب در برخورد با مسائل و مشكلات می‌تواند موجب ایجاد تنش و در نتیجه بروز سردرد تنشی شود.

به گفته این پزشك متخصص، كار با رایانه در وضعی نامناسب یكی از مسائلی است كه می‌تواند موجب بروز سردرد شود و این روزها نیز این نوع سردرد در حال افزایش است بنابراین باید هنگام كار با هر دستگاهی اصول كار با آن را رعایت كنید و وضع استاندارد را در نظر داشته باشید تا كمترین آسیب به بدن وارد شود.

این سردردها را جدی بگیرید

گاهی لازم است خیلی سریع و اورژانسی برای تشخیص علت سردرد اقدام كنید. دكتر ابوالاحرار به این عوامل خطر اشاره می‌كند و می‌گوید: در صورتی كه سردردی شدید به‌صورت ناگهانی شروع شود، لازم است بلافاصله به پزشك مراجعه كنید.

این حالت بویژه برای افرادی كه در سنین بالا هستند، مطرح می‌شود و لازم است بررسی‌های مورد نیاز صورت بگیرد. شروع سردرد پس از ضربه به سر نیز مورد دیگری است كه حتما باید بررسی شود. همه افراد ممكن است چنین وضعی را تجربه كنند كه البته برای كودكان بیشتر اتفاق می‌افتد و در هر صورت پس از ضربه باید تحت نظر پزشك باشند.

به گفته وی، چنانچه سردرد با تب، سفتی گردن، ضعف بدن یا دوبینی همراه باشد، آن را جدی بگیرید و پیگیری‌های لازم انجام شود. همچنین اگر سردرد به‌رغم استراحت و استفاده از مسكن‌ها تشدید شود، باز هم باید آن را بررسی كنید.

وی با اشاره به سن بیماران، توضیح می‌دهد: اگر سردرد در سنین پایین یعنی كمتر از پانزده سالگی یا پس از 55 سالگی شروع شود، باید حتما به فكر بررسی و تشخیص علت آن باشیم.