کشورهای عربی به دلایلی حاضر به توقف جزیرهسازی در سواحل خود نیستند در حالی که این فعالیت توانسته بستر زنده خلیجفارس را تخریب کند و مخاطرات جدی حقوقی در حوزه محیطزیست را به دنبال آورد.
آیا قانون حقوق دریاها در حوزه محیطزیست از سوی دولتهای خلیجفارس پذیرفته شده است؟
قانون حقوق دریاها مزایا و معایبی دارد و بسیاری از کشورها عضو این کنوانسیون نیستند و بخشی هم عضو هستند. ایران به صورت مشروط به این قانون ملحق شده است ولی بسیاری از کشورهای عربی ملحق نشدهاند. این قانون جزیرهسازی در سواحل 12 مایلی تحت حاکمیت را اجازه میدهد و دولتها میتوانند جزیرهسازی کنند ولی حقوقی را برای آن کشور ایجاد نمیکند، یعنی مرز سرزمین را افزایش نمیدهد.
کنوانسیون راپمی چه کمکی میتواند در حل مشکلات زیستمحیطی دریای خلیجفارس به دولتها کند؟
ما از طریق کنوانسیون کویت و یکی از پروتکلها که شامل مقابله با آلودگی دریا با منشا خشکی بود تلاش کردیم دولتها را متقاعد کنیم گزارش ارزیابی منطقهای تهیه کنند و آن را به کشورهای دیگر ارایه بدهند ولی بسیاری از کشورها زیر بار نرفتند اما کنوانسیون راپمی موظف شد این گزارشها را دریافت کند و درباره این ساختوسازها نظر دهد که آیا میتوانند این جزیره را بسازد یا نه! کشورهای عربی برای متوقف کردن این جزایر موافقت نمیکنند و زیر بار آن نمیروند، چون منافع آنها در خطر نیست و مخالفت دولت ایران را سیاسی تلقی میکنند که برای مقابله با این وضعیت باید تعیین خسارت از سوی سازمانهای غیردولتی و بینالمللی صورت گیرد که البته این موضوع در حوزه سیاست خارجی کشور ما قابل نقد است.
جزیرهسازی در خلیجفارس چه تبعاتی برای محیطزیست این دریا دارد؟
معاونت دریایی سازمان محیطزیست این مساله را بررسی کرده است. خاکریزی در بستر دریا برای ساخت جزیره تبعات سنگینی دارد. مهمترین موجودات دریایی در بستر دریا زندگی میکنند. نزدیک به 90 درصد موجودات زنده دریا بسترزی هستند. خاکریزی این موجودات را مدفون میکند. مهمترین و حساسترین موجودات دریایی مرجانها هستند و جزیرهسازی در دریا میتواند خسارت سنگینی به زندگی مرجانها و در نهایت دیگر گونههایی دریایی وارد کند. انواع سخت پوستان و نرمتنان در بستر دریا تولید مثل میکنند. خاکریزی جزیره مصنوعی حیات را به طور مستقیم از بین میبرد. در کنار اثرات مستقیم خاکریزی باید به بروز کدورت آب تا چندین کیلومتر در بستر دریا اشاره کرد. کدورت آب بالا میرود و ذرات پخش میشود و تا شعاع چندین کیلومتر میرود. خلیجفارس تنوع بینظیری در حوزه گونههای جانوری و گیاهی دارد. به رغم شرایط اقلیمی سخت خلیجفارس به دلیل تغییرات شدید حرارت و شوری ولی تنوع زیستی بسیار بالایی دارد.
آیا آلودگی دریایی میتواند از مرزهای کشورهای دیگر به سواحل دیگر کشورها برود؟
آلودگی دریاها به دلیل تغییر الگو میتواند به مناطق دیگر برود. جریانهای دریایی آلودگی را جابهجا میکنند و میتوانند آلودگی کشور امارات را به سمت ایران منتقل کنند. اگر تعداد زیادی جزیره ساخته شود میتواند الگوها را تغییر دهد و سواحل جزایر ایرانی را متاثر کند که نیاز به مطالعه دقیق میخواهد. جریانهای دریایی میتواند باعث توفانهای دریایی شود، سواحل ایران را تخریب کند و زیستگاههای دریایی و سواحل جمعیتی و اقتصاد مردم را به مخاطره بیندازد.
نظر شما