میوه هم به عنوان یک میان وعده و هم به عنوان بخشی از یک وعده غذایی متعادل گزینه ای مناسب و سالم بوده و حاوی بسیاری از مواد مغذی مهم مانند فیبر است. با این حال، برخی از میوه ها دارای محتوای قند بالایی هستند که می تواند باعث افزایش قند خون شود. این مقاله به بررسی این موضوع می پردازد که افراد مبتلا به دیابت از مصرف کدام میوه ها باید اجتناب کنند.

میوه های ممنوعه برای دیابتی ها

به گزارش سلامت نیوز به نقل از مدیکال نیوز تودی، به افراد مبتلا به دیابت توصیه می شود که مصرف میوه ها را فراموش نکرده و در رژیم غذایی خود به شکل متعادل از آنها استفاده کنند. با خوردن میوه ها و سبزیجات ممکن است فرد کمتر به بیماری های قلبی و همچنین انواع سرطان مبتلا شود. میوه ها همچنین منبع مهمی از ویتامین ها، مواد معدنی و فیبر هستند.

با این حال، میوه ها می توانند قند بالایی نیز داشته باشند. افراد مبتلا به دیابت باید مراقب مصرف قند خود باشند تا از افزایش قند خون جلوگیری کنند. گفتنی است، بین نوع قند میوه و نوع قند موجود در سایر غذاها مانند شکلات و محصولات پخته شده تفاوت اساسی وجود دارد.

به طور کلی، فرد نباید میوه را از رژیم غذایی خود حذف کند؛ یک مقاله در سال 2017  نشان می دهد که خوردن میوه در واقع می تواند به پیشگیری از دیابت کمک  شایانی کند.

میوه ها و شاخص قند آنها

شاخص گلیسمی (GI) نشان می دهد که یک ماده غذایی خاص تا چه اندازه می تواند قند خون فرد را بعد از خوردن آن افزایش دهد.

اگر یک ماده غذایی دارای نمره GI بین 70 تا 100 باشد،  حاوی مقادیر قند بالایی است؛ برخی از میوه هایی که در این  گروه قرار می گیرند عبارتند از :

  • موز بیش از حد رسیده
  • هندوانه
  • خرمای خشک
  • آناناس

جدول زیر میوه های با GI  کم تا متوسط را نشان می دهد:‌

میوه هایی با نمره متوسط (۶۹-۵۰)      میوه هایی با نمره کم (۲۰-۴۹ )  
انجیر سیب
انگور آووکادو
کیوی  شاه توت
انبه گیلاس
پرتغال گریپ فروت
موز نارس  هلو
کشمش گلابی
آلو
توت فرنگی

میوه ها و مقادیر کربوهیدرات موجود در آنها

برخی از افراد مبتلا به دیابت از رژیم غذایی کم کربوهیدرات پیروی می کنند تا تأثیر کربوهیدرات ها بر سطح قند خون خود را کاهش دهند.

شایان ذکر است که میوه‌های پر کربوهیدرات همچنان ممکن است کربوهیدرات کمتری نسبت به سایر میان‌وعده‌های کم‌مغذی داشته باشند. به عنوان مثال، یک موز بزرگ حاوی حدود ۳۰ گرم  کربوهیدرات بوده، در حالی که یک کلوچه شکلاتی حاوی حدود 55 گرم است.

بنابراین، فرد باید قبل از حذف میوه ها، روی محدود کردن مصرف سایر غذاهای پرکربوهیدرات تمرکز کند.

مقایسه ی میزان کربوهیدرات موجود در منابع غذایی

میزان کربوهیدرات  ماده ی غذایی
۲۰ تا ۱۵ گرم   ۱ عدد سیب 
۲۰ گرم   ۱ وعده میوه ی خشک
۳۰ گرم یک عدد موز بزرگ
۵۴ گرم  ۵۰۰ میلی لیتر نوشابه ی معمولی
۵۵ گرم ۱ عدد مافین شکلاتی

 فواید میوه برای بدن

خوردن فیبر کافی نقش مهمی در مدیریت دیابت دارد. رژیم غذایی سرشار از فیبر محلول می تواند جذب قند را کند کرده و سطح قند خون را کنترل کند. بسیاری از میوه ها دارای فیبر بالایی هستند، به خصوص زمانی که فرد پوست یا پالپ آن را می خورد. فیبر و آب بالای بسیاری از میوه ها  همچنین باعث سیری  فرد می شود.

افراد مبتلا به دیابت باید یک رژیم غذایی متعادل داشته باشند که انرژی کافی را تامین کند و به آنها در حفظ وزن سالم کمک کند. برخی از میوه ها مانند هندوانه دارای قند بالایی هستند اما می توانند بخشی از یک رژیم غذایی سالم در مقادیر متوسط ​​باشند.

انتخاب میوه همچنین می تواند مانع از دستیابی افراد دیابتی به مواد غذایی با ارزش پایین شود . بیشتر میوه ها دارای مواد مغذی بالا و همچنین مقادیر چربی و سدیم کمی هستند.

موز حاوی پتاسیم و تریپتوفان، یک اسید آمینه مهم است. مرکبات، مانند پرتقال و گریپ فروت، سرشار از ویتامین های A و C هستند آنتی اکسیدان های قوی می باشند؛ با رعایت برنامه و حفظ تعادل می توان آنها را در رژیم غذایی گنجانده و از فواید آنها بهره کافی را برد.

آیا افراد دیابتی باید از آب میوه پرهیز کنند؟

 به گزارش سلامت نیوز به نقل از دیابتز، آب میوه‌ها می‌توانند قندهای طبیعی بالایی داشته باشند و چون فیبر کمتری نسبت به کل میوه‌ها دارند، چندان مفید نیستند؛ از آنجایی که در زمان کوتاه می شود حجم زیادی آب میوه مصرف کرد،  مقادیر زیادی از کربوهیدرات نیز وارد بدن می شود.

بسته به نحوه مدیریت دیابت، این امر می تواند منجر به افزایش سطح گلوکز خون شود و در دراز مدت نیز بر وزن شما تأثیر بگذارد.

به همین دلیل است که بهتر است میوه واقعی را بخورید و از نوشیدن آب میوه پرهیز کنید. اگر می خواهید آب میوه بنوشید، آن را به حداکثر یک لیوان کوچک، یک بار در روز محدود کنید. نوشیدن بیش از این فقط باعث افزایش سطح گلوکز خون و افزایش وزن شما می شود.

اگر همراه غذا آبمیوه می نوشید، توجه داشته باشید که  میزان کربوهیدرات غذا را کاهش دهید؛ برای مثال، اگر معمولاً چند تکه نان همراه صبحانه می‌خورید، در روزی که تصمیم می‌گیرید یک لیوان کوچک آبمیوه همراه صبحانه خود میل کنید، بهتر است یک تکه نان را فدا کنید تا فضای کافی برای آن فراهم شود.

 نکات کوچکی برای رسیدن به هدف

بخشی از میوه و سبزیجات تقریباً همان میزانی است که می تواند در کف دست شما جا شودمثلا:

  • یک سیب، گلابی یا موز با اندازه متوسط
  • یک مشت انگور
  • ۳ قاشق غاخورس سبزیجات
  • یک کاسه سالاد
  • ۱ قاشق   غذا خوری میوه های خشک

*مهم است که مصرف خود را در طول روز پخش کنید نه اینکه همه آن را یکجا انجام دهید.

برای صبحانه سعی کنید:

  • برای صبحانه، موز ورقه شده را به غلات خود اضافه کنید و به خاطر داشته باشید که مقدار معمول غلات خود را کاهش دهید تا جایی برای کربوهیدرات و قند میوه ها ایجاد شود.
  • به صبحانه پخته شده قارچ و گوجه فرنگی اضافه کرده و نوش جان کنید

برای ناهار:

 به جای چیپس، یک سالاد سالم همراه با ساندویچ خود میل کنید و میان وعده ها را با میوه ها و سبزیجات، به عنوان مثال، کشمش، سالاد میوه، سبزیجات خام، توت های یخ زده جایگزین کنید.



برای وعده های عصرانه:

 ابتدا سبزیجاتی مانند هویج، بادمجان، کلم بروکلی، کلم و غیره را بشویید و بگذارید بزرگترین قسمت بشقاب را تشکیل دهد و سبزیجات بیشتری را به کاسه ها، خورش ها، سوپ ها و غیره خود اضافه کنید.

چه چیز دیگری باید بدانم؟

  • میوه ها و سبزیجات بهتر است به صورت خام مصرف شوند زیرا برخی از مواد مغذی از طریق پخت و پز از بین می رونداگر ترجیح می‌دهید پخته شده باشند، به جای جوشاندن در آب زیاد، بخارپز کردن را امتحان کنید و اگر سبزیجات را بدون طعم و چاشنی یافتید، مقداری ادویه و سبزی به آن اضافه کنید.
  • میوه ها و سبزیجات دارای ترکیبات مختلفی از مواد مغذی هستند، بنابراین داشتن طیف وسیعی از میوه ها و سبزیجات برای دریافت مفیدتر اهمیت دارد. خود را به چالش بکشید تا در صورت امکان میوه یا سبزی متفاوتی را امتحان کنید.
  • مراقب میوه های خشک باشید؛ یک سهم ازآن فقط یک قاشق غذاخوری است!  اما زیاده روی در مصرف آن آسان است به خصوص اگر کل کاسه را جلوی خود داشته باشید.
  • از آب میوه ها و اسموتی ها خودداری کنیداگر مجبور هستید، آن را به حداکثر 1 لیوان کوچک در روز محدود کنید.
  • اگر به سراغ میوه‌های کنسرو شده می‌روید، میوه‌ای را انتخاب کنید که به جای شربت در آب میوه‌های طبیعی کنسرو شده باشد.

بیش از 10 درصد جمعیت کشور را افراد دیابتی تشکیل می دهند

یک عضو هیات علمی دانشکده تغذیه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه بیش از 10 درصد جمعیت کشور را افراد مبتلا به دیابت تشکیل می دهند، شیوه زندگی مردم را علت اصلی افزایش آمار ابتلا به دیابت دانست و تاکید کرد:« ذائقه کودکان ما از سنین کم به مصرف مواد شیرین آشنا می شود لذا در بزرگسالی تمایل زیادی به مصرف شیرینی جات پیدا می کنند.»



دکتر سید مرتضی صفوی در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز، با بیان اینکه بیش از 10 درصد جمعیت کشور را افراد مبتلا به دیابت تشکیل می دهند، گفت:« در سال های 84 تا 86 که در دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت فعالیت داشتم تصور نمی کردیم آمار ابتلا به دیابت چنین رشدی داشته باشد. متاسفانه شیوه زندگی مردم علت اصلی افزایش آمار ابتلا به دیابت است و مردم توجهی به میزان مصرف مواد قندی خود ندارند.»



وی ادامه داد:« درحال حاضر مصرف قند و شکر و مواد قندی مثل مربا، شربت، نوشابه ، نبات، آبنات، شکلات و شیرینی در کشور ما بالاست و همین زیاده روی در مصرف باعث شده ذائقه کودکان ما از سنین کم به مصرف مواد شیرین آشنا شده و در بزرگسالی تمایل زیادی به مصرف شیرینی جات داشته باشند.»



عضو هیات علمی دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در توضیح بیماری دیابت گفت:« دیابت دو نوع دارد که نوع یک مادرزادی بوده و وابسته به انسولین است ولی نوع دو این بیماری بیشتر از سنین 30 سالگی شروع می شود و سن 40 سالگی اوج این بیماری است. در افرادی که به دیابت مبتلا می شوند بنا به دلایلی انسولین مترشحه از لوزالمعده آنها کاهش پیدا کرده یا کاملا قطع می شود در اینصورت قند نمی تواند در بدن تجزیه شود و مستقیما وارد خون شده و قند خون فرد افزایش پیدا کرده و دیابت بروز می کند.»



وی ادامه داد:« معمولا اگر قند خون ناشتای فرد دیابتی در حد 110 میلی گرم در دسی لیتر باشد می توانیم با رژیم غذایی آن را کنترل کنیم ولی وقتی قندخون فرد بالاتر از این مقدار باشد لازم است پزشک برای کنترل قند خون فرد دیابتی دارو تجویز کند و زمانی که مقدار قند خون فرد خیلی بالا باشد و کنترل آن با دارو ممکن نباشد برای فرد انسولین تجویز می کنیم.»



دکتر صفوی درباره غذاهایی که اثرات سوء بر قند خون دارد؛ گفت:« مواد قندی ساده مثل قند و شکر، مربا، شربت و عسل که خیلی زود قندخون را بالا می برد باید از برنامه غذایی فرد دیابتی حذف شود و مصرف قندهای مرکب مثل خرما ، کشمش، انجیر و توت خشک جایگزین این مواد شود. در کنار حذف مواد قندی ساده لازم است مصرف مصرف فیبر غذایی افزایش پیدا کند که بیشتر در پوست میوه جات مثل پوست خیار و پوست سیب وجود دارد همچنین بهتر است از میان نان ها، نان سنگک برای دیابتی ها مناسب تر است.»



وی درباره میوه هایی که دیابتی ها باید از مصرف آن پرهیز کنند، گفت:« میوه هایی که قند بالایی دارند مثل خربزه ، موز، طالبی، انگورعسگری قند بالایی دارد و باید از مصرف آنها پرهیز کنند ولی میوه هایی که شیرین نیستند مثل سیب گلاب و سیب درختی و یا خیار برای دیابتی ها بیسیار مناسب است و می توانند مانند افراد عادی بین دو تا چهار سهم از این میوه ها را استفاه کنند. هر سهم به اندازه یک پرتغال یا سیب درشت است.»



این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان درباره میزان مصرف شیر و لبنیات در دیابتی ها گفت:« مصرف شیرکم چرب برای دیابتی ها مشکلی ندارد ولی شیرهای پرچرب برای دیابتی ها مناسب نیست. اساسا دیابتی ها را از مصرف غذاهایی که کلسترول بالایی دارد منع می کنیم چون اثر منفی بر قند خون آنها دارد.»



وی ادامه داد:« افراد مبتلا به دیابت باید روزانه دو تا سه سهم از گروه شیر مصرف کنند البته دیابتی هایی که در دوره بلوغ و سن رشد هستند لازم است دو تا چهار سهم از گروه شیر و لبنیات مصرف کنند. یک لیوان شیر، یک لیوان ماست، دو لیوان دوغ، 45 گرم پنیر به اندازه یک قوطی کبریت و سه چهارم لیوان کشک پاستوریزه که برابر با یک سهم می باشند.»

دکتر صفوی در پایان تاکید کرد:« آموزش و فرهنگسازی نقش موثری در پیشگیری از دیابت که نرخ آن در جامعه ما رو به افزایش است، دارد.»
 

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • احسان ۱۱:۵۱ - ۱۳۹۴/۰۹/۲۱
    0 0
    سلام ممنون خیلی خوبه واقعا مفیدبود
  • محمدامین صمدی ۱۳:۵۰ - ۱۳۹۴/۱۰/۱۷
    1 0
    سلام و احترام آیا خوده سیب قند خون را بالا می برد؟ آیا ورزش برای کاهش قند خون مناسب است؟(البته با وسایل) آیا قنده 144 بالا می باشد؟ لطفا پاسخ دهید با سپاس فراوان
  • مجید ۰۹:۵۵ - ۱۳۹۶/۰۹/۰۶
    4 0
    ممنون از راهنماییتون.
  • سیدقاسم صفدری ۱۸:۰۲ - ۱۳۹۸/۱۱/۰۲
    1 0
    سلام وخسته نباشید! من ساکن تهران دارای دیابید نوع دوم به سن ۷۳ سالگه مصروف شده ام شب وروز بفکر غذا های مناسب برایم ضرر نداشته باشد کتاب هارا ورق میزنم پرهیز دارم روزانه نیم ساعت پیاده روی تند دارم میت فورمین المانی شب یکدان به دوز ۵۰۰ وصبحا یک عدد گلی بنکلامیت وتریامترین اچ مصرف دارم وهمچنان صبح وشب آملوپریس ولوزارتان ۵۰ مصرف میکنم وقندم ناشتا ده ملیمول است