سلامت نیوز: آخرین آمار از معتادان کشور که نتایج ارزیابی سریع اعتیاد و مربوط به سال 86 است، اعلام می کند که 5/7 درصد از جامعه معتادان ایران را زنان تشکیل می دهند. مسوولان نهادهای فعال در درمان اعتیاد همچون سازمان بهزیستی هم چاره یی ندارند جز آنکه به این آمار استناد کنند در حالی که این آمار ظرف پنج سال گذشته، قطعا و به دلیل مسائل موثری همچون تغییر الگوی مصرف و شیوع مواد محرک، بازگشت چندباره معتادان به مصرف مجدد، ریزش معتادان از درمان به دلیل سیاست های غیرکارشناسانه همچون جایگزینی قرص متادون با شربت متادون و تاخیر در توزیع شربت تریاک و قطع و تعویق پرداخت اعتبارات درمانی، افزایش یافته اما مدیر کل پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور روز گذشته و در مراسم افتتاح «مرکز بهبودی مهر مادر» که برای درمان زنان معتاد به شیشه راه اندازی شده، اعلام کرد با استناد به آمار RSA، ظرف پنج سال گذشته آمار زنان معتاد در کشور فقط حدود 2 درصد افزایش یافته و اکنون این جمعیت، 9 درصد از معتادان کشور را تشکیل می دهند که 45 درصد آنها مصرف کننده شیشه هستند.

حتی با فرض صحت چنین رقمی، امکانات ویژه ترک و درمان این گروه که به دلایل متعدد می توانند دچار آسیب های بیشتری از مسیر اعتیاد شوند، بسیار ناچیز است. چنان که به گفته دکتر فرید براتی سده، هنوز هیچ مرکز درمان اجتماع مدار TC برای زنان در کشور وجود ندارد و مجموع سرپناه های شبانه، مراکز گذری کاهش آسیب اعتیاد DIC، و حتی مراکز درمان نگهدارنده MMT برای زنان در کشور از تعداد انگشتان دست هم فراتر نمی رود. چنان که در کل کشور و برای جمعیت 180 هزار نفری معتادان زن (به استناد آمار دو میلیون نفری معتادان) فقط 14 کمپ، هفت سرپناه شبانه و هفت مرکز گذری کاهش آسیب اعتیاد فعال است. وی علت این کمبود را متوجه تعداد اندک زنان معتاد و مشکلات فرهنگی و اجتماعی دانست. مشکلات فرهنگی مد نظر براتی سده هم چیزی نیست جز نگاه منفی جامعه به اعتیاد زنان که نتایج ناشی از این نگرش منفی تا امروز، حاصلی نداشته جز افزایش پنهان و زیرزمینی تعداد زنان معتاد، اشتراک مصرف با مردان برای کاهش هزینه های اعتیاد، افزایش روسپیگری در میان زنان برای تامین هزینه اعتیادی که امکانات درمانی برای آن مکفی نیست و در نهایت، سوق یافتن زنان به خطرناک ترین شیوه ها و الگوهای مصرف که رفتارهای پرخطر آنها را بیش از گذشته افزایش داده است.

هرچند به گفته براتی سده، نهادهای مسوول در درمان و پیشگیری از اعتیاد ظرف سال های گذشته با عملکردی که داشته اند این فضا را تداعی می کنند که مدیر کل پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور را روز گذشته وادار به اشاره به این مصداق قدیمی کنند که «ما مصداق آن مادری هستیم که قاضی باید بین او و مادر غیرواقعی فرزندش حکم به حضانت می داد و ناچار بود برای تشخیص مادر واقعی، دو نیم کردن کودک را به اجرا گذارد. مادر واقعی هم از حق خود گذشت تا فرزندش سالم بماند.
   
براتی سده در نهایت و در اعتراض نسبت به بر زمین ماندن وظایف موکد نهادهای مسوول در درمان اعتیاد، ناچار به این اعتراف خطاب به وزارت بهداشت به عنوان مهم ترین نهاد مسوول در درمان عوارض جسمی معتادان کشور شد: «درمان اعتیاد در کشور از ریل خارج شده است.
    
زنان معتاد از کف خیابان جمع می شوند
   
به علت ناکافی بودن مراکز درمان اعتیاد و همچنین نگرش منفی به اعتیاد زنان که آنان را از دسترسی بهنگام درمان دور می کند، زنان معتاد در ایران در دیرترین زمان و در موعدی که اعتیاد تمام رمق آنها را به واسطه رفتارهای پرخطر ناگزیری که تن به آن می سپرند، فرو برده است، به ترک و درمان متوسل می شوند. 15 زنی که روز گذشته در کمپ درمان اعتیاد مستقر در بیابان های پاکدشت ورامین نگهداری می شدند، گویای این ادعا بودند که با وجود داعیه های فراوانی که از سوی مقامات کشور برای به صفر رساندن اعتیاد و ریشه کنی آن شنیده می شود اما مهم ترین اعضای خانواده اعتیاد صرفا به دلیل آنکه عرف جامعه در نبود تلاش های منجر به تغییر باورهای منسوخ، همچنان زن را پوشیده در یک لایه محافظ از تمام بلایا می داند، نادیده گرفته شده اند و اگر مورد توجه قرار می گیرند، در زمان های خاص و به دلایل خاص است چنان که روز گذشته هم طالبی اذعان داشت زنان مستقر در این کمپ درمانی، معتادانی هستند که پیش از برگزاری اجلاس سران غیرمتعهدها، از سطح خیابان جمع آوری شده و به این مرکز منتقل شدند تا ضمن حذف حضور آنها از سطح شهر، تاکیدات اصلاحیه قانون مبارزه با مواد مخدر نسبت به درمان اجباری معتادان هم اجرایی شود.
   
براتی سده در تکمیل انتقاد از بی توجهی مسوولان نسبت به حل اصولی معضل اعتیاد گفت: «پیش از برگزاری اجلاس سران غیرمتعهدها برخی مسوولان همکاری ها را در زمینه جمع آوری معتادان خوب ارزیابی کردند، اما این معتادان تا چه زمان قرار است در مراکز اقامتی میان مدت نگهداری شوند؟ زنان ساکن در این مرکز هم از جمله معتادانی هستند که پیش از زمان برگزاری اجلاس جمع آوری شدند، اما آنها تا ابد نمی توانند اینجا بمانند و با وجود همکاری های مناسب برای جمع آوری زنان معتاد، باید گفت این راه و روش درستی برای درمان اعتیاد نیست.»
   
وی با انتقاد از عملکرد وزارت بهداشت در انجام وظایف خود به عنوان یکی از اعضای تیم درمان اعتیاد گفت: «اغلب این بیماران به دلیل مصرف شیشه، علاوه بر آنکه دچار روان پریشی از جمله توهم و هذیان هستند، از مشکلات جسمی هم رنج می برند اما تا امروز هیچ درمان و غربالگری برای آنها از سوی وزارت بهداشت انجام نشده است. در حالی که طبق دستورالعمل ها، مقرر بود تیم غربالگری وزارت بهداشت، معتادان دارای مشکلات جسمی و روان پریشی را جدا کرده و پس از انجام درمان های لازم، این افراد را به سازمان بهزیستی معرفی کند. اما ما پیش از برگزاری اجلاس سران غیرمتعهدها با معتادانی مواجه شدیم که دارای حکم دادستانی نبوده و غربالگری هم نشده بودند.»
 
انتقاد وی با این جملات تکمیل شد که «تا امروز و با گذشت هفت ماه از سال، هنوز حتی ریالی هم برای پیشگیری و درمان اعتیاد اختصاص نیافته و ستاد مبارزه با مواد مخدر هم فقط وعده داده که یک میلیارد و 300 میلیون تومان پرداخت کند که این وعده هم هنوز عملی نشده، علاوه بر آنکه اعتبار تخصیص یافته برای یک سال درمان اعتیاد، معادل یک چهارم دستمزد یک فوتبالیست است و با این رقم ها و فقدان اعتبار، بسیاری از برنامه ریزی های بهزیستی برای حمایت از معتادان بهبود یافته همچون خانه های میان راهی قابل اجرا نیست.»
   
براتی سده درباره وظایف سازمان بهزیستی نسبت به کمپ های غیرمجاز درمان اعتیاد گفت: «ما در برخورد با کمپ های غیرمجاز درمان اعتیاد وظیفه یی نداریم. سازمان بهزیستی صرفا موظف بود فهرست کمپ های مجاز فعال، دارای مجوز و در آستانه فعالیت را تهیه و به مراکز ذی ربط اعلام کند که این کار هم انجام شد. علاوه بر آنکه اغلب کارشناسان سازمان بهزیستی زن هستند. هرگز این خانم ها را به مراکز غیرمجاز ترک اعتیاد و میان «علی پلنگ» و سایر افرادی که در این کمپ ها هستند، نمی فرستیم. نهادهای انتظامی موظف بوده اند با این مراکز برخورد کنند و ما هم اسامی 600 کمپ مجاز را به آنها اعلام کرده ایم.»
   
او با انتقاد از نحوه عملکرد نهادهای متولی اجرای اصلاحیه قانون مبارزه با مواد مخدر گفت: «مددجوی سازمان را در حالی که راهی مرکز گذری کاهش آسیب (DIC) بوده، دستگیر و عنوان می کنند که این معتاد تا دیروز مشمول ماده 15 قانون مبارزه با مواد مخدر بوده اما از امروز مشمول ماده 16 است و به عنوان معتاد متجاهر باید به اردوگاه ترک اجباری منتقل شود زیرا به ازای هر معتاد متجاهر منتقل شده به این مراکز، اعتبارات تخصیصی افزایش می یابد.»

منبع: اعتماد