الحق افزود : بر اساس تخمین های صورت گرفته از سوی سازمان های بین المللی بهداشتی تا پایان سال میلادی ممکن است نزدیک به 4 میلیون نفر به بیماری ناشی از ویروس زیکا مبتلا شوند و توصیه می شود که زنان باردار به کشورهای آمریکای لاتین و کاراییب که مرکز طغیان های گزارش شده هستند سفر نکنند.
شکیب الحق در ادامه خاطر نشان کرد : عفونت ناشی از ویروس زیکا به صورت به وجود آمدن نوزادانی با سرهای  کوچک و آسیب به مغز در نوزادان بروز می کند. زنان بارداری که در مناطق مشکوک به طغیان ویروسی هستند حتما باید از لحاظ وجود عفونت ویروس زیکا مورد آزمایش قرار گیرند.

ویروس زیکا چیست ؟

یک بیماری عفونی گرمسیری و حاری جدید است که به تازگی وارد نیمکره غربی شده است .
عفونتی که توسط ویروس زیکا ایجاد می شود به کمک پشه ای که تب زرد و تب دانگ و نیل غربی را ایجاد می کند  به عنوان حامل انتقال می یابد. ویروس زیکا برای نخستین بار در سال 1947 میلادی در اوگاندا کشف شد و در آسیا و آفریقا رایج است . گسترش این ویروس به نیمکره غربی به اواخر بهار برمی گردد که منجر به طغیانی از این ویروس در کشور بزریل شده است . شکیب الحق افزود : افراد اندکی نسبت به این ویروس از لحاظ سیستم ایمنی مقاوم هستند و ممکن است میلیون ها نفر در مناطق گرمسیری و حاره ای قاره آمریکا به این ویروس مبتلا باشند. نگرانی های عمده در ارتباط با این ویروس بیشتر بر روی زنان باردار و افرادی که دچار حالتی از فلج شدن موقعت پس از ابتلا به عفونت ویروسی زیکا می باشد.
 

ویروس زیکا چگونه گسترش می یابد؟

ویروس زیکا به کمک پشه منتقل می شود اما نه هر گونه ای از پشه ها.ویروس زیکا به کمک پشه جنس آدئیس انتقال می یابد. این پشه می تواند در آب های راکد و یا استخری از آب تخم گذاری کند و معمولا در طول روز افراد را نیش می زند. با گرم شدن هوا و آغاز فصل  تابستان شکل های خطرناک تر این پشه نظیر ادئیس اجیپتی در آمریکا ( از نیویورک تا شیکاگو ) و جنس آدئیس آلبوکیتوس در آسیا راحت تر باعث ایجاد بیماری های ناشی از زیکا و تب زرد شوند.
 

 
آیا ویروس زیکا از طریق تماس جنسی انتقال می یابد؟

بله انتقال می یابد اما متخصصان عفونی بر این باوراند که به ندرت اتفاق می افتد .بر اساس شواهد جدید موجود اغلب موارد ابتلا به ویروس زیکا از طریق نیش پشه منتقل می شود و انتقال از طریق تماس جنسی به ندرت اتفاق می افتد . سه مورد از موارد ابتلا به ویروس زیکا از طریق تماس جنسی تا کنون گزارش شده است که در دو مورد از آنها درد در ناحیه تناسلی و خون در مایع انزال مردان بوده است . توصیه می شود زنان باردار از تماس با مایع انزال افرادی که اخیرا از مسافرت کشورهای گرمسیر و حاره ای آمریکا باز می گردند خودداری کنند . الحق افزود : بر اساس دستور العمل های مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها توصیه می شود مردانی که از مناطق آلوده به ویروس باز می گردند حتما از کاندوم به مدت 28 روز استفاده کنند . شکیب الحق در پایان افزود : هنوز پرسش های بی پاسخ فراوانی در ارتباط با انتقال جنسی ویروس وجود دارد .
آیا زنان در انتقال ویروس از طریق رابطه جنسی به مردان نقش دارند؟
آیا ویروس از طریق دهانی انتقال می یابد؟
آیا مردانی که خون در مایع انزالشان وجود دارد می توانند عفونی باشد؟
 

ویروس زیکا  چگونه باعث ایجاد آسیب مغزی در نوزادان می شود؟

هنوز مکانیسم دقیق بیماریزایی مشخص نیست و اینکه آیا ویروس زیکا مقصر است یا نه ؟ احتمال اینکه ویروس زیکا باعث ایجاد کوچکی سر در نوزادان و آسیب مغزی می شود هنگامی قوت گرفت که پزشکان در برزیل در ماه اکتبر شاهد تولد 150 مورد از نوزادان با علائم مذکور شدند.
 

میکروسفالی چیست ؟

نوزادان به دنیا آمده با مغز های کوچک را اصطلاحا میکروسفالی می گوییم . نزدیک به 15 درصد از موارد کوچکی سر  تاثیری بر سلامت نوزاد ندارد. اما در بقیه موارد ممکن است مغز نوزادان در جریان حاملگی به طور مناسب رشد نکرده یا در سالهای اولیه زندگی از لحاظ رشد مغزی متوقف شود. چنین کودکانی ممکن است دچار اختلالات نمو و فکری به همراه از دست دادن شنوایی شوند. عواقب ناشی از میکروسفالی می تواند از یک نوزاد نسبت به نوزاد دیگر متفاوت باشد.

شکیب الحق در ادامه افزود : عوامل عفونی دیگری هنگام بارداری  نظیر سیتومگالوویروس به همراه توکسوپلاسموزیس و سرخک می توانند باعث میکروسفالی شوند. علاوه بر موارد ذکر شده چنانچه زنان باردار در طول حاملگی از مشروبات الکلی استفاده نمایند یا دچار سوتغذیه و دیابت باشند نیز ممکن است نوزادانی با سر کوچک به دنیا بیاورند. در حال حاضر هیچ درمانی برای مقابله با میکروسفالی وجود ندارد.

بیشتر بدانید: زیکا را کامل بشناسید

مسافرت به چه کشورهایی برای زنان باردار خطرناک است ؟

به جز کانادا و شیلی  سایر کشورهای کارائیب و آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی به عنوان کشور های پرخطر معرفی شده اند .

 
چگونه بدانیم که به ویروس زیکا مبتلا شده ایم ؟ آیا تستی وجود دارد ؟

معمولا بیماری ناشی از ویروس زیکا یک عفونت خاموش می باشد و تشخیص آن سخت است .
علائم و نشانه های بالینی ویروس زیکا نسبتا ملایم هستند. تنها یک نفر از پنج نفری که به ویروس زیکا آلوده می شوند علائم و نشانه های بالینی را نشان می دهند که شامل تب و بثورات پوستی و التهاب مفصل به همراه قرمزی چشم می باشد . معمولا افراد آلوده نیاز به بستری شدن در بیمارستان ندارند. شکیب الحق افزود :  در حال حاضر تست های تشخیصی به صورت گسترده به منظور شناسایی ویروس زیکا وجود ندارد. به دلیل شباهتی که ویروس زیکا با تب زرد و تب دانگ دارد معمولا منجر به واکنش متقاطع در تست های آنتی بادی ایمونولوژیک می شود. برای شناسایی ویروس زیکا بهتر است که نمونه های خونی و بافتی از هفته اول عفونت به آزمایشگاه های مرجع فرستاده شود تا از طریق تست های مولکولی نظیر PCR شناسایی شود.
 

یک زن باردار که اخیرا از کشوری که ویروس زیکا در آن رایج است بازمی گردد . اقدامات لازم چیست ؟

مشاوره با پزشک مربوطه به همراه انجام تست خونی و عکس برداری برای خانم های باردار توصیه می شود.
 

زنانی که قصد حامله شدن ندارند و به کشورهای آلوده سفر می کنند؟

در ارتباطات جنسی خود حتما از کاندوم و سایر ابزار کنترل تولد به صورت مداوم استفاده نمایند.
 

فردی از کشوری که در آنجا زیکا ویروس گسترش پیدا کرده است بازگشته است اما علائم و نشانه های بیماری در او ایجاد نشده است . تا چه مدت می توان اطمینان پیدا کرد که عفونت بدون علامت را منتقل نمی کند؟

یک ماه می تواند دوره اطمینان باشد. بستگی به نحوه انتقال ویروس زیکا دارد . چنانچه انتقال به صورت رایج از طریق نیش پشه باشد ماکزیمم 20 روز زمان لازم است تا اطمینان حاصل شود.

 
آیا مهم است که چه زمانی زن در دوران حاملگی به ویروس زیکا آلوده شود؟

الحق در ادامه افزود :معمولا چنانچه در اوایل بارداری باشد به نظر خطرناک تر می رسد. خطرناک ترین حالت را باید در سه ماهه اول حاملگی در نظر گرفت 
 

آیا درمانی برای ویروس زیکا وجود دارد ؟

خیر درمان قطعی برای ویروس زیکا وجود ندارد . در حال حاضر استراحت و تغذیه مناسب مادر به همراه اقدامات حمایتی توصیه می شود.
 
 

آیا واکسنی برای ویروس زیکا وجود دارد ؟ چگونه از خود در برابر این ویروس محافظت کنیم؟

محافظت از خود در مناطقی که پشه انتقال ویروس وجود دارد بسیار دشوار است . هنوز هیچ واکسن مناسبی برای مقابله با زیکا ویروس وجود ندارد. اما تلاش ها برای تولید واکسن مناسب آغاز شده است .شکیب الحق در ادامه افزود :  به تاخیر انداختن مسافرت های غیر ضروری به کشورهای آلوده به ویروس بهترین راه مقابله با ویروس زیکا می باشد.