به گزارش سلامت نیوز به نقل از هلث لاین، بدون تردید، زبان می تواند نشانگر خوبی برای سلامت کلی بدن انسان باشد و همچنین دلیل بسیاری از مشکلات بهداشت دهان و دندان مانند بوی بد دهان محسوب شود، زیرا می تواند به عنوان پناهگاهی برای باکتری ها عمل کند. در حقیقت، تمیز نگه داشتن زبان می تواند از اهمیت بیشتری برای بهداشت دهان و دندان در مقایسه با مسواک زدن و استفاده از نخ دندان برخوردار باشد.

برخی مشکلات مرتبط با زبان می توانند نشانه ای از مشکلات جدی تری باشند. در ادامه با برخی از آنها بیشتر آشنا می شویم.

تغییر رنگ زبان و بروز بیماری

زمانی که زبان شما رنگ صورتی معمولی خود را ندارد، ممکن است نشانه ای از بروز بیماری در بدن باشد. در زیر رنگ های زبان به نسبت بیماری ها تقسیم بندی شده است.

• قرمز: زبان قرمز(نه صورتی تیره): می تواند به سادگی کمبود ویتامین B را نشان دهد که می تواند با مکمل برطرف شود. اگزما و بیماری کاوازاکی نیز ممکن است باعث قرمز شدن زبان شما شوند. لکه های قرمز با حاشیه های سفید در امتداد زبان یک وضعیت نادر، اما بی ضرر به نام زبان جغرافیایی است.
• رنگ بنفش: مشکلات قلبی و گردش خون ضعیف ممکن است باعث شود زبان شما بنفش شود.
• آبی: زبان آبی ممکن است نشان دهنده گردن ضعیف اکسیژن در خون باشد. این ممکن است به مشکلات رویوی یا بیماری کلیوی نسبت داده شود .
• زرد: اگر سیگار می کشید یا از تنباکوی جویدنی استفاده می کنید، زبان شما ممکن است ظاهری زرد داشته باشد. گاهی اوقات زردی و پسوریازیس نیز ممکن است باعث زردی زبان شوند.
• خاکستری: گاهی اوقات مشکلات گوارشی ممکن است باعث خاکستری شدن زبان شما شود زخم معده یا اگزما نیز ممکن است مقصر باشند.
• سفید: زبان سفید رنگ معمولاً در اثر عفونت های قارچی مانند برفک دهان ایجاد می شود . داروهای ضد قارچ می توانند این لکه ها را پاک کنند. زبان سفید ممکن است به دلیل بیماری های خوش خیم مانند لکوپلاکیا یا لیکن پلان دهان نیز ایجاد شود که خطوط سفید روی زبان به وجود می آورد. گاهی اوقات لکوپلاکیا ممکن است سرطانی شود.
• قهوه ای: این معمولاً بی ضرر است و ناشی از چیزی است که می خورید و می نوشید. با این حال، استفاده از تنباکو یکی دیگر از دلایل قهوه ای شدن زبان است، عادت مضری که به طور بالقوه می تواند منجر به علائم سرطان دهان در زبان، مانند زخم شود.
• مشکی: زبان قهوه ای تیره تا سیاه بیشتر به باکتری های ناشی از عادات بد بهداشت دهان نسبت داده می شود. دیابت یکی دیگر از علل بالقوه زبان سیاه است؛ گاهی اوقات پاپیلاهای شما می توانند تکثیر شوند و مودار به نظر برسند که این یک پدیده ی خوش خیم به نام زبان سیاه مودار است.

نشانه های مشکلات زبان

علائم احتمالی که فرد در بیماری های زبان آن را تجربه می کند به شکل زیر می تواند باشد:

• از دست دادن جزئی یا کامل طعم یا تغییر در توانایی شما برای چشیدن طعم های ترش، شور، تلخ یا شیرین
• مشکل در حرکت زبان
• تورم زبان
• تغییر از رنگ عادی زبان به یا تکه های رنگی سفید، صورتی روشن، سیاه یا قهوه ای
• درد در سرتاسر زبان یا فقط در نقاط خاصی
• تغییر در اندازه زبان مانند تورم
• مشکل در حرکت زبان
• احساس سوزش در سراسر زبان یا فقط در نقاط خاصی
• ظاهر مودار زبان

دلایل آسیب دیدگی زبان

علائم خاصی که تجربه می کنید به پزشک کمک می کند تا علت مشکل زبان شما را شناسایی کند. این علل ممکن است:

سندرم سوزش دهان (BMS)

سندرم سوزش دهان که با نام‌های گلوسودینیا، گلوسوپیروز و استوماتوپیروز نیز شناخته می‌شود؛ یک بیماری مزمن است که احساس سوزش در زبان یا جای دیگری در دهان ایجاد می کند. همچنین ممکن است با خشکی دهان و تغییر در طعم عادی دهان به سمت طعم تلخ یا فلزی مرتبط باشد.

معمولاً پزشک پس از رد کردن علل دیگر، BMS را تشخیص می‌دهد. سوزش زبان در افراد یائسه نیز ممکن است رخ دهد . همچنین قرار گرفتن در معرض دود سیگار نیز عامل ایجاد کننده ی آن می تواند باشد. در صورت احساس سوزش زبان به پزشک مراجعه کنید تا علت و درمان صحیح آن مشخص شود.

ماکروگلوسیا

ماکروگلوسیا به زمانی اشاره دارد که زبان شما بزرگتر از چیزی است که باید باشد. به این بیماری «زبان بزرگ شده» نیز می گویند.

ممکن است شما با این عارضه متولد شده باشید یا بعداً در زندگی به آن مبتلا شوید، هرچند که بدون دلیل زمینه‌ای به ارث می‌برید

دلایل زمینه ای ماکروگلوسیا

• سندرم بکویت ویدمن
• سندرم هانتر
• سندرم داون
• بیماری پومپ
• Maroteux - سندرم لامی
• هیپرتروفی عضلانی ایدیوپاتیک
• هیپرپلازی آدنوئید
• ناهنجاری های لنفاوی مانندهمانژیوم و ناهنجاری لنفاوی

سایر علل تورم زبان

تورم زبان ممکن است نشانه یک بیماری یا وضعیت پزشکی باشد، مانند:

• آکرومگالی، که بیش از حد هورمون رشد (GH) در بدن است
• آمیلوئیدوز، که افزایش غیرطبیعی پروتئین آمیلوئید است
• میکس ادم ، که کم کاری تیروئید شدید است
• رابدومیوم، که یک تومور نادر در عضله قلب یا در دستگاه گوارش است.

وقتی زبان خیلی ناگهانی متورم می شود، دلیل احتمالی آن یک واکنش آلرژیک است. این می تواند منجر به آنژیو ادم روی زبان یا مشکل در تنفس شود. دشواری در تنفس به دلیل تورم زبان یک مورد اورژانسی پزشکی است.

گلوسیت آتروفیک

گلوسیت آتروفیک وضعیتی است که در آن زبان برخی یا تمام پاپیلاهای خود را از دست داده و سطح زبان ناصافی خود را از دست داده و صاف می شود.

در نتیجه، در صورت ابتلا به این بیماری، ممکن است مزه غذا با مشکل مواجه شوید. علاوه بر این، ممکن است درد، سوزش و بی حسی در زبان را نیز تجربه کنید.

چندین علت زمینه ای می توانند به طور بالقوه باعث گلوسیت آتروفیک شوند. این شامل:

• کمبود مواد مغذی مانند کمبود پیریدوکسین، اسید فولیک، ریبوفلاوین، نیاسین، ویتامین B12، روی، آهن و ویتامین E
• کمبود پروتئین
• کاندیدیازیس
• عفونت هلیکوباکتری پیلوری
• تولید ناکافی بزاق

استوماتیت هرپسی

هرپس استوماتیت به عنوان تبخال دهان، تبخال یا تاول تب نیز شناخته می شود. علت معمولاً ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 یا HSV-1 است.

تبخال می تواند روی لب ها، لثه ها، گلو و همچنین زبان ایجاد شود. در برخی موارد، زخم تبخال دهان ممکن است با علائم دیگری مانند گلودرد، تورم غدد لنفاوی، تب، سردرد، حالت تهوع و سایر دردها یا دردها رخ دهد.

تبخال زبان در درجه اول به دلیل HSV-1 رخ می دهد، اما شما می توانید آن را از داشتن رابطه جنسی محافظت نشده دریافت کنید.

علائم به صورت یک ناحیه دردناک یا خارش دار شروع می شود که ممکن است قرمز باشد و ممکن است متورم شود. پس از شکل‌های زخم، سفید یا زرد به نظر می‌رسد.

اگر احساس درد در زبان دارید

علاوه بر این، درد در زبان ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:

• صدمه
• عفونت
• پاپیلای ملتهب، معمولاً به دلیل گاز گرفتن یا تحریک ناشی از غذاهای داغ
• زخم شانکر
• سرطان زبان، که ممکن است باعث درد شود یا نباشد
• کم خونی
• دندان مصنوعی یا بریس های تحریک شده
• نورالژی، که یک درد شدید است که در امتداد عصب آسیب دیده رخ می دهد.
• زبان جغرافیایی، که معمولا باعث ناراحتی خفیف می شود

مشکلات زبان و بیماری ها چگونه تشخیص داده می شوند؟

اگر مشکل زبان شما شدید و غیرقابل توضیح است یا برای چندین روز نشانه از از بهبودی پیدا نکرده اید، باید برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.

همچنین در صورت داشتن موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:

• زخم های بزرگتر از آنچه قبلا داشته اید
• زخم های مکرر یا مکرر
• درد مکرر یا مکرر
• یک مشکل مداوم که بیش از 2 هفته طول بکشد
• درد زبانی که با داروهای ضد درد بدون نسخه (OTC) یا اقدامات خودمراقبتی بهبود نمی یابد.
• مشکلات زبان همراه با تب بالا
• مشکل شدید در خوردن یا نوشیدن

ترک های روی بخش مرکزی زبان

ترک ها یا خطوطی که در میانه زبان یا به سمت مرکز زبان پدیدار می شوند، اما به نوک زبان نمی رسند ممکن است نشان دهنده مشکلاتی در زمینه گوارش باشند. این می تواند به معنای شرایط ضعیف معده یا روده ها و قرار داشتن در معرض خطر برخی کمبودهای تغذیه ای باشد.

برای مقابله با این شرایط می توانید از آنزیم های گوارشی بی نیاز از نسخه پزشک برای بهبود شرایط گوارش استفاده کنید، در شرایطی که مواد غذایی مانند سیب زمینی شیرین، یام، نعناع بیابانی، و جوانه ارزن نیز می توانند به شما کمک کنند.

نشان های دندانی

وجود جای دندان در کناره های زبان ممکن است نشان دهنده ضعف طحال باشد که می تواند به شکل گیری نفخ و گاز نیز منجر شود. این شرایط با افزایش مصرف سبزیجات برگدار مانند اسفناج، کاهو، و بروکلی و همچنین گیاهان دارویی مانند سیر، زنجبیل، و دارچین قابل درمان است.

زخم شدن زبان

این نشانه زبانی به طور معمول به معنای کمبود ویتامین B6 یا نیاسین است و یا به کم خونی یا کمبود آهن اشاره دارد. برای رسیدگی به این مشکل می توان مصرف مکمل ب-کمپلکس یا افزایش دریافت این مواد مغذی از رژیم غذایی با مصرف اسفناج، ماست و میوه های تازه را مد نظر قرار داد.

سوزش زبان

احساس سوزش در زبان یکی از نشانه های بارز اختلال در گوارش است چرا که تولید شیره های گوارشی معده نامتعادل است. با پرهیز از مصرف گروهای غذایی خاص می توانید به این مساله پی ببرید که آیا مواد غذایی عامل مشکل هستند یا خیر، اما در بیشتر موارد جویدن زنجبیل می تواند به رفع مشکل کمک کند.

تورم یا سفید شدن زبان

پدیدار شدن پوشش ضخیم و سفید رنگ یا تورم زبان می تواند به معنای وجود عدم تعادل در جمعیت باکتریایی روده باشد که به تجمع مخمر منجر می شود. این شرایط به راحتی و با محدود کردن مصرف مواد غذایی فرآوری شده سرشار از قند برطرف می شود زیرا آنها عفونت های مخمری را ترویج می دهند. در مقابل، مصرف پروبیوتیک ها و استفاده از پودر یا کپسول های اسیدوفیلوس باید افزایش یابد.

پوشش زرد رنگ روی زبان

گرمای بیش از اندازه در دستگاه گوارش و اجابت مزاج سخت به شکل گیری پوشش زرد رنگ روی زبان منجر می شود که نشانه ای از نیاز به سم زدایی بدن است. دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم و مصرف مواد غذایی مانند سیر، زنجبیل، خیار، و تربچه می تواند به روند سم زدایی بدن کمک کند. نوشیدن چای بابونه و آب آلوئه ورا نیز می تواند در این زمینه نقش داشته باشد.

ترک در زبان

ترک در زبان نشانه ای هشدار دهنده از عدم دریافت کافی ویتامین های B به دلیل سوء جذب است، که می تواند تجربه نشانه های همزمان مانند خستگی و انرژی پایین را نیز توضیح دهد. مصرف مکمل های ب-کمپکلس به همراه آب آلوئه ورا، چای نعناع و دیگر چای های گیاهی می تواند به برطرف کردن مشکل کمک کند.

تجزیه و تحلیل شرایط زبان در ترکیب با دیگر نشانه های صورت و ناخن می تواند به عنوان ابزار تشخیصی نسبتا خوبی به کار گرفته شود. این کار می تواند به تشخیص نشانه های هشداردهنده درباره مشکلات سلامت بالقوه که تاکنون پدیدار نشده اند، کمک کند. به خاطر داشته باشید پیش از انجام هر کاری ابتدا به پزشک مراجعه کنید و مشورت های لازم را از وی دریافت کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

تغییرات طولانی مدت در رنگ

زبان شما ممکن است روز به روز کمی تیره تر یا روشن تر به نظر برسد. با این حال، هر گونه تغییر طولانی مدت در رنگ ذکر شده در بالا باید مستلزم مراجعه به پزشک باشد.

تغییر در اندازه یا شکل

همچنین اگر متوجه تغییراتی در شکل زبان خود شدید، مانند تورم،توده های غیر معمول یا نازک شدن، باید به پزشک مراجعه کنید.

تغییر در رطوبت یا پوشش

هر گونه تغییر در رطوبت و پوشش نیز باید بررسی شود، به خصوص اگر متوجه لایه سفید یا زرد رنگ ضخیم روی زبان خود شوید. این نوع پوشش می تواند به سایر نواحی دهان گسترش یابد که می تواند نشان دهنده عفونت باشد.