سلامت نیوز: شاید در گذشته نه چندان دورمانند امروز به ضرورت علم روان‌شناسی توجه چندانی نمی‌شد اما اکنون با پیچیده‌تر شدن رفتاهای‌های انسانی و کنش و واکنش‌های آن، توجه به این علم بسیار ضروری است و هدف كلی از آشنایی با علم روان‌شناسی را در واقع باید کنترل رفتار یا واكنش‌های خود و دیگران در یك محیط و در یك زمان معین دانست؛ حال اگر در آن محیط و در آن زمان مشخص، حوادثی چون زلزله و سیل یا حتی سقوط هواپیمایی رخ داده باشد،وظیفه و عملکرد روان‌شناسان ما برای بهبود شرایط روحی و روانی بازماندگان چگونه خواهد بود؟آیا علم روان‌شناسی توانایی بهبود شرایط بحرانی را برای افراد جامعه دارد؟ به‌طور حتم با توجه به دستاورد های ارزشمند این علم باید وجود روان‌شناسان را در کنار امداد رسانان در زمان شرایط بحرانی مهم تلقی کرد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه قانون، بنابراین با توجه به ضرورت دانش روان‌شناسی، روز پنج‌شنبه 11اسفند 1396 همایش سراسری روان‌شناسان، مشاوران و حرف یاورانه با رویکرد حمایت روانی و اجتماعی بحران‌ها در تالار ایوان شمس تهران با حضور استادان و دانشجویان روان‌شناسی و مدیران کشوری برگزارشد.

فضای آرام و مثبت این همایش که سبب به‌وجود آمدن انرژی خاصی در نهاد آدمی می‌شد، شاید متفاوت‌تر از فضاهای دیگر همایش‌های برگزار شده در تمام کشور بود و آنچه در کلام تمامی سخنرانان همایش می‌شد جست‌وجو کرد، تلاش و ارائه راهکارهای علمی و دقیق برای بهبود روح و روان آدمی بود و در این همایش سه تفاهمنامه همکاری میان خانه روان‌شناسان، مشاوران و حرف یاورانه با سازمان نظام پرستاری، سازمان جهاد دانشگاهی و موسسه تحقیق و توسعه گردشگری حلال به امضا رسید.

ابتدای همایش با سخنرانی محمدمداحی، رییس خانه روان‌شناسان، مشاوران و حرف یاورانه آغاز شد و وی با تاکید بر لزوم ایجاد هماهنگی و همگرایی میان اعضای حرف یاورانه اعم از روان‌شناسان،‌ مشاوران‌و‌ مددکاران، خواهان فرو ریختن دیوارهای کاذب میان این گروه‌ها شد تا اتحاد بیشتری در کار داشته باشند.

همچنین مداحلی دراین همایش گفت: یکی از وظایف روان‌شناسان و مشاوران، امدادرسانی به کسانی است که دچار بحران می‌شوند. بحران، تغییر بسیار بزرگ و وسیعی در زمان اندکی است و مدیر بحران ‌نیز کسی است که تهدیدها را می‌شناسد، از فرصت‌ها بهره می‌گیرد، می‌تواند بحران‌ها را پیش بینی و صدمات ناشی از آن‌ها را مهار کند و بعد از بحران نیز شرایط را به حالت عادی بازگرداند.کشور ما در زمینه بروز بحران‌ها شرایط ویژه‌ای دارد؛ به‌گونه‌ای که از ۴۳ بحران شناخته شده در جهان ۳۳ مورد آن در ایران قابل مشاهده است و ۳۱ مورد نیز در کشور ثبت شده است. بنابراین نکته مهمی که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که مدیریت بحران به درستی اعمال شود تا بتوان خسارات ناشی از آن را کاهش داد. البته تجربه نشان داده که بین دستگاه‌های مختلف کشور در این زمینه ناهماهنگی و تفاوت وجود دارد.رییس خانه روان‌شناسان، مشاوران و حرف یاورانه ادامه داد: باید توجه کرد که 6 ماه بعد از بروز هر بحرانی، تبعات روانی آن آغاز می‌شود اما متاسفانه در کشور ما روند به صورتی است که بعد از بروز یک بحران، روان‌شناس و مشاور در منطقه حضور پیدا می‌کنند اما زمانی که تبعات اجتماعی و روانی در این افراد ظهور می‌کند، آن‌ها را رها می‌کنیم. البته ما تجربیات مفیدی برای مقابله با بحران داریم. از طرفی انگیزه و همبستگی مردم برای حضور در موقعیت‌های بحرانی بسیار خوب است و مردم به مراتب در این زمینه از دولت جلوتر هستند. در حوادث اخیر دیدیم که مردم در خط مقدم حضور داشتند. از طرفی وجود نهادهای حمایتی و مردمی و حرف یاورانه سرمایه بسیار خوبی است. در حال حاضر در حرف یاورانه حدود دو میلیون متخصص داریم اما از این ظرفیت به‌خوبی استفاده نمی‌شود. دستگاه‌های حمایتی باید ابتدا این ظرفیت را شناخته و به آن توجه کنند.

وی با تاکید بر لزوم همگرایی میان حرف یاورانه اعم از روان‌شناس، مشاور، مددکار، پرستار و غیره گفت: اگر این همگرایی را بین خودمان ایجاد کنیم، می‌توانیم انطباق بیشتری با شرایط بحرانی داشته باشیم. اگر مدیریت حادثه پلاسکو کارشناسانه‌تر بود، شاید این حادثه تبدیل به بحران نمی‌شد. بنابراین گاهی به دلیل عدم کارشناسی پدیده‌ها، بحران ایجاد می‌شود. حال هدف خانه مشاوران و روان‌شناسان، این است که بتواند همه افراد مشغول در حرف یاورانه را با یكدیگر همگرا و هماهنگ کرده، همه این افراد را زیر یک چتر جمع و از ظرفیت آن‌ها استفاده کند. خانه روان‌شناسان تشکیل شد تا ضمن هم‌افزایی بتوانیم کار گروهی را به یک فرهنگ تبدیل کنیم. این خانه می‌تواند سرمایه عظیمی برای کمک به دولت باشد و با انجام هم‌افزایی به افراد بحران‌زده کمک کند. بنابراین شعار همگرایی است و در تقابل با هیچ گروهی نیستیم، ما باید دیوارهای کاذب میان حرف یاورانه را فرو بریزیم و این همایش، ‌ نمایشی از این همگرایی است.

در ادامه این همایش دکتر تجری ، نایب رییس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم سرپل ذهاب با بیان اینکه ضروری است که به مباحث روانی بعد از بروز بحران‌ها توجه شود، گفت: کشور ما یکی از کشورهای بحران خیز است اما هنوز ساختار مدیریت بحران در آن تعریف نشده و خود مدیریت بحران نیز، بحران آفرین است. متاسفانه زمان بروز بحران، دستگاه‌های متولی ساختار ندارند و به صورت هیاتی بحران را اداره می‌کنند. بنابراین با این کار، نه تنها سامان بخشی نمی‌کنند بلکه نابسامانی‌های بسیاری را نیز به وجود می‌آورند. به عنوان مثال در زمان زلزله کرمانشاه از همان ابتدا اعلام کردیم که اجازه نصب کانکس‌ها در خیابان‌ها را ندهید اما این موضوع مدیریت نشد و اکنون یکی از معضلات‌مان، ترافیکی است که در این مناطق ایجاد شده است. همه این مسائل ناشی از ناتوانی ما در مدیریت بحران است.وی با بیان اینکه از طرفی باید برخی مقررات زاید را کنار بزنیم تا ساختار چابکی در این حوزه ایجاد شود، گفت: همه نهادها و سازمان‌ها باید دست به دست یكدیگر داده تا دولت بتواند لایحه‌ای را در حوزه مدیریت بحران به مجلس پیشنهاد دهد و مجلس نیز آن را تصویب می‌کند زیرا تعریف ساختار مدیریت بحران در کشور ضروری است.تجری، ضمن تشکر از همه مردم برای همدلی‌شان با زلزله زدگان کرمانشاه گفت: در عین حال باید از دستگاه‌های مختلف نیز تشکر کنم. در شب زلزله کرمانشاه من با آقای دکتر کولیوند به منطقه رفتیم، با وجود اینکه بیش از ۷۰۰۰ مجروح داشتیم و بیمارستان شهر نیز به طور کامل تخریب شده بود ‌ اما با مدیریتی هوشمندانه از ساعت ۱۰ شب تا ‌دو بعد از ظهر روز بعد حتی یک مجروح ‌نیز در سطح شهر نبود و همه مجروحان با ۳۵ بالگرد اورژانس،چندین دستگاه آمبولانس و با مدیریت خوب اورژانس منتقل شدند. همچنین با تدبیر درست وزیر بهداشت مجروحان در بیمارستان‌های کشور با نهایت احترام بستری شده و همراهان‌شان نیز اسکان داده شدند و همه این موارد منجر به ایجاد آرامش در مردم شد.

وی با بیان اینکه بحران‌هایی مانند زلزله در ایجاد مشکلات روانی در مردم موثر است، ‌ افزود: در این شرایط آثار روانی بسیاری بر مردم وارد می‌شود. به عنوان مثال در بعد از زلزله افرادی را داشتیم که دچار بهت زدگی شده بودند و برخی ‌نیز با پرخاش یا گریه، عوارض روانی را نشان می‌دادند. بنابراین حضور کارشناسان روان‌شناسی در منطقه ضروری بود؛هر چند که در این حوزه نیز مدیریت متمرکزی نداشتیم. بنابراین همگرایی این ظرفیت در حرف‌یاورانه بسیار مناسب است و امیدوارم در بحران‌های دیگر این تدابیر انجام شود. در کرمانشاه می‌دیدیم که در برخی روستاها گروه‌های روان‌شناسی بهزیستی حضور داشتند و روز بعد نیز متخصصان روان‌شناسی وزارت بهداشت می‌آمدند اما در برخی روستاها دسترسی به آن‌ها سخت‌تر بود، هیچ‌یک از این گروه‌ها نبودند و شاید هنوز کسی به این مناطق نرفته باشد. بنابراین خانه روان‌شناسان می‌تواند در این زمینه سامان بخشی کند.تجری ضمن تشکر از مردم، ‌ رسانه‌ها و همه کسانی که برای کمک به مردم در مناطق زلزله زده حضور یافتند، گفت: بعد از زلزله شاهد بودیم که عده‌ای از شخصیت‌های ورزشی، هنری و غیره، شماره حساب‌هایی اعلام کردند و مردم به جای کمک به نهادهای دولتی و رسمی کمک‌های‌شان را به حساب این افراد ریختنداما آثار این افراد در منطقه ملموس نیست؛ به ‌گونه‌ای که مردم هنوز بعد از ۱۱۰ روز از زلزله زیر چادر زندگی می‌کنند و این پول‌ها همچنان در حساب‌هاست. این موضوع پیام مناسبی برای جامعه ندارد وامیدواریم خروجی این چنین همایش‌ها و نشست هابه آسیب شناسی، فرصت شناسی ، اصلاح امور و استفاده بهینه از ظرفیت های انسانی و مادی کشور منتهی شود.

همچنین در این همایش به رسم یادبوداز مسئولان حاضر و تاثیر گذار دربرگزاری همایش سراسری روان‌شناسان، مشاوران و حرف یاورانه با رویکرد حمایت روانی و اجتماعی بحران‌ها مانند فرهاد تجری، تقدیر به عمل آمد .