سلامت نیوز:سكوتی كه باید می شكست، بالاخره شكست. تبلیغات بیلبوردی روزهای اخیر در شهر شیراز كه به طور گسترده پیام منع كودك آزاری را منتشر میكرد، اتفاقی مبارك بود كه امیدی تازه برای توجه به حقوق كودكان در جامعه را ایجاد كرد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از قانون ،شهرداری شیراز در حركت منحصر به فرد خود تابلوهایی را اكران كرده است كه در آنها به طور مستقیم به كودكآزاری ها و درخواست از جامعه برای توقف آن اشاره شده است: «دست نگه دارید، كودكان نمیتوانند آزار كودكان را ریشهكن كنند اما بزرگسالان می توانند»؛ این پیامی بود كه در كنار تصویری معصومانه از یك كودك بر روی تابلوهای شهر نقش بست و نگاه خیلی ها را به خود جلب كرد.
اقدام شهرداری شیراز در حالی مهم و ارزشمند است كه در سال های اخیر با افزایش قابل توجه آمار و اخبار مربوط به كودك آزاری ها، مطالبه جدی برای توجه مسئولان و دستگاهها به حقوق كودكان ایجاد شد؛ اما به جز موج های خبری در فضای مجازی و واكنش هایی كه گاهی اهالی رسانه و خیریه ها به موارد كودك آزاری نشان میدادند، دستگاههای مختلف با انفعالی محسوس با كودك آزاریها برخورد كردند.
اكنون اما شهرداری شیراز با پرداخت مستقیم به موضوع كودك آزاری ها، به نوعی تابوی عجیب و سنگین صحبت عمومی درباره كودكآزاری ها در خانواده و جامعه را شكست.
انفعال دستگاههای اجرایی!
ندا، پریا، آرش، یاسمن، حسین و دهها نام دیگر در سال های اخیر به گوشمان رسیدند كه قربانی كودك آزاری شدند. كودك آزاری هایی كه از تنبیه بدنی شروع می شد و تا تجاوزهای جنسی و حتی قتل های فجیع ادامه می یافت. كودكآزاری هایی كه بخش قابل توجهی از آن درون خانواده ها شكل می گیرد و بسیاری از فعالان حقوق كودك و البته شهروندان را به تكاپو برای صحبت درباره كودكآزاری ها و پیدا كردن راهی برای كاهش سرعت و حتی توقف آن در جامعه انداخت.
با این حال، دستگاههای اجرایی و تصمیم گیر دولتی و عمومی، كمترین توجه را به وضع و اجرای قوانینی كه بتواند ترمز كودكآزاری ها را بكشد، داشتند. حتی لایحه حمایت از حقوق كودكان نیز در مسیرهای پر رفت و برگشت راهروهای مجلس گیر كرد تا امیدها برای توجه به موضوع مهم كودكآزاری ها كمرنگ شود اما اقدام جسورانه شهرداری شیراز، باردیگر امید را برای گام برداشتن در زمینه كاهش كودكآزاریها میان شهروندان زنده كرد.
بسیاری از فعالان حقوق كودك سخت بر این عقیده اند كه با گفتمان جدی درباره كودكآزاری ها و اطلاع رسانی و آموزشهای دقیق به كودكان كه باید از درون خانواده ها آغاز شود، می توان سدی در برابر كودك آزاریها كشید و این گفتمان نیاز به تبلیغ بسیاری دارد.
كاری كه شهرداری شیراز انجام داده و باید سایر دستگاههای اجرایی نیز به میدان آمده و بیپرده به گفتمان و اطلاع رسانی درباره كودكآزاری و راههای كنترل آن بپردازند. کودک آزاری یکی از آسیبهای اجتماعی شایع در جامعه است که به علت ویژگیهای تاثیرگذار آن، نیاز به بررسی و برنامهریزی مناسب به منظور پیشگیری و کمک به رفع یا کاهش آن به شدت احساس میشود.
پاسخ به این نیاز به عنوان یکی از ضروریات رشد و پرورش نسلی سالم و شاداب و به تبع آن جامعه ای توانمند و توسعه یافته است.متاسفانه در جامعه ما مساله کودکآزاری دارای سابقه ای طولانی است و بهتدریج نیز شدت می یابد.
این موضوع ضرورت طرح و توجه به مشکل، چاره اندیشی و تدبیر برای مواجهه با آن را اجتناب ناپذیر میکند. با در نظر گرفتن ویژگی های کودک آزاری در کشور ما از قبیل گسترش و پیچیده بودن علل این مساله، همچنین به دلیل آثار زیان بار این پدیده و کمبود آمار و ارقام در این زمینه و وجود نداشتن یک سازمان برای اطلاعرسانی موارد کودک آزاری، هر اقدامی که در راه شناخت و کاهش کودک آزاری انجام گیرد، گامی در جهت کمک به حفظ سلامت و امنیت کودکان جامعه است.
سانسور آسیب ها، موضوعی را حل نمی كند
بیش از 20 سال از زمانی که کودکآزاری با ماجرای دردناک «آرین گلشنی» برای نخستینبار توجه جامعه را به خود جلب کرد، میگذرد و حالا بهطور روزافزون خبرهای تکان دهنده ای از این دست، راه خود را به سرتیتر رسانهها باز میکند. سوال اینجاست که چرا با وجود اینکه در این 20سال، مجرمان کودک آزاری به قصاص محکوم شده و حکمشان هم اجرا شده است، همچنان ریشه کودک آزاری خشک نشده است؟ آنچه مشخص بود این است که متاسفانه در زمان وقوع فجایع اینچنینی، راهحلهای فوری و تسکین دهنده ترجیح داده میشود. طبق آمار اورژانس اجتماعی در سال گذشته در مراکز مداخله در بحران، ۱۶۴۲ مورد کودک آزاریها یعنی ۶۰ درصد آن توسط پدر صورت گرفته است. از این آمار ۷۳۹ مورد یعنی ۲۶ درصد توسط مادر، هشت مورد توسط خواهر و ۲۰ مورد نیز توسط برادر صورت گرفته است.
یكی از مهمترین علتهای رخداد چنین آمارهایی در جامعه ایرانی، عدم صحبت كافی درباره آسیبی چون كودكآزاری و اطلاع رسانی و آموزش درباره آن است. موضوعی كه مهدی حاجتی، عضو شورای اسلامی شهر شیراز در گفت وگو با «قانون» نیز به آن اشاره كرده و میگوید: بسیاری از اتفاقاتی كه در حوزه آسیبهای اجتماعی می افتد، محصول سانسوری است كه سالها در بیان و پرداختن به آنها اتفاق افتاده و و به طور زیر پوستی به افزایش آن كمك كرده است.
اكنون با تبلیغات فرهنگی كه در شهر شیراز از سوی شهرداری صورت گرفته است، تلاش كرده ایم كه سكوت درباره كودكآزاری و پرداختن جدی به آن بشكند. اكنون تابوی عمیق و عجیبی در حوزه صحبت و اطلاع رسانی درباره حقوق كودكان مطرح است كه در مدیریت شهری شیراز دنبال باز كردن آن هستیم چرا كه اعتقاد داریم می توان بسیاری از مشكلات اجتماعی را با گفت وگو و آموزش و اطلاع رسانی صحیح حل كرد. عضو شورای شهر شیرازبا بیان اینكه می توان در سایر موضوعات اجتماعی نیز با گفت وگوی جدی و عمومی به راه حل رسید، می افزاید: امروز نیاز به آن داریم كه یخ گفت وگو درباره آسیب های اجتماعی در خانواده ها شكسته شود تا بتوان در جامعه فضای تازهای را برای پذیرش آسیب های اجتماعی و ضرورت تلاش برای رفع آنها ایجاد كرد.
وی با تاكید بر اینكه متاسفانه در اغلب اوقات مسئولان اجرایی و نظارتی كشور از پذیرش بحران هایی كه در حوزه آسیب های اجتماعی وجود دارد، طفره میروند، تصریح میكنند: بسیار ی از مسئولان مانند والدینی كه می بینند فرزندانشان مخدر مصرف میكنند اما در ظاهر آن را انكار می كنند، شده اند. مدام در بیان واقعیتهای آسیب های اجتماعی دست به انكار و تكذیب می زنند و همین مساله باعث می شود كه در تعیین تكلیف سیاست های كلان به سمت حل بحران نروند. ما به دنبال تغییر مسیر هستیم و باید بپذیریم كه آسیب و مشكلات هست و باید آنها را بیان و راهی برای عبور پیدا كرد.
ورود شهرداری ها تاثیر گذار است
اما نقش شهرداری ها در زمینه اثر گذاری بر آسیب های اجتماعی و موضوعاتی چون كودكآزاری، از موضوعاتی است كه كمتر به آن توجه شده و باید از ابزار های در دسترس آنها بیشتر استفاده كرد.
بیلبوردهای شهری كه در تمامی شهرهای كشور به وفور به چشم خورده و ابزاری برای كسب درآمد شهرهاست، از ابزارهایی است كه میتواند در توجه به آسیب های اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد. نقش بستن موضوعات فرهنگی و آموزشی بر بیلبوردهای شهرها، اتفاقی است كه باید بیشتر رخ دهد و در این میان، آسیب های اجتماعی و موضوعاتی كه پرداختن به آن «تابوی خیالی است»، باید بیشتر به چشم آید.
در بسیاری از موارد ، خودسانسوری دستگاههای اجرایی چون شهرداریها در توجه به موضوعات مهم و روز اجتماعی آنهم در قامت تابلوهای تبلیغاتی، كمك به افزایش آسیبها می كند و این درحالی است كه موضوعات آموزشی و اطلاع رسانی مهم همچون كودك آزاری، همسر آزاری، اعتیاد، بیماری های خطرناكی چون اچآیوی و راههای كنترل آن و...
باید بر روی تابلوهای شهرها به چشم آیند.در سالهای قبل، مواردی از تبلیغات محدود فرهنگی در حوزه سلامت فردی و ... بر بیلبوردهای شهرهایی چون تهران نقش بست اما ورود به آسیبهای اجتماعی چون كودك آزاری در بیلبوردهای شهری، اتفاقی است كه باید زودتر از اینها رخ می داد و شاید در پیشگیری از برخی كودكك آزاریهای رخ داده ، موثر بود.
شهرداری ها در اغلب شهرهای كشور فقط نگاهی درامدی به بیلبوردهای شهری كه روزانه هزاران نفر آنها را می بینند و بر آن تامل میكنند، دارند كه میتوان با اولویت دادن به موضوعات فرهنگی و آسیب های اجتماعی در اكران های تابلوها، تغییر تازه ای در فضای گفتمان اجتماعی كشور ایجاد كرد.
رسانه ها، بلندگویی برای بیان آسیبها
در زمینه پرداختن به آسیب های اجتماعی باید توجه داشت كه عموم رسانه ها و ابزار های رسانه ای در حوزه ارتقای سلامت اجتماعی و کنترل هیجانات عمومی، نقش بی بدلیلی دارند و می توانند از وقوع آسیب های اجتماعی به ویژه در جمعیتهای آسیب پذیر پیشگیری کنند.
رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی از مهمترین عوامل کاهش آسیب های اجتماعی محسوب میشوند و اهمیت این موضوع در سال های اخیر نهتنها در کشورمان که در تمام نقاط جهان به اثبات رسیده است.
در گذشته، وقتی حادثه تلخی اتفاق می افتاد، برخی رسانه های جمعی به جای اطلاعرسانی صحیح، به عاملی برای تشدید جرم و افزایش شایعات تبدیل می شدند و با ارائه اطلاعات گمراهکننده نگرانی های جامعه را بالا می بردند اما با تغییر فضای رسانه ها و ورود شبکه های اجتماعی، کیفیت خبررسانی تغییر کرده و به نظر می رسد رسانه ها با آگاهی بیشتری در حال تولید محتوا هستند و ابزار های رسانه ای متنوعتری نیز همچون بیلبوردهای شهری مورد استفاده قرار میگیرند.
باید در نظر داشت كه پیشگیری از وقوع جرم و آسیبهای گوناگون فرهنگی و اجتماعی، بیش از آب و تاب دادن به اخبار جرم و جنایت اهمیت دارد و جامعه را به سوی آرامش دعوت می کند. وسایل ارتباطی در جامعه نقش بسیار موثری در کاهش آسیب اجتماعی در بین خانواده ها و نسل جوان میتواند داشته باشد. برنامه های فرهنگی و اجتماعی رسانههای همگانی نیز در کاهش آسیب اجتماعی اعتیاد نوعی الگوی مرجع افراد و خانوادههای آسیب دیده می تواند محسوب شود.
جامعه از طریق مشاهده پیامدهایی که آسیب اجتماعی بر زندگی فردی و جمعی در برنامه های تلویزیونی، سینمایی، مطبوعاتی و حتی تابلوهای تبلیغاتی شهرها یا در قالب مقاله و داستان های اجتماعی به اجرا گذاشته می شود؛ می تواند به افراد آسیب دیده و خانواده های آنها که گریبانگیر این معضل هستند، آگاهی بخشد؛ براین اساس وسایل ارتباط همگانی نوعی گروه مرجع مثبت در کاهش آسیب اجتماعی تلقی میشوند،
وسایل ارتباط همگانی نوعی نهاد اجتماعی است که با تولید پیامهای گوناگون فرهنگی و اجتماعی، در جهت ایجاد نظم اجتماعی، پذیرش الگوهای شیوه زندگی رایج در جامعه، همنوایی و سازگاری اجتماعی را بهوجود می آورد و جامعه را به بازسازی نظم تشویق و تقویت می کند؛ برنامه های وسایل ارتباط جمعی از بعد کارکردی در جهت بقای نظم اجتماعی فرهنگ حاکم بر جامعه و جلوگیری از رشد بزهکاری بسیار موثر است؛ وسایل ارتباط جمعی در قالب برنامههای آگاهی بخش و اطلاع رسانی به مردم به ویژه والدین،
نوجوانان و جوانان در جهت کاهش آسیب های اجتماعی بسیار سودمند است و امید است كه رویه های سودمند ابزارهای رسانهای در پرداخت به آسیب های اجتماعی همچنان ادامه و گسترش یابد.
نظر شما