سلامت نیوز:حدود 20 سالی است كه محصولات تراریخته وارد سبد غذایی خانوادههای ایرانی شده است و این در حالی است كه اطلاع رسانیهای درستی در مورد آن انجام نشده است این در حالی است كه نگرانیهایی زیادی در مورد خطرات محصولات تراریخته برای سلامت انسان، محیط زیست، منابع طبیعی و ذخایر ژنتیکی وجود دارد. اگرچه موافقان و مخالفانش، هرکدام دلایلی برای صحت ادعاهایشان دارند. اما نکته جالب در این میان، این است که به تازگی برخی افراد چه در سخنان خود و چه در رسانهها اعلام میکنند هیچگونه محصول تراریختهای در سفره غذایی مردم کشور وجود ندارد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامع اطلاعات بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت تراریخته به گیاهان، جانوران یا موجودات میکروسکوپی گفته میشود که ترکیب ژنتیکی آنها (دیانای) به طریقی تغییر یافته که در طبیعت از راه جفتگیری یا نوترکیبی طبیعی اتفاق نمیافتد. میزان دیدگاهها و پژوهشهای مستند بر مفید یا مضر بودن استفاده از این محصول با یکدیگر برابر است.
كارشناسان معتقدند،آمار ضدونقیضی درباره تولید محصولات تراریخته در ایران وجود دارد. به طوری كه در دهه80 تولیداتی از این محصولات در ایران داشتهایم و پژوهشگرانی ادعا کردهاند که 47درصد از برنجهای موجود در بازار (ایرانی و خارجی) تراریخته بودهاند.
اگر چه وزارت جهاد کشاورزی اعلام كرده است که تا به حال هیچ مجوزی برای تولید محصولات دستکاری شده ژنتیکی داده نشده است. اما گزارشهایی وجود دارد که بدون رعایت اصول آزمایشهای میدانی، بذر محصولات دستکاری شده در ایران کشت میشود و بذر این محصولات به وسیله حشرات و پرندگان به نقاط دیگر نیز منتقل میشوند و بدون اینکه اطلاع داشته باشیم، کشور را دربر میگیرد.
محصولات تراریخته و انواع آن
دكتر علی كرمی ـ استاد دانشگاه علوم پزشكی بقیهالله(عج) و متخصص بیوتكنولوژی پزشكی در مورد محصولات تراریخته میگوید: زمانی كه دانش فن آوری زیستی یا تكنولوژی توسعه پیدا كرد. دانشمندان زمانی كه به اطلاعات ژنوم یا DNAموجودات زنده دسترسی پیدا كردند نظریهای را عملی كردند كه تراریخته نام گرفت.
آنان برای تولید محصولات كشاورزی و مقابله با آفات از سموم شیمیایی از این روش استفاده كردند. برای اولین بار دانشمندان آمریكایی این روش را انجام دادند و ژنی را از یك موجود بیگانه وارد یك گیاه كردند. كه بعدها متوجه خطر ناك و سرطانزا بودن آن محصولات شدند.
وی با بیان این مطلب محصولات غذایی كشاورزی و دامی كه شما از بازار تهیه میكنید 3 نوع هستند و الان مشكل ما در جامعه این است كه بیشتر مواد اصلاح شده است نه تراریخته میافزاید: این 2 نوع محصول با هم فرق دارند و متاسفانه اطلاعات مردم هم در این زمینه بسیار كم است.
واقعیت این است كه محصولات اصلاح شده از 1000 سال پیش از طریق پیوند محصولات كشاورزی وجود داشته كه امروزاین كار به شكل علمی و در موسسه اصلاح بذر و نباتات انجام میشود این محصولات نه تنها هیچ مشكلی ندارند بلكه از نظر سلامت هم اصلاح شده و مانند محصولات طبیعی هستند.
در محصولات اصلاح شده ما ژن را وارد گیاه نمیكنیم بلكه خود بذر را از درون اصلاح میكنیم اما در محصولات تراریخته ژن بیگانه را میگیریم و روی آن دست كاری ژنتیكی انجام میدهیم كه در نهایت منجر به دست كاری درطبیعت میشود. میكروبی به نام باسیلوس تراژنیك وجود دارد كه در طبیعت در بركههای آب وجود دارد و سمی تولید میكند كه حشرات را از بین میبرد.
این میكروب در بركهها جلوی زاد و ولد حشرات را میگیرد به طوری كه اگرنبود حشرات كره زمین را از بین میبردند و این در حالی است كه این سم نوعی آفت كش است كه دانشمندان تا 30 سال قبل نمیتوانستند ژن آن را شناسایی كنند. زمانی كه توانستند این ژن را در داخل گیاه شناسایی كنند آنرا به روشهای مهندسی ژنتیك جدا سازی كردند و اسمش را همبیتی گذاشتند.
بعدها ژن را با دستكاری ژنتیكی وارد ساختار ژنتیكی ذرت كردند و نام آن را GMO یا موجودات دست كاری شده ژنتیكی (ترا ریخته) گذاشتند. این محصول با محصولات اصلاح شده تفاوت دارد. زیرا كه یك ژن باكتری كه هیچ ربطی به ذرت ندارد و بیگانه است را وارد ژنوم ذرت، برنج و كلزا میكنند.
این متخصص بیوتكنولوژی پزشكی با بیان این مطلب كه در حال حاضر هم حدود 20 سال است كه از محصولات تراریخته استفاده میكنیم خاطر نشان میكند: پشت قوطیهای روغن نباتیها نوشته شده است كلزای دستكاری شده ژنتیكی و این در حالی است كه این محصولات در تمام فروشگاههای ما وجود دارند.
كسانی كه از 20 سال قبل محصولات ترا ریخته را وارد كشور كردهاند تا به امروز صدها میلیارد سود كردهاند وبه مردم هیچ اطلاعاتی در مورد این محصول ندادهاند. این در حالی است كه امروزه مردم دنیا محصولات ترا ریخته را به علت مضر بودنشان مصرف نمیكنند. دانشمندان اروپایی متوجه شدند كه آمار سرطان، بیماریهای قلبی عروقی و نازایی به علت استفاده از این محصولات افزایش یافته است از اینرو جلوی مصرف این محصولات گرفته شد. در چند سال اخیر آمار زوجهای نابارور زیاد شده است به طوری كه برخی از استانهای شمالی كشور رتبه اول نازایی را به خود اختصاص دادهاند و بسیاری از جوانان هم دچار مشكلات باروری شدهاند.
مضرات استفاده از محصولات تراریخته
دكتر كرمی در مورد مضرات استفاده از محصولات ترا ریخته میافزاید: 20 سال پیش زمانی كه استفاده از محصولات تراریخته شروع شد از آن به عنوان انقلاب سبز كشاورزی نام میبرند و شعارمی دانند كه گیاه خودش مقاوم است و نیازی به سم پاشی ندارد. این در حالی بود كه سم درون گیاه جایگزین میشد و وقتی وارد بدن میشد عوارض زیادی را به جا میگذاشت.
دانشمندان برای اینكه عوارض این محصولات را ثابت كنند تحقیقی را انجام دادند آنان در آزمایشگاه به طور تجربی به گروهی از موشها سویا و ذرت تراریخته دادند و به گروه دیگر هم ذرت و سویای طبیعی دادند. بعد از 2 سال نتایج آسیب شناسی نشان داد موشهایی كه با محصولات ترا ریخته تغذیه شدهاند در بدنشان غددی تولید شده است و اولین جایی كه بر اثر مصرف محصولات تراریخته دچار آسیب میشود دستگاه گوارش است كه باعث التهاب معده میشود.
در حال حاضر بسیاری از مردم مبتلا به ریفلاكس معده شدهاند آمار دختران جوانی كه مبتلا به انواع كیستها شدهاند روبه فزونی است. اگرچه بی خطر است ولی نرمال نیست. در حال حاضر سرطان گوارش و سینه در جامعه ما بیداد میكند به طوریكه سرطان گوارش رتبه اول مرگ و میر ایرانیان را بعد از سكتههای قلبی عروقی به خود اختصاص داده است.
علیرغم همه این عوارض متاسفانه 2 سال است كه عدهای سود جو این محصولات را به خورد مردم میدهند. این در حالی است كه مردم حق دارند بدانند چه چیزی مصرف میكنند. امروزه در بسیاری از كشورهای دنیا از محصولات تراریخته استفاده نمیشود و كشت آنها ممنوع شده است زیرا كه میدانند برای سلامتی انسان، محیط زیست و ذخایر ژنتیكی خطرناك هستند.
وی در مورد ازبین رفتن ذخایر ژنتیكی خاطر نشان میكند: سابقه كشاورزی در ایران به حدود 7 هزار سال گذشته بر میگردد و این در حالی است كه امروزه بسیاری از بذرهای بومی ما دارند از بین میروند. كودهایی به بازار آمدهاند كه یكساله نارنگی میدهند و نهال درخت گردوی آمریكایی جایگزین درختان گردوی ما شده است كه قدمتی 4 هزار ساله دارند.
من مخالف استفاده از محصولات خوب نیستم اما باید از ذخایر ملی مان حراست كنیم. براستی چرا وقتی كه كشورهای اروپای جلوی واردات این محصولات را گرفتهاند براحتی وارد كشور ما میشود به طوری كه حتی خوراك دامهای ما ترا ریخته است.
این استاد دانشگاه علوم پزشكی بقیهالله(عج) با بیان این مطلب كه بیشترین استفاده از محصولات ترا ریخته در حوزه پزشكی است و نمیتوان گفت علم بدی است ولی شمشیر دو لبه است از اینرو باید از آن درست استفاده شود یاد آوری میكند: این علم امروزخیلی پیشرفت كرده است به طوری كه به ابراز اقتدار تبدیل شده است اگر از این علم درست استفاده شود باعث رونق كشور و در غیر این صورت باعث صدمه به جامعه میشود.
وی در پاسخ به این پرسش كه مردم باید چكار كنند میگوید: خوشبختانه آگاهی مردم نسبت به این محصولات بیشتر شده است و ما استادان را در سرتاسر كشور بسیج كردهایم كه جلوی استفاده از این محصولات را بگیرند. ما راهكاری را اتخاذ كردیم كه بر اساس آن قانونی در مجلس تصویب و اجرایی شود كه واردات كشت و مصرف محصولات ترا ریخته در كشور ممنوع شود.
بزرگترین كار خانههای ترا ریخته در آمریكا و سوئیس است اما 15 سال است كه در این كشورها هیچ كس حق كاشت تراریخته را ندارد. زیرا آنان به این نتیجه رسیدهاند كه این محصولات ضرر دارند. آنان بذر این محصولات را به كشورهای آفریقایی،ایران، هند و پاكستان میفروشند در حالیكه اگر خوب است چرا خودشان كشت نمیكنند ما پیشنهاد دادهایم كه 5 سال این محصولات را كشت نكنیم.
در حال حاضر روغن نباتی سویا وارداتی و كلزای وارداتی تراریخته است. برخی از برنجهای وارداتی ما ترا ریخته هستند و این در حالی است كه در كشور ما كشت ترا ریخته ممنوع و هیچ كس حق كشت ندارد و در حال حاضر تنها محصول ترا ریخته كه مجوزكشت در كشور را دارد پنبه است كه قرار است سال 98 كاشته شود.
دكتر كرمی با بیان این مطلب كه برنج غذای استر اتژیك در ایران است میافزاید: غذای اصلی مردم ایران برنج و غذای اصلی مردم آمریكا گوشت،ذرت و سیب زمینی است. خوشبختانه برنج ایرانی ترا ریخته نیست ولی مردم باید از مصرف روغن و دیگر محصولات ترا ریخته خودداری كنند. سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكی از مهر ماه امسال از تمام تولید كنندههای محصولات غذایی خواسته است كه از آرم محصولات تراریخته كه یك دایره سیاه رنگ است كه وسطش تراریخته نوشته شده است استفاده كنند از اینرو هیچ محصول ترا ریخته در كشور نباید بدون بر چسب باشد.
خوشبختانه آگاهی مردم باعث شده است كه مردم به سمت محصولات سالم و ارگانیك بروند. مردم باید مراقب محصولات تقلبی ارگانیك باشند زیرا عدهای از افراد سود جو محصولاتی را به عنوان ارگانیك در فروشگاهها عرضه میكنند كه نه تنها آرم و مجوز ندارند بلكه فاقد برچسب سلامت هم هستند. برچسب فقط متعلق به محصولات سالم است. زنگ خطر در زمینه محصولات تراریخته به صدا درآمده و باید رسانهها شفاف سازی کنند و این حق مردم است که بدانند چه میخورند.
ارگانیکها از تراریختهها خطرناکترند
دکتر بهزاد قرهیاضی ـ رئیس انجمن ایمنی زیستی هم درباره محصولات ارگانیک هم میگوید: سم گلایفوسیت در محصولات تراریخته به کار رفته است كه این سم سالمترین سم موجود در دنیاست، بهگونهای که سمیت آن کمتر از نمک طعام است. بر این اساس گلایفوسیت که برای علف کشی استفاده میشود، احتمال ندارد کشنده باشد و اجلاس مشترک فائو و بهداشت جهانی نتیجهگیری کرده است که گلایفوسیت احتمال ندارد برای انسان ریسک سرطانزایی در پی داشته باشد.
وی با تأكید بر این که محصولات تراریخته و ارگانیک به دنبال تغییر طعم محصولات نیستند، میافزاید: قیمت محصولات ارگانیک از قیمت سایر محصولات کشاورزی بالاتر است و چون تولید آنها مشکل و گران است، به این دلیل که اگر بر روی زمینی که قرار است محصولات ارگانیک تولید شود، کود و یا سم استفاده شود، به مدت سه سال نباید کاشت انجام شود.
رئیس انجمن ایمنی زیستی با اشاره به دلایل محال بودن تولید ارگانیک برنج یاد آوری میكند: پیوستگی مزارع برنج در شمال کشور موجب شده تا آب یک مزرعه وارد سایر مزارع دیگر شود در حالی که در همه مزارع از سم برای از بین بردن آفات استفاده شده است. از این رو اگر مزرعهای بخواهد تولید ارگانیک برنج داشته باشد، باید جلوی ورود آب مزرعهای که سم خورده، گرفته شود.
نتایج مقالات متعددی نشان میدهد که احتمال سرطانزا بودن آفلاتوکسین موجود در محصولات ارگانیک بیشتر از سرطانزایی محصولات غیرارگانیک است. از آنجا که سم به محصولات ارگانیک زده نمیشود، ممکن است آفات از این محصولات تغذیه کنند. تغذیه آفات از محصولات کشاورزی سوراخی را ایجاد میکند که این سوراخ مرکز رشد قارچ است. همین قارچ به آفلاتوکسین و سرطان منجر میشود. خوشبختانه همکاریهای خوبی از سوی مسئولان بویژه نمایندگان مجلس در زمینه محصولات تراریخته انجام شده است اما بایستی بیشتر تلاش شود زیرا این موضوع به سلامت جامعه ارتباط مستقیم دارد.
مضرات محصولات تراریخته
ـ واکنش آلرژیک: دستکاری ژنتیکی باعث ایجاد پروتئینهایی در گیاه یا جانور جدید میشود که ممکن است برای بدن انسان به عنوان عامل بیگانه شناسایی شده و منجر به ایجاد واکنش آلرژیک شود.
ـ نامناسب برای محیط زیست: بقایای این جانداران برای محیط زیست نامناسب است و تا مدتها به صورت مخفی در طبیعت باقی میماند.
ـ کاهش تنوع زیستی: تغییرات ژنتیکی باعث آسیب به برخی ارگانیسمها (مانند آفات و حشرات) در اکوسیستم میشود و از تنوع زیستی آنها میکاهد.
ـ کاهش کارایی آنتی بیوتیکها: به دلیل تغییرات ژنتیکی، این محصولات به ویروسها و باکتریها مقاوم میشوند؛ خاصیت آنتی بیوتیکی خود را در بدن اعمال میکنند و از کارایی آنتی بیوتیکهای دارویی میکاهند.
ـ طعم غیر متداول: به دلیل تغییر در ساختار این محصولات، طعم متفاوتی خواهند داشت.
ـ نامناسب از جهت تغذیهای برای انسانها: این محصولات باعث ایجاد بیماریهای جدید در انسان میشوند و در بسیاری از گونههای حیوانات مانند موشها و پروانهها باعث مرگ شدهاند.
سلاح بیولوژیک: بسیاری از کشورها از این محصولات به عنوان سلاح بیولوژیک برعلیه دشمنان خود استفاده میکنند.
نظر شما