سلامت نیوز: معمولا در فصول گرم سال كه میوه در انواع و اقسام مختلف در سطح شهر و روستا عرضه می‌شود افراد كمتر سراغ خرید كمپوت‌ها می‌روند، اما درست در همین زمان فزونی میوه‌ها كارخانجات مشغول خرید و تهیه شربت و كمپوت از میوه‌هایی هستند كه امكان تولید آنها در سایر فصول وجود ندارد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم، با قوطی كردن و كنسرو كمپوت‌ها در كارخانجات می‌توان آنها را به مدت زیادی بدون نیاز به یخچال نگهداری كرد، اما پرسش اینجاست آیا که كمپوت‌های كارخانه فوایدی هم دارند؟ دلیل ماندگاری طولانی‌مدت آنها چیست؟ مصرف این محصولات برای بیماران، كودكان و سالمندان ضرری ندارد؟ برای دانستن پاسخ چنین پرسش‌هایی با ما همراه‌باشید.
میوه‌هایی كه در شربت قند یا شكر جوشانده و پخته شوند كمپوت نامیده می‌شوند. بر كسی پوشیده نیست كه میوه‌های تازه و فصلی در مقایسه با كمپوت‌ها در اولویت مصرف قرار دارند و كمپوت‌های خانگی نسبت به كمپوت‌های كارخانه ارجح هستند. به دلیل این‌كه میزان شكر افزوده به كمپوت‌ها بسیار زیاد است مصرف مداوم آن توصیه نمی‌شود، اما افرادی كه مبتلا به بیماری‌های دستگاه گوارش هستند یا تحمل هضم فیبر خام میوه را نداشته و دچار دل‌درد و اسهال می‌شوند یا سالمندان و كودكانی كه قدرت جویدن میوه‌ها را ندارند در صورتی كه مبتلا به اضافه‌وزن و دیابت نباشند می‌توانند به صورت محدود از كمپوت‌های كارخانه و در غیر این صورت از انواع كمپوت‌های خانگی، بدون شكر افزوده استفاده كنند. در میوه‌های كمپوت شده دسترسی به ویتامین‌های محلول در آب همچون ویتامین‌های گروه B و C كه به حرارت حساس هستند در اثر پخت كم می‌شود، اما از بین نمی‌رود، ولی بقیه ویتامین‌ها كه محلول در چربی هستند دستخوش تغییرات چندانی قرار نگرفته و می‌توان از فواید آنها بهره‌مند شد.
به كمپوت‌ها نگه دارنده می‌زنند؟
بسیاری از خانواده‌ها و حتی تعدادی از متخصصان در رشته‌های غیرمرتبط بر این باورند كه چون كمپوت‌های كارخانه ماندگاری بالایی داشته و خارج از یخچال نگهداری می‌شوند حاوی درصد بالایی مواد نگه دارنده و آلرژی‌زا هستند. خوب است بدانید كمپوت‌ها یك نوع كنسرو محسوب می‌شوند و نحوه تولید و بسته‌بندی آنها نیاز این محصول به مواد نگهدارنده را منتفی می‌كند. نوع دربندی و فرآیند حرارتی پاستوریزاسیون یا استریلیزاسیون روی كمپوت‌ها عامل اصلی حذف همه عوامل بیماری‌زا و ایجاد‌كننده فساد در محصول است به این صورت که در اثر پخته شدن میوه باكتری‌های موجود در آن از بین رفته و شربت آن می‌تواند قابلیت ماندگاری محصول را افزایش دهد. به یاد داشته باشید تاریخ مصرف مندرج روی كمپوت‌ها تا زمانی معتبر است كه در محصول باز نشده باشد. در كمپوت‌ها از مواد نگهدارنده استفاده نمی‌شود، اما بر‌اساس نوع و خصوصیات میوه از افزودنی‌های مختلف و متنوعی همچون غلظت‌دهنده، شیرین‌كننده، رنگ‌های طبیعی، صمغ‌ها، مواد نشاسته‌ای و... استفاده می‌شود كه این تركیبات می‌تواند احتمال آلرژی‌زایی را در برخی افراد مستعد افزایش دهد.
یك باور نادرست در مورد كمپوت‌ها
گفته می‌شود در كارخانجات برای پوستگیری و صیقلی شدن سطح میوه‌ها از مواد شیمیایی زیان‌آور استفاده می‌شود. واقعیت این‌كه در صنعت، روش‌های پوستگیری مختلف است. گاهی پوستگیری برخی میوه‌های پوست نازك مثل گوجه‌فرنگی و هلو از طریق حرارت و بخار انجام می‌شود و گاهی روش انجماد سریع و سپس آب‌جوش كاربرد دارد. روش رایج دیگری هم وجود دارد كه پوستگیری با سود (ماده‌ای قلیایی) است كه البته پس از پوستگیری با استفاده از اسید سیتریك یا جوهر لیمو باقیمانده و اثرات سود را خنثی كرده و هرگز تهدید‌كننده سلامت مصرف‌كننده نخواهد بود.
خوردگی لاك، عامل فساد شیمیایی
توصیه همیشگی متخصصان صنایع غذایی در خصوص غذاهای كنسروی و كمپوت‌ها این است كه به محض باز كردن در قوطی به خصوص در مواردی كه مازاد غذا یا میوه نیاز به نگهداری دارد محتویات آن را درون ظروف ایمن انتقال دهید، ولی متاسفانه اغلب مصرف كنندگان این توصیه را جدی نمی‌گیرند، اما تا چه میزان باید به این نكته توجه كرد. در كارخانجات برای كنسرو كردن مواد خوراكی از قوطی‌های آهنی استفاده می‌شود كه جهت جلوگیری از
فعل و انفعالات شیمیایی آهن با ماده غذایی روی آن قلع اندود شده و برای ایمنی و سلامت بیشتر از لایه‌ای لاك مخصوص كه سازگار با آن میوه، غذا یا چاشنی باشد استفاده می‌شود. وقتی قوطی كنسرو یا كمپوت باز می‌شود لاك پوشاننده جدار داخل قوطی در روند باز شدن مخدوش شده و صدمه می‌بیند و دیواره ظرف در مجاورت با هوا مستعد ایجاد واكنش‌های شیمیایی نامطلوب با ماده خوراكی می‌شود. از طرف دیگر، گاهی به دلیل نامرغوب بودن لاك قوطی یا تماس مواد اسیدی موجود در غذا یا میوه با لاك و گاهی بر اثر تماس آفت‌كش‌های موجود در برخی میوه‌ها با جدار قوطی، خوردگی‌هایی در لاك ایجاد می‌شود و زمینه بروز فساد شیمیایی فراهم خواهد شد. گاهی علت تجمع گاز در برخی كمپوت‌ها یا طعم فلز در ماده خوراكی عامل تشخیص خوردگی لاك قوطی است.
پیامد آسیب فیزیكی قوطی‌های كنسرو
گاهی دیده می‌شود قوطی برخی كمپوت‌ها و غذاهای كنسروی در قسمت‌هایی دچار زنگ زدگی شده یا آثاری از له‌شدگی در بدنه آنها دیده و در اغلب موارد چنین محصولاتی در برخی فروشگاه‌ها به حراج گذاشته می‌شود. آیا چنین اتفاقی می‌تواند برای سلامت مصرف‌كننده مشكل ساز باشد؟ احتمال این‌كه بر اثر آسیب بدنه قوطی، لحیم‌كاری و پرس درزهای جانبی و برخی اتصالات قوطی به‌خصوص در قسمت‌های بالا و پایین ظرف باز شده باشد و به سوراخ‌شدگی هرچند ناچیز و نفوذپذیری و فساد محصول منجر شود، وجود دارد كه بهتر است از خرید چنین محصولاتی خودداری كنید.
نظر شما