سلامت نیوز:نگرانی از عوارض و تبعات افزایش مصرف سیگار در کشور، همواره در کلام و صحبت های مسئولان امر شنیده می شود، اما واقعیت این است که ما همچنان شاهد سیر صعودی مصرف مواد دخانی در جامعه هستیم.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از  مهر، صنایع دخانی هر ساله ده‌ها میلیارد دلار در سراسر دنیا برای تبلیغ و بازار فروش محصولات خود هزینه می‌کنند و در این بین، فعالیت‌ها و اقدامات بازاریابی آنها با هدف جذب جوانان و مصرف کنندگان جدید است. در چنین شرایطی، دولت‌ها نیز مجبورند سالانه بودجه‌های زیادی را بابت درمان بیماران مصرف کننده مواد دخانی صرف کنند. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست و همواره در اظهارات و گزارش‌های مدیران وزارت بهداشت، می‌بینیم که ارقام نجومی را بابت درمان بیماری‌های ناشی از مصرف مواد دخانی در کشور اعلام می‌کنند.

این در حالی است که وزارت بهداشت بر ضرورت مقابله با مصرف سیگار و قلیان در جامعه تاکید و اصرار دارد و در این بین، قوانین و آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های زیادی نیز ابلاغ و اجرایی شده است، اما واقعیت این است که وضعیت روز به روز بدتر می‌شود و گرایش به مصرف مواد دخانی در سنین پایین جامعه، نگران کننده شده است.

غلامرضا حیدری رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، معتقد است که استفاده از طعم دهنده‌های جذاب و اسانس‌های خاص که برای استفاده جوانان در تنباکو و محصولات نیکوتین دار به کار می‌رود، مانند طعم گیلاس و لیمو و…، عاملی برای ترغیب جوانان به شروع مصرف این محصولات است.

وی گفت: یکی از ترفندهای صنایع دخانی استفاده از طرح‌ها و محصولات جذابی است که حمل آنها نیز بسیار آسان و فریبنده است.
در همین حال، امیرمحمد پرهام فر مدیرکل ستاد مبارزه با قاچاق کالا، در ارتباط با وضعیت قاچاق سیگار در کشور، گفت: بخشی از سیگار قاچاق، سیگارهای تقلبی است و در سال ۹۸ بیشترین پرونده‌های متشکله قاچاق مربوط به قاچاق سیگار است.
وی افزود: وقتی صحبت از مصرف می‌شود باید برای میزان مصرف برنامه‌ریزی داشته باشیم و آمار مشخص باشد اما با پایین آمدن سن مصرف مواد دخانی، از سیگارهای قاچاق نیز استفاده می‌شود.

پرهام فر گفت: در سال ۹۷ برای کل سیگارهای تولید داخل، ثبت در تمام لایه‌های توزیع از تولید کننده، مراکز توزیع استانی و کشور و مراکز خرده فروشی اجبار شد اما برای رصد بیشتر و نظارت طرح رهگیری رونمایی شد. موضوع رهگیری سیگار در تمامی لایه‌های تولید امکان قاچاق را کاهش می‌دهد و ثبت در سامانه نیز عامل بازدارنده قاچاق دخانیات خواهد بود.

متاسفانه بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان مصرف کننده محصولات دخانی هستند و سالانه بیش از ۸ میلیون نفر نیز در اثر مصرف دخانیات یا قرار گرفتن در معرض دود دست دوم، جان خود را از دست می‌دهند.

به گفته رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بیش از ۸۰ درصد دود دست دوم دخانیات، بی بو و غیر قابل مشاهده است و با باز کردن درها و پنجره‌های خانه و خودرو، سبب از میان رفتن تاثیر مخرب این دود نمی‌شود.

تنباکو حاوی مواد شیمیایی است که هنگام سوختن بیش از ۸ هزار ماده شیمیایی مختلف تولید می‌کند که حداقل ۷۰ مورد آنها سرطانزا هستند و بسیاری از آنها سمی بوده و به بافت‌های بدن آسیب می‌رساند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با اشاره به اینکه نیکوتین ماده‌ای بسیار سمی و سرطانزا است، افزود: تقریباً تمامی تنباکوها به بدن آسیب رسانده و عدم استفاده از این مواد سمی یکی از اصلی ترین راهکارهای مرگ قابل پیشگیری در جهان است.

عطاء‌الله معروفخانی رئیس مرکز برنامه‌ریزی و نظارت بر دخانیات کشور، گفت: در سال ۹۶ حدود ۴۹ میلیارد نخ در سال ۹۷ حدود ۴۷ میلیارد نخ ولی در سال ۹۸ تولید داخل افت پیدا کرد و به ۵۵ میلیارد نخ رسید. میزان مصرف سالانه بین ۶۵ تا ۷۵ میلیارد نخ برآورد شده است که مازاد آن به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود.

وی افزود: در ۱۰ سال اخیر آمار مصرف دخانیات و سیگار افزایش یافته و مازاد آن به صورت قاچاق تامین می‌شود. در قاچاق سیگار هیچ نظارتی در تولید مواد مورد استفاده در سیگار انجام نمی‌شود و ممکن است از مواد مخدر نیز در آن استفاده شود که خطرناک است.

معروفخانی گفت: با توجه به اینکه مصرف مواد دخانی بین نوجوانان، بانوان و سنین پایین وجود دارد اگر تولید بالا نرود قاچاق این فاصله را پرخواهد کرد. در تولید مواد دخانی مواد اولیه کنترل و نظارت می‌شود.

آنچه مسلم است، صنایع دخانی هر روز با ترفندهای جدید و معرفی محصولات جایگزین مواد دخانی مانند سیگارها و قلیان‌های الکترونیکی در صدد فریب جوانان و افزایش گرایش آنها به استعمال مواد دخانی و کسب درآمدهای هنگفت هستند. بنابراین، صرف هشدار دادن، نمی‌توان به کاهش آمار مصرف مواد دخانی در جامعه کمک کرد. اقدامات ما می‌بایست در قالب برنامه‌های عملیاتی و همراهی تمامی دستگاه‌های درگیر با موضوغ دخانیات باشد تا بتوان از روند رو به افزایش مصرف مواد دخانی در کشور، جلوگیری کرد.