سلامت نیوز: مطابق آمار سازمان حفاظت محیط‌زیست، در سال97 فرسایش خاک ایران ۶تن در هر هکتار بوده که این عدد امسال به ۱۶تن در هکتار رسیده است تا طی 2سال اخیر سرعت این پدیده اسفبار، 2.5برابر شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ،متوسط فرسایش خاک سالیانه در ایران ۱۶تن در هکتار معادل 0.7میلیمتر عمق خاک است. این در حالی است که طبیعت هر ۴۰سال یک میلیمتر خاک تشکیل می‌دهد اما هم‌اکنون سالانه 0.7میلیمتر فرسایش در ایران وجود دارد. این مسئله از نظر اکولوژیک، بسیار وحشتناک است. عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در این‌باره می‌گوید: این شرایط فرسایش خاک، حاصل سیاست‌های کوتاه مدت برای تولید بیشتر است که هزینه آن را نسل‌های بعدی خواهند پرداخت.
در عین حال حفظ حقوق نسل‌های آینده از اصول توسعه پایدار است ولی ما به‌هیچ‌وجه به این اصل عمل نمی‌کنیم چراکه حفظ حقوق نسل‌های بعدی برای نسل موجود ما معنایی ندارد. به‌رغم تأکیدات مقام معظم رهبری، متأسفانه کسی در سیاستگذاری‌های بخشی به این نکته که محیط‌زیست برای نسل‌های بعدی هم هست، توجه ندارد و مجالس شورای اسلامی هم گاه به غلط لایحه دولت را تصویب کرده‌اند.به‌گفته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، «سیاست بهره‌برداری از منابع آب و خاک کشور پایدار نیست.»
در این بخش ایران ۷۰درصد خودکفا شده و ۳۰درصد دیگر را هم باید وارد کرد اما درصورت ادامه این فشار و با توجه به تغییرات جوی و کاهش بارش‌ها و افزایش درجه حرارت کره زمین، کار به‌شدت دشوار خواهد شد. درخصوص جلوگیری از سرعت فرسایش خاک، طرح «حفاظت از تالاب‌های ایران» در راستای احیای تالاب‌ها، مورد تأکید رئیس‌جمهور قرار گرفت و پیشرفت‌های نسبتاً خوبی صورت گرفت.
کلانتری می‌گوید: «با همکاری وزارت نیرو برای حدود ۴۰تالاب کشور حقابه تعیین کردیم و احتمالا تا پایان امسال به این تفاهم برسیم که وزارت نیرو به بیش از ۸۰ تا ۹۰درصد تالاب‌ها حقابه قانونی تخصیص دهد. از لحاظ قانونی وزیر نیرو موظف به تامین آب شرب، آب کشاورزی، آب تالاب‌ها ، صنعت و محیط زیست است و نمی‌تواند بگوید من حقابه تالاب را نمی‌دهم چون باید به کشاورزان حقابه تخصیص دهیم. همچنین اتحادیه اروپا در تفاهمی با ایران ۱۰میلیون یورو برای تالاب هامون پرداخت کرد تا سیاست معاش اطراف هامون از خود هامون جدا شود و برای مصرف بیشتر آب فشاری به این تالاب وارد نشود.»
اینجا هم اول هستیم
میانگین جهانی فرسایش خاک به‌طور متوسط 6تن در هکتار است. بدین‌ترتیب ایران با ۱۶تن در هکتار رتبه نخست فرسایش خاک را در جهان دارد. سالانه ۲میلیارد تن خاک در ایران در شرایط فرسایش قرار می‌گیرد. از طرفی براساس گزارش‌های جهانی، فرسایش خاک به‌طور میانگین هر سال ۵۶میلیارد دلار به اقتصاد کشور ضرر وارد می‌کند؛ عددی که تبدیلش به تومان رقمی نجومی و معادل دوبرابر کل بودجه سال‌جاری کشور می‌شود.
جایگاه استراتژیک خاک
حفاظت خاک و آب از اصولی‌ترین پایه‌های توسعه پایدار است. فرسایش خاک عواقب جبران‌ناپذیری از نظر اقتصادی، اجتماعی و سیاسی برای کشور دارد که در معرض خطر قرار گرفتن امنیت غذایی جامعه ازجمله عواقب آن است. این در حالی است که ۹۵درصد نیاز غذایی بشر از خاک تامین می‌شود. بنابراین هدررفت و فرسایش خاک به این سادگی قابل جبران نیست و با اینکه فرسایش خاک یک فرآیند طبیعی است اما فعالیت‌های انسانی باعث تشدید آن می‌شود. در چنین شرایطی، متولیان باید با برنامه‌ریزی‌های دقیق و علمی در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای حل این مشکل قدم‌های اساسی بردارند.
تأکید برنامه ششم
براساس برنامه ششم توسعه، وزارت جهاد کشاورزی باید در ۱۰میلیون هکتار از اراضی کشور اقدامات آبخیزداری و آبخوان‌داری را انجام دهد. حداقل اعتبار مورد نیاز برای این اقدام سالانه 2هزارمیلیارد تومان است. حال اگر آن را با خسارت ناشی از فرسایش خاک در یک سال مقایسه کنیم، بودجه مورد نظر باید 588برابر شود. ایران کشوری است که بیش از ۷۰درصد آن را کویر تشکیل داده است.
میزان متوسط بارندگی در ایران ۲۵۰میلیمتر است که این میزان یک‌سوم متوسط جهان است. در عین حال، هم‌اکنون در ۲۶میلیون هکتار از اراضی کشور که تحت فرسایش آبی قرار دارند، مطالعات تفصیلی - اجرایی عملیات آبخیزداری در حال انجام است اما هنوز متناسب با سرعت فرسایش، اقدامات دولتی پیش نرفته است.
نظر شما