سلامت نیوز:پیش از این نام میانكاله با خبر مرگ مشكوك هزاران پرنده همراه بود، پرندگانی كه تنها انتشار عدد دقیق آن از سوی سازمان محیط‌زیست مدت‌ها زمان برد و علت و چگونگی تلف شدن چنین حجم گسترده‌ای از پرندگان پس از ورود گسترده رسانه‌ها ممكن شد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،همان زمان كه به گفته رییس سازمان محیط‌زیست حدود ۴۰ هزار پرنده در میانكاله بر اثر سم بوتولیسم تلف شدند، منابع محلی از احتمال عمدی بودن مرگ هزاران پرنده مهاجر خبر می‌دادند. پس از انتشار ده‌ها خبر در این مورد، هرگز دقیقا مشخص نشد كه سرنوشت این ادعاها چه شد. گرچه این خبر نیز مانند بسیاری دیگر از خبرها از سوی سازمان محیط‌زیست تكذیب شد، اما پس از مرداد سال جاری و با وقوع آتش‌سوزی‌های سریالی و عیان شدن عمدی بودن آنها، تعارض منافع میان برخی از بهره‌برداران در این منطقه جسته و گریخته به گوش رسید.
گرچه گسترده‌ترین آتش‌سوزی در میانكاله در ۲۹ مرداد ماه گذشته خاموش شد، با این حال منابع محلی هفته گذشته به «اعتماد» دوباره خبر سوختن مناطقی محدود از این تالاب ثبت جهانی را گزارش كردند. طبق این گزارش، سه‌شنبه ۲۵ شهریور ماه بخشی از پناهگاه حیات‌وحش میانكاله دچار حریق شد كه این حریق با تلاش ماموران پناهگاه حیات‌وحش میانكاله، نیروی آتش‌نشانی بندر امیرآباد و جمعی از دامداران میانكاله مهار شد.
به گزارش روابط‌عمومی اداره كل حفاظت محیط‌زیست مازندران، این آتش‌سوزی در ساعت ۱۳ در منطقه تركمن قبر مرتع قلعه پلنگان پناهگاه حیات‌وحش میانكاله رخ داد و پس از سه ساعت تلاش مهار شد و در این آتش‌سوزی، حدود ۴ و نیم هكتار سوختند. ۸۰ درصد از این اراضی درختان انار داشتند و ۲۰ درصد مابقی سازیل و تمشك بودند كه سوختند و تلف شدند.
این در حالی است كه از ابتدای سال جاری، مسوولان منطقه بارها اعلام كرده‌اند كه آتش‌سوزی در میانكاله عمدی است و با جدیت درصدد دستگیری عاملان وقوع حریق هستند، حالا پس از وقوع پس‌لرزه‌های این آتش‌سوزی سریالی، این پرسش همچنان بی‌پاسخ است كه چه ارتباطی میان زمین‌خواری گسترده در حوالی منطقه حفاظت شده میانكاله، تلف شدن هزاران پرنده در این تالاب و آتش‌سوزی‌های عمدی سال جاری وجود دارد؟ آیا ساكنان این منطقه یا بهره‌برداران در تعارض منافع شدید با سازمان محیط‌زیست قرار دارند و این اقدامات به شكلی «انتقام‌گیری» از طبیعت است؟ سه خرداد امسال میانكاله سوخت.
پس از این آتش‌سوزی، رضا احمدی، رییس اداره حفاظت محیط‌زیست بهشهر آغاز آتش‌سوزی‌های سریالی در تالاب میانكاله را «مشكوك» خوانده و گفته بود كه از ابتدای سال ۱۳۹۹ در پناهگاه حیات‌وحش میانكاله دو آتش‌سوزی مشكوك گزارش شده است. با این حال آتش‌سوزی در منطقه استاد باقر میانكاله در سوم خرداد ابعاد گسترده‌تری داشت تا جایی كه رییس اداره محیط‌زیست بهشهر از تلاش نهادهای قضایی برای پیگیری متخلفان آتش‌سوزی‌ها خبر داد.
آتش‌سوزی‌های سریالی در میانكاله از ابتدای سال ۹۹ تا اواخر مرداد ماه، هشت بار دیگر این تالاب بین‌المللی را سوزاند، آتش‌سوزی‌هایی كه ردی از عمد در تمام آنها پیدا بود.پس از این هشت آتش‌سوزی مقطعی، میانكاله در آخرین روزهای مرداد سال ۹۹ با وسعت بسیار بالایی سوخت. به نقل از برنا، علی‌اكبر یداللهی، معاون فنی اداره كل محیط‌زیست مازندران ۲۹ مرداد از سوختن ۳۴۰ هكتار از اراضی میانكاله خبر داده و گفته بود كه در این آتش‌سوزی، ۶۰ درصد از اراضی كه طعمه حریق شدند، دارای درخت انار بودند كه تمامی این درخت‌های انار سوخته و نابود شده‌اند.
علاوه بر این، در آتش‌سوزی گسترده ۲۷ مرداد ماه، ۴۰ درصد از پوشش گیاهی سازیل، تمشك و گز نیز سوختند. معاون فنی اداره كل محیط‌زیست مازندران در این گفت‌وگو اشاره كرده بود كه آتش‌سوزی از ۲ بامداد و در ۳۵ كیلومتری حدفاصل پاسگاه مركزی به طرف محیط‌بانی میان قلعه رخ داده بود. پس از گذشت حدود ۳ ساعت اداره محیط‌زیست از وقوع آتش‌سوزی باخبر شده بود اما با توجه به اینكه در این منطقه ثبت جهانی، حتی یك لودر هم برای مقابله با آتش‌سوزی وجود ندارد، مقابله با آتش و اطفای آن با دشواری‌های فراوانی همراه بود.
یداللهی گفته بود: «در مواقعی كه آتش‌سوزی رخ می‌دهد ما لودر را از مجموعه‌های دیگر قرض می‌گیریم تا بتوانیم آتش‌بر احداث كنیم. در حادثه اخیر ما از راهداری بهشهر لودر قرض گرفتیم كه این دستگاه با سرعت ۳۰ كیلومتر در ساعت حركت می‌كند و تا به محل آتش‌سوزی برسد، كار از كار گذشته است.» نبود امكانات و تجهیزات كافی برای اطفای حریق داستان مشترك تمام آتش‌سوزی‌های بهار و تابستان امسال بود، با وجود این، آنچه آتش‌سوزی‌های میانكاله را از سایر آتش‌سوزی‌ها مجاز می‌كرد، وقوع آتش‌های سریالی با دخالت عمدی افراد ساكن در منطقه بود. دخالتی كه منجر شد تا تالاب میانكاله از ابتدای سال ۹۹، به‌طور میانگین هر ۱۶ روز یك‌بار آتش بگیرد.
دو روز پس از شروع آتش‌سوزی نهم در میانكاله، حر منصوری از دید‌بان میانكالهبه همشهری از كشت مواد مخدر (ماری‌جوانا) در میانكاله خبر داد و آتش‌سوزی گسترده مرداد ماه را به این امر مرتبط دانست. بر اساس آنچه حر منصوری به همشهری گفته، شیوه كشت موادمخدر در میانكاله بدین صورت است كه فرد بخشی را به كاشت گیاه مخدر ماری‌جوانا در این منطقه اختصاص می‌دهد و نهال‌های كوچك‌تر این گیاه مخدر را نیز زیر بطری آب پنهان می‌كند تا كشتزارهای ماری‌جوانا را از دیده‌ها پنهان كند.
به گفته دید‌بان میانكاله، فرد متخلف پس از مدتی برای برداشت گیاه مخدر به میانكاله بازمی‌گردد چون این اقدام غیرقانونی سود زیادی برای او دارد. به گفته حر منصوری، نیروی انتظامی و یگان حفاظت محیط‌زیست طی گشت‌های خود البته درختچه‌های مخدر ماری‌جوانا را در میانكاله از بین می‌برند ولی تاكنون نتوانسته‌اند عاملان كشت ماری‌جوانا در میانكاله را دستگیر كنند.
دید‌بان میانكاله مطرح كرده بود كه وقتی فرد كشت‌كننده مخدر ماری‌جوانا در بخش‌هایی از میانكاله با بوته‌های از بین رفته توسط نیروی انتظامی و یگان حفاظت محیط‌زیست مواجه شد، تصمیم گرفت انتقام خود را از میانكاله با آتش‌افروزی در این منطقه بگیرد. تضاد منافع بهره‌برداران با محیط‌زیست و یگان حفاظت دلیل اصلی آتش‌سوزی‌های میانكاله عنوان شده است.
به گفته حر منصوری به همشهری، كاشت درختچه‌ها در سال‌های اخیر نیز به دلیل وسعت یافتن سطح خشك میانكاله و كاهش تراز آب دریای خزر افزایش چشمگیری داشته است.با این حال خبر كشت ماری‌جوانا و تعارض منافع این فرد با محیط‌زیست در ۵ شهریور توسط رییس اداره حفاظت محیط‌زیست به شكل مبهمی تكذیب شد.
رضا احمدی به برنا گفته بود كه آتش‌سوزی آخر كه در میانكاله رقم خورد ارتباطی با كشت ماری‌جوانا در این منطقه ندارد اما در سال گذشته شاهد چنین اتفاقی بودیم. در بررسی كاملی كه از منطقه به عمل آمد هیچ نشانه‌ای از ماری‌جوانا رصد نشد. با این حال احمدی تاكید كرده بود كه در این منطقه و در زمین‌های صد متری، برخی متخلفان اقدام به كشت ماده مخدر كرده‌اند، گرچه به گفته او چنین كشتی در سال ۹۹ رویت نشده است، اما در سال ۹۸ و با همكاری نیروهای انتظامی چند مزرعه كوچك ماری‌جوانا در میانكاله معدوم شده‌اند.
علاوه بر این، رییس اداره حفاظت محیط زیست بهشهر با اشاره به از بین رفتن برخی گونه‌های جانوری در آتش‌سوزی اخیر میانكاله اذعان كرده بود: «در این آتش‌سوزی خزندگان زیادی از بین رفتند. لاك‌پشت و برخی گونه‌های مار بیشترین فراوانی را در این میان داشتند اما از تعداد تلفات این دو گونه آماری در دست نیست. این حیوانات به قدری از بین رفته بودند كه نوع دقیق آنها نیز قابل شناسایی نبود.»
معضل حل نشده به نام تعارض منافع
پس از اطفای آتش‌سوزی نهم در میانكاله، ۱۶ شهریور، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در سفری یك‌روزه به مازندران و بازدید از پناهگاه حیات وحش میانكاله از ایجاد پایگاه اطفای حریق در این پناهگاه خبر داد. كیومرث كلانتری در این سفر كه به منظور بررسی راهكارهای پیشگیری از حریق در تالاب میانكاله در استانداری مازندران برگزار شده بود، از ایجاد دو پایگاه اطفای حریق در مركز استان و پناهگاه حیات‌وحش میانكاله خبر داد و قرار شد تا دو دستگاه لودر برای اطفای حریق به پناهگاه حیات‌وحش این منطقه اختصاص یابد.
علاوه بر این، مقرر شد جهت پیشگیری از تلفات پرندگان در میانكاله، شركت آب منطقه‌ای استان بخشی از آب سد گلورد را به تالاب میانكاله اختصاص دهد. آنچه در این سفر یك‌روزه مورد توجه قرار نگرفت، تلاش برای حل تعارض منافع میان بهره‌برداران و سازمان محیط‌زیست بود، مساله‌ای كه شعله تمام آتش‌سوزی‌ها و آسیب‌ها به محیط‌زیست از آن نشات گرفته بودند.
گرچه كلانتری در این سفر با پیشنهاد طرح گردشگری میانكاله نامی از مشاركت مردم برد، اما مشخص نشد كه برای حل تعارضات میان مردم و محیط‌زیست، دقیقا چه چاره‌اندیشی صورت گرفته است.یكی از اشكال تعارض منافع در میانكاله كه پیش از این مثل مرگ پرندگان در میانكاله قویا از سوی سازمان محیط‌زیست رد شده بود، ماجرای زمین‌خواری گسترده در اراضی ملی در منطقه میانكاله بود.
گزارش خبرگزاری مهر نشان می‌داد كه اراضی تالابی قره‌تپه در شهرستان‌های كردكوی و بندرتركمن مورد تعرض زمین‌خواران قرار گرفته و حداقل برای ۸ نفر در این مناطق پرونده تخلف تشكیل شده بود. این گزارش نشان می‌داد كه در منابع رسمی، مساحت پناهگاه حیات‌وحش میانكاله ۶۸ هزار و ۸۰۰ هكتار عنوان شده است، در حالی كه این منطقه مرز ندارد و علاوه بر آن در سال‌های اخیر حدود ۲ هزار از مساحت آن كم شده است.
هر چند كه سازمان محیط‌زیست جز انتشار تكذیبیه تلاشی برای روشن كردن ابهامات زمین‌خواری گسترده در این منطقه نكرد، اما حتی در آتش‌سوزی‌های سریالی امسال در میانكاله، شایعاتی مبنی بر تلاش برای خشك كردن میانكاله و توسعه بندر امیرآباد شنیده می‌شد، شایعاتی كه با توجه به بكر بودن این منطقه چندان دور از ذهن نیست.
گفتنی است كه در حاشیه دریای خزر، هیچ منطقه‌ای مثل میانكاله از ساخت‌و‌ساز و تخریب گسترده ساحل در امان نمانده است و حالا عرصه میانكاله همچون صفحه خالی می‌تواند طعمه‌ای مناسب برای زمین‌خواران باشد.
نظر شما