سلامت نیوز:اشرف بخشایش روانشناس بالینی و مشاور خانواده در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز، درباره مهارت های لازم برای زوجین قبل از اقدام به فرزندخواندگی گفت:« یکی از این اقدامات لازم که در جلسات مشاوره به همه مراجعین توصیه می کنیم، شرکت در کلاس های فرزندپروری است. باید بدانیم به چه شیوه ای با فرزندخوانده برخورد کنیم و چه رفتارهایی با وی داشته باشیم. توصیه می کنیم خانواده ها قبل از اقدام به فرزندخواندگی هم در جلسات انفرادی و هم در جلسات گروهی شرکت کنند. قطعا خانواده ها رفتارهایی دارند که لازم است قبل از اینکه فرزندی را به فرزندخواندگی قبول کنند باید این رفتارها را اصلاح کنند.»
وی در ادامه گفت:« اینکه چه شیوه تربیتی باید داشته باشیم و آیا باید خیلی سختگیر باشیم یا خیلی سهل گیر و اینکه روش ما چگونه باشد و آیا این آزادی را به کودک بدهیم یا نه اینها شیوه های فرزندپروری است که در کارگاه های فرزندپروری به خانواده ها آموزش داده می شود و لازم است زوجین هر دو در این کلاس ها شرکت کنند. قبل از اینکه بخواهیم کودکی را به فرزندخواندگی بپذیریم باید احساس مسوولیت نسبت به آن فرزند داشته باشیم. قطعا وقتی که یک فرزندی وارد زندگیمان می شود چه فرزندخوانده چه فرزندی که به دنیا می آوریم آزادی هایی را از ما می گیرد و شرایط برای ما سخت می شود. زوجین باید بدانند آیا می توانند با این مشکلات مقابله کنند و آن احساس مسوولیت را دارند چون اگر بخواهیم فرزندی را بیاوریم و بعد بخواهیم او را پس بدهیم واقعا در روحیه این کودکان اثر بسیار بدی دارد.»
وی درباره اینکه نیازهای کودکان فرزندخوانده چیست، گفت:« زمانی که کودک را خودمان به دنیا می آوریم از زمانی که فرزند به دنیا می آید یک دلبستگی بین مادر و فرزند شکل می گیرد و از همان زمانی که مادر فرزندش را بغل می کند و شروع به شیردهی می کند یا پدر فرزندش را به آغوش می کشد یک دلبستگی خوبی بین فرزندان و والدین شکل می گیرد که متاسفانه این مسئله در کودکان بی سرپرست بوجود نیامده است و زمانی که این کودکان به آغوش گرم مادر و خانواده نیاز داشته اند محروم شده اند. مسئله محرومیت عاطفی این کودکان یک مسئله بسیار مهم و حیاتی است که باید به آن توجه داشته باشیم. پس نیاز این کودکان در درجه اول از نظر عاطفی زیاد است. این کودکان تشنه محبت و توجه و علاقه هستند پس خانواده ها باید به این مسئله خیلی توجه کنند که آیا واقعا می توانند از نظر عاطفی دلبستگی بین خود و فرزندخوانده بوجود بیاورند؟ هرقدر این دلبستگی بین خانواده و فرزندخوانده زودتر بوجود بیاید احساس امنیت در این کودک بهتر شکل می گیرد و خیلی راحت تر این فرزندان می توانند با شما ارتباط برقرار کنند.»
وی در پاسخ به اینکه مسئله فرزندخواندگی را باید از چه سنی به کودک بگوییم، گفت:« سنین زیر ۶ یا ۷ سال یعنی زمانی که هنوز کودک به مدرسه نرفته است برای گفتن این مسئله خیلی زود است پس بهتر است این مسئله را به زمان های بعد یعنی زمانی که کودک در سنین ۸ تا ده سال قرار می گیرد موکول کنیم ولی اینکه چطور این مسئله را به کودک بگوییم بستگی به ظرفیت های شناختی و فکری و درک کودک دارد. برخی کودکان در سنین ۸ تا ده سالگی درک بالایی دارند و می توان این مسئله را با آنها در میان گذاشت البته باید این مسئله را با کمک یک روانشناس یا مشاور خانواده با کودک در میان گذاشت ولی باز هم بستگی به این دارد که آیا واقعا فرزند ما به این درک رسیده است که مسئله فرزندخواندگی را به او بگوییم یا خیر.»
بخشایش خاطرنشان کرد:« باید بدانیم زمانی که کودکان هنوز به سنین ۸ تا ده سالگی نرسیده اند چون از نظر شناختی و فکری به ظرفیت لازم نرسیده اند زمان مناسبی برای گفتن واقعیت نیست هرچند که خانواده ها خیلی نگران این مسئله هستند چون ممکن است کسانی در فامیل و خانواده باشند که بخواهند به صورت مخفیانه این مسئله را به کوک بگویند که می تواند آسیب جدی در کودک به دنبال داشته باشد. البته مسئله فرزندخواندگی را نباید خیلی به فرزندخوانده گفت به دلیل اینکه زمانی که کودکان به سن بلوغ و نوجوانی می رسند از آنجایی که یکسری ظرفیت های جدید فکری برای نوجوانان بوجود می آید یکسری تعارض هایی دارند و مسئله استقلال آنها و زودرنجی و تحریک پذیری در این سن مطرح است یعنی فقط کافی است که مسئله فرزندخواندگی را هم قبل از اینکه آمادگی شنیدن آن را داشته باشند به وی بگوییم تا آن مسئله باعث شود که این نوجوان به فروپاشی برسد.»
وی افزود:« سن نوجوانی سنی است که دوره شخصیت اجتماعی کودک در حال شکل گیری است و کودک با هویت یابی مشکل دارد و هنوز نمی داند کیست و در آینده قرار است چه کاره شود اینکه یک دفعه با مسئله فرزندخواندگی مواجه شود به عنوان مثال یکی از اقوام به او به یکباره بگوید که تو فرزند این خانواده نیستی وی را دچار فروپاشی می کند.»
بخشایش خاطرنشان کرد:« اینکه چطور و چه زمانی واقعیت را به فرزندخوانده بگوییم از نظر کارشناسان این کار باید از سن ۸ سالگی شروع شود یعنی زمانی که هنوز کودک در مرحله پیش بلوغ است ولی از طرف دیگر ظرفیت های شناختی و فکری کودک در حال شکل گیری است لذا باید از یک مشاور خانواده کمک بگیریم. مشاور خانواده با همه اعضای خانواده جلسه ای می گذارد و به آنها این مسئله را می گوید که بهتر است چگونه با کودک رفتار کنند که این مسئله را بپذیرد. اول شروع می کنیم برای کودک داستان هایی را تعریف کردن و شش ماه یا یکسال و گاهی حتی یکسال و نیم طول می کشد تا ما به کودک مسئله را بگوییم. »
وی افزود:« اول داستان هایی را درباره موضوعات مختلف به کودک می گوییم و از او می خواهیم بگوید که دوست دارد به جای کدام یک از شخصیت های داستان باشد. داستان های فرزندخواندگی را هم لابه لای داستان های دیگر می گنجانیم و درباره همه اینها می خواهیم که نظر بدهد و کم کم مسئله را به گونه ای برای کودک بازگو می کنیم که به این باور برسد فرزندخواندگی یک مسئله طبیعی است. ولی گفتن واقعیت فرزندخواندگی را باید مشاور خانواده بگوید. بعد از گفتن واقعیت، خانواده به کودک این اطمینان را می دهد که این اصلا به این معنی نیست که ما تو را دوست نداریم، تو عضوی از ما هستی و با تو زندگی می کنیم و از این به بعد هم همینطور است یعنی آن امنیت خاطر به کودک داده می شود و اگر کودک بخواهد جستجو کند و دنبال پدر و مادر اصلی خود باشد و شاید بخواهد آنها را ببیند ما به او کمک می کنیم که خانواده اش را پیدا کند و آنها را ببیند و هرجوری که کودک بخواهند با وی رفتار می کنیم که هرچه سریع تر بتواند به این مسئله برسد که پدر و مادر او که هستند و چطور شد که وارد این خانواده شد.»
وی درباره اینکه آیا در سنین مدرسه بهتر است که معلمین هم چیزی از ماجرای فرزندخواندگی بدانند، گفت:« بهتر است معاون و مدیر مدرسه و معلم کودک این مسئله را بدانند تا کودک را حمایت کنند و مراقب کودک باشند. از آنجایی که این کودکان قبل از اینکه به فرزندخواندگی گرفته شوند ممکن است یکسری آسیب هایی دیده باشند این کودک نیاز به توجه بیشتری دارد و بیشتر توجه طلب می شوند پس بهتر است که معلم وی این مسئله را بداند ولی این موضوع کاملا به صورت یک راز بین معلم و خانواده باقی می ماند حالا ممکن است که مدیر هم این مسئله را بداند از این جهت که بدانیم کودک در چه شرایطی قرار دارد که بتوانیم حمایتش کنیم. ممکن است که مراقبت بیشتری بخواهد و دوستانی که می خواهد انتخاب کند معلمش باید در کنارش باشد و گزارشاتی را به والدین بدهد.»
وی تاکید کرد:« اینکه خانواده ها نگران هستند که معلم چیزی از ماجرای فرزندخواندگی نداند چون ممکن است جوری دیگر به کودک نگاه کند ولی باید بدانیم ممکن است کودک از یک طرف خیلی زمینه توجه طلبی را داشته باشد یا مسایلی داشته باشد که معلم باید در جریان قرار گیرد و توجه معلم نسبت به کودک بیشتر باشد. پس والدین بهتر است که در جلسه خصوصی با معلم کودک در ارتباط باشند و این مسئله را به وی بگویند و درجریان کارهای کودکشان قرار گیرند و معلم را هم در جریان قرار دهند از این جهت که می خواهیم یک فرزند خوب با یک هویت خوب تحویل جامعه بدهیم.»
وی در توصیه هایی به خانواده هایی که می خواهند اقدام به فرزندخواندگی کنند،گفت:« توصیه ما این است که خانواده ها اگر واقعا آمادگی لازم برای فرزندخواندگی را ندارند، احساس مسوولیت ندارند و یا حوصله ندارند اقدام به این کار نکنند چون این کودکان آسیب دیده هستند و نیاز به توجه زیاد دارند و ابتدا ممکن است خیلی وابسته شوند و ممکن است دلبستگی او به شما خیلی زیاد شود و شما ندانید در این مواقع که کودک به شما می چسبد چه باید بکنید و حال شما را بد کند لذا بهتر است که در اینباره حتما از یک مشاوره کمک بگیرید. حتما روی خودتان کار کنید و این ظرفیت ها را اول در خودتان بوجود بیاورید بعد اقدام به فرزندآوری کنید چون اگر خانواده ای یکسری درگیری ها و مشکلات داشته باشد و بهانه اش این باشد که کودکی را می آورم که مشکلاتمان کم شود کار کاملا اشتباهی است چون آن مشکل که بر سرجایش هست هیچ ، مشکلی هم کودکمان می آورد که به مشکلات دیگر اضافه می کند.»
بخشایش در پایان گفت:« ممکن است مشاور خانواده یک تست از شما بگیرد و از شما دعوت کند در کارگاه های فرزندپروری شرکت کنید، این کارهایی است که خانواده ها باید انجام دهند بعد اقدام به فرزنداوری کنند چون خانواده هایی را می بینیم که فرزندی را به فرزندخواندگی می گیرند و بعد نمی توانند وی را حمایت کنند و فرزندخواندگی را فسخ می کنند چون ممکن است این فرزندان مشکلاتی را در خواندن و نوشتن و ریاضیات یا مهارت های ارتباطی داشته باشند و چون این کودکان آسیب دیده اند به خاطر همین گرفتن این بچه و پس دادن او آسیب چندبرابری را بر روی این کودکان ایجاد می کند پس لطفا تا آن ظرفیت را در خود ایجاد نکردید و تا شناخت کافی ایجاد نکردید اقدام به فرزنداوری نکنید حتی فرزندی که خودتان می خواهید به دنیا بیاورید این کار را نکنید چون آسیب را شدید و شدیدتر می کند.»
نظر شما