سلامت نیوز:علم پزشکی، دانش کاربردی است که هدف آن حفظ و ارتقا سلامت و درمان بیماری است. در جوامع امروزی و علی الخصوص در سال های اخیر تلاش وفداکاری پزشکان و کادر درمان بر کسی پوشیده نیست. اما متاسفانه تعدادی از پزشکان گاهی با عدم آگاهی یا دقت کافی و به صورت ناخواسته مرتکب خطا و یا تقصیری می‌شوند که باعث آسیب های جدی جسمی و روحی به بیماران می‌شود.
در این مقاله موسسه حقیقت گستر نکاتی راجع به اشتباهات یا جرائم مربوط به رشته پزشکی و ضمانت اجرای مرتبط با آن شرح می‌دهد. همچنین می‌توانید جهت دریافت مشاوره حقوقی از وکیل پایه یک دادگستری تهران با این موسسه تماس بگیرید.
در قوانین کنونی جرائمی که برای پزشکان قابل تصور است به شرح زیر می‌باشد.
۱. صدور گواهی های غیر واقع
۲. سقط جنین غیر قانونی
۳. قصور پزشکی
۴. عدم اخذ رضایت و برائت
۵. فاش کردن اسرار پزشکی
صدور گواهی خلاف واقع:
در این مورد ماده ۵۳۹ قانون مجازات بیان میدارد هرگاه طبیب تصدیق نامه برخلاف واقع درباره شخصی برای معافیت از خدمت در ادارات رسمی یا نظام وظیفه، برای تقدیم به مراجع قضایی بدهد، به حبس از ۶ ماه تا ۲ سال یا به ۳ میلیون تا ۱۲ میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد و هرگاه تصدیق نامه مزبور به واسطه ی اخذ مال یا وجهی انجام گرفته، علاوه بر استرداد و ضبط آن به عنوان جریمه به مجازات مقرر برای رشوه گیرنده حکوم می‌گردد.
باید توجه داشت که جرم ماده ۵۳۹ قانون مجازات مختص پزشکانیست که برای ادارات رسمی یا نظام وظیفه یا برای تقدیم به مراجع قضائی، تصدیق‌نامه خلاف واقع صادر می‌کنند و شامل پزشکانی است که طی دوره های علمی موفق به اخذ مدرک دکترای پزشکی شده باشند. سایر پزشکان مانند دارو سازان، دندان پزشکان یا ماماها و... اگر گواهی نامه خلاف واقع صادر کنند با ماده ۵۴۰ مجازات می‌شوند. ماده ۵۴۰ بیان میدارد: (برای سایر تصدیق نامه های خلاف واقع که موجب ضرر شخص ثالثی باشد یا آنکه خسارتی در خزانه ی دولت وارد آورد، مرتکب علاوه بر جبران خسارت وارده به شلاق تا ۷۴ ضربه یا ۲0۰ هزار تا ۲ میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.
(( تماس با وکیل تهران جهت مشاوره ))
سقط جنین غیر قانونی:
سالانه در سراسر جهان زنان بسیاری به صوت ناخواسته باردار می‌شوند. نزدیک به ۴۰ درصد آنان تصمیم به از بین بردن فرزند خود می‌گیرند. به این دلیل سقط جنین عمدی یکی از شایع ترین اعمال پزشکی در همه دنیاست.
در حقوق ایران سقط جنین عمدی جرم انگاری شده است. سقط جین توسط مادر در هر مرحله ای باشد و خواه عمد، شبه عمد یا خطای محض باشد، دیه ثابت می‌شود. در مورد پزشک ماده ۶۲۴ قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات مقر میدارد: (اگر طبیب یا ماما یا دارو فروش و اشخاصی که به عنوان طبابت یا مامایی یا جراحی یا دارو فروشی اقدام می‌کنند، وسایل سقط جنین را فراهم سازند و یا مباشرت به اسقاط جنین نمایند به حبس از دو تا پنج سال محکوم خواهند شد و حکم به پرداخت دیه مطابق مقررات مربوط صورت خواهد گرفت.
قصور پزشکی:
قصور پزشکی عبارت است از کوتاهی از اجرای استاندارد مراقبت های پزشکی که باید به عمل آید. در حقیقت قصور عبارت است از ترک فعل لازم یا انجام فعل ممنوعه.
شرایظ لازم برای بکار بردن لفظ قصور پزشکی عبارت اند از:
۱. وظیفه ی مراقبت و درمان بیمار به عهده پزشک باشد
۲. پزشک در انجام وظیفه اش تخطی کرده باشد و این تخطی در وظیفه سبب آسیب روانی یا جسمی بیمار شود.
مصادیق قصور پزشکی در قانون مجازات تحت ۴ عنوانبی احتیاطی ، بی مبالاتی، عدم رعایت نظامات دولتی و عدم مهارت تعریف شده است.
ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی بیان میدارد در صورتی که قتل غیر عمد به واسطه یا بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا اقدام به امری که مرتکب در آن مهارت نداشته است یا به سبب عدم رعایت نظامات وارد شود، مسبب به به حبس از ۱ تا ۳ سال و نیز به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیا دم، حکوم خواهد شد . مگر اینکه خطای محض باشد.
عدم اخذ رضایت و برائت
تعهد پزشک، تعهد به وسیله می‌باشد و تعهد به نتیجه نیست. به این معنا که پزشک تعهد می‌دهد تمام علم و دانش و مهارت خود را در درمان بیماری به کار ببرد اما این که موثر واقع شود یا خیر امری است غیر قابل پیش بینی. قانون گذار در صدر ماده ۴۹۵ در حمایت از بیمار مقرر میدارد؛ هرگاه پرشک در معالجاتی که انجام می‌دهد موجب تلف یا صدمه بدنی گردد، ضامن دیه است،... و در ذیل ماده بیان میدارد: (مگر آنکه عمل او مطابق مقررات پزشکی و موازین فنی باشد و یا این که قبل از معالجه، برایت گرفته باشد مرتکب تقصیری هم نشود.
در تبصره همین ماده در حمایت از پزشک بیان میدارد: در صورت عدم قصور و یا تقصیر پزشکی در علم و عمل، برای وی ضمان وجود ندارد، هرچند برائت اخذ نکرده باشد.
در واقع نوعی ناهماهنگی میان ماده و تبصره وجود دارد. در هر حال با بهره گیری از وکلای متبحر و با تجربه امکان اثبات تقصیر یا قصور پزشک وجود خواهد داشت.
فاش کردن اسرار پزشکی:
طبق ماده ۶ منشور حقوق بیمار – ایران مصوب ۱۳۸۰ – بیمار حق دارد جهت حفظ حریم شخصی خود از محرمانه ماندن محتوای پرونده پزشکی نتایج معاینات و مشاورات بالینی جز در مواردی که بر اساس وظایف قانونی از گروه معالج اعلام صورت می‌گیرد اطمینان حاصل نماید.
افشای اسرار پزشکی ممکن است سبب تحمیل خسارات مختلفی به بیمار از جمله خدشه به آبرو و حیثیت، از دست دادن شغل و… بشود. البته بروز این خسارات در افراد مشهور یا با نفوذ بسیار بیشتر می‌باشد. به همین دلیل در اکثر کشور ها مانت اجرایی برای این مورد بیان شده است.
ماده ۶۴۸ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی در این خصوص مورد توجه است: ( قانونی، اسرار مردم را افشا کنند به سه ماه و یک روز تا یک سال حبس و یا یک میلیون و پانصدهزار تا ۶ میلیون ریال جزای نقدی محکوک خواهند شد.)
البته هر اصلی استثنایی دارد و از این استثنا به عنوان علل موجه یاد می‌شود. طبق ماده ۱۴ طرز جلوگیری از بیماری های واگیر دار مصوب ۱۳۲۰ پزشکان آزاد در کلیه بنگاه های بهداری که به معاینه و درمان بیماری آمیزشی می‌پردازند باید حتی المقدور به وسیله‌ی پرسش از بیماری کوشش نماید کانون سرایت بیماری را معین نموده و در موقع مقتضی بودن ذکر نام و مشخصات بیمار اطلاعات کافی برای تجسس و برطرف کردن کانون انتشار بیماری به بهداری مربوط بفرستند که اقدام لازم به عمل آید.
همچنین در ماده ۱۹ همان قانون در مورد بیماری های مذکور در این ماده پزشک را مکلف به نقض قاعده رازداری دانسته است.
نظر شما