به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه پیام ما، در روزهایی که مردم اصفهان در بستر زاینده‌رود تحصن کرده بودند، وزیر نیرو در حاشیه جلسه سازگاری با کم‌آبی استان اصفهان، نسخه‌ای که برای رفع بحران پیچیده بود، تسریع در اجرای پروژه‌های انتقال آب بود. نسخه‌ای که گویا در وزارتخانه متبوع او برای حل بحران آب در تمام نقاط کشور در نظر گرفته شده است. آنجا که او در برنامه‌های پیشنهادی خود برای کسب مقام وزارت بر این موضوع تاکید داشت و در روزهای اخیر که در گفت‌وگویی تلویزیونی باز هم بر این موضوع تاکید کرده و گفته است که اجرای این پروژه‌ها از سیاست‌های اصولی دولت سیزدهم است. اما به زعم کارشناسان حوزه آب این نسخه در شرایط امروز ایران که بحران آب ابعادی اجتماعی پیدا کرده شاید حکم مسکنی موقت را داشته باشد، اما راهکاری اصولی برای حل مسئله آب نیست. با این‌همه گویا قرار است مساله کم‌آبی آب در فلات مرکزی ایران به جای توجه به راهبردهای کم آب‌بر، با اجرای پروژه‌هایی با هزینه‌های هنگفت حل شود. پروژه‌های انتقال آب از عمان، خزر و خلیج فارس که هم صرفه اقتصادی ندارند و هم تبعات محیط زیستی آنها قابل توجه است.
این اظهار نظر کارشناسان که مدیریت منابع آبی کشور در شرایط فعلی باید بر مدیریت تقاضا متمرکز باشد و نه تلاش برای عرضه، موضوع جدیدی نیست. پافشاری دولت‌ها بر سیاست عرضه‌محور هم رویکرد جدیدی نیست. متولیان حوزه آب در دولت سیزدهم بیش از مدیران پیشین خود بر این موضوع تاکید و پافشاری دارند تا جایی که علی‌اکبر محرابیان در یک برنامه تلویزیونی با صراحت اعلام کرده است: «تامین آب از منابع آب‌های غیرمتعارف به ویژه آب دریا از برنامه‌های اصولی دولت است. آب خلیج فارس در کنار دریا شیرین‌سازی و پمپاژ و سپس به مقصد منتقل می‌شود» مقصدی که محرابیان از آن سخن می‌گوید شهرها و استان‌های مجاور دریا نیستند، بلکه او مقصد انتقال آب دریا را از سیستان‌وبلوچستان و کرمان و یزد تا اصفهان و سمنان و خراسان گسترش داده و می‌گوید: «در انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی در استان‌های کرمان و یزد تجربه خوبی داشتیم. امروز تأمین آب از منابع آب‌های غیرمتعارف به ویژه آب دریا از برنامه‌های اصولی دولت است و صنایع وارد این موضوع شده‌اند به ویژه در استان سیستان‌وبلوچستان و تکمیل طرح انتقال آب دریا به استان‌های کرمان، یزد و در ادامه به استان اصفهان. البته طرح‌های دیگر هم داریم و آبرسانی به این شیوه به خراسان و سمنان را در طول زمان عملیاتی می‌کنیم. در این طرح آب خلیج فارس در کنار دریا شیرین‌سازی و پمپاژ می‌شود و سپس به مقصد منتقل می‌شود» پیش از این مدافعان پروژه‌های انتقال آب با تاکید بر اینکه آب شیرین شده و انتقال یافته از دریا قرار است مسائل مربوط به آب شرب استان‌هایی مثل سیستان‌وبلوچستان و یزد و کرمان را مرتفع کند بر طبل انتقال آب می‌کوبیدند اما حالا وزیر نیرو با صراحت از صنایعی که از عملیاتی شدن این پروژه‌ها حمایت می‌کنند؛ می‌گوید. اظهارات محرابیان در حالی مطرح می‌شود که به اذعان کارشناسان حوزه اقتصاد آب، شیرین‌سازی و انتقال آب برای تامین نیاز صنایع به هیچ عنوان صرفه اقتصادی ندارد و از سویی تبعات محیط زیستی آن، این پروژه‌ها را تبدیل به پروژه‌هایی آسیب زا و زیان‌ده می‌کند.
موضوع انتقال آب خزر به سمنان در دولت دوازدهم جنجال‌های بسیاری به پا کرد و حالا وزیر نیرو در دولت سیزدهم درباره عملیاتی شدن این پروژه می‌گوید، پروژه‌ای که علی ارواحی، متخصص مدیریت زیست‌بوم‌های تالابی در خصوص آن به «پیام ما» گفته بود: «از آنجا که در این پروژه، توسعه سه برابری صنایع، خارج از توان اکولوژیک استان سمنان برنامه‌ریزی شده، می‌توان انتظار داشت که تجربه استان‌های اصفهان، یزد و کرمان، این بار در سمنان تکرار شود و شاهد آلودگی صنعتی، مهاجرت نامتوازن و لجام گسیختگی اجتماعی در این استان کویری باشیم. استان سمنان، در بخش زراعی ۶۰ درصد و در بخش باغات ۱۰۰ درصد اضافه‌برداشت منابع آب دارد. علاوه بر این، شبکه توزیع آب شهری و انتقال آب کشاورزی نیز هدررفت قابل ملاحظه‌ای دارند. از این رو مسلم است که ما منابع آب را در سمنان بهینه و موثر استفاده نکرده‌ایم و بنابراین اجرای این طرح منجر به ایجاد و افزایش تقاضای آب در استان و تداوم کم‌توجهی به ضرورت مصرف بهینه آب می‌شود. به نظر می‌رسد توجه به شیوه‌هایی که منجر به کاهش میزان هدررفت آب شوند، به مراتب بیشتر از پروژه شیرین‌سازی و انتقال آب خزر موثر واقع می‌شوند»
رضا حاجی‌کریم عضو هیئت مدیره فدراسیون صنعت آب هم در همین رابطه معتقد است: «دویست میلیون مترمکعب آب را می‌خواهند از خزر ببرند سمنان، نمی‌دانم به چه قیمتی؟ مطالعاتی انجام شده که نشان می‌دهد مسئله آب در سمنان با بازچرخانی پساب قابل حل است. سمنان آب شرب به اندازه کافی دارد. برای توسعه صنعتی هم می‌تواند از پساب استفاده کند» از طرفی درباره اظهار نظرهای شتاب‌زده در خصوص عملیاتی شدن پروژه‌های انتقال آب، انوش نوری‌اسفندیاری پیش از این به «پیام ما» گفته بود: «برای هر منطقه باید این موضوع را جداگانه مورد بررسی قرار داد. طبیعی است که نمی‌توانیم بدون توجه به برنامه توسعه در یک منطقه، سیاست‌های آبی برای آن منطقه تعیین کنیم. سرمایه‌گذاری در پروژه‌های انتقال آب سنگین است و این موضوع همواره مورد نقد بوده و در عین حال کارایی این اقدامات هم زیر سوال است.
در حال حاضر با توجه به شرایطی که دولت با تشدید محدودیت‌ها در منابع مالی خود دارد، طبیعی است که نمی‌توان این موضوع را نادیده گرفت و آن را بی‌تاثیر دانست. این وضعیت هم دوره اجرای پروژه را افزایش می‌دهد و هم موجب می‌شود که اجرا با نواقص زیادی محقق شود. علاوه بر این در آینده در بهره‌برداری و کیفیت خدماتی که این پروژه‌ارائه می‌کند هم دچار مشکل خواهیم بود. به همین دلیل است که این موضوع با نگرانی‌هایی همراه است» به رغم تمام این هشدارها و اظهارات مکرر کارشناسان و دغدغه‌مندان حوزه آب، گویا به گفته محرابیان انتقال آب دریا از برنامه‌های اصولی دولت سیزدهم است. امری که پیش از این در لفافه مطرح می‌شد اما حالا در یک گفت‌وگوی تلویزیونی به شکلی صریح از سوی وزیر نیرو اعلام می‌شود که تامین آب -نه تنها با هدف شرب- به هر قیمتی از سیاست‌های اصلی دولت است و توجهی به تبعات این پافشاری و تاکید لجوجانه بر مواضع متولیان امور هم نمی‌شود.
نظر شما