به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جوان، کافی است تا یک گروه هفت، هشت نفری زن و کودک در خیابان‌ها راه بیفتند، گل، چسب و آدامس یا فال حافظ بفروشند و ما به ازای چنین درآمدی داشته باشند! این آمار و ارقامی است که مدیر عامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران ارائه می‌دهد تا بتواند دلایل افزایش روز افزون کودکان کار یا به عبارت دقیق‌تر کودکان خیابانی را توجیه کند.
آمار و ارقامی که شاید بخشی ازجامعه را برای کمک نکردن به این بچه‌ها قانع کند، اما در واقع ارائه این آمار و ارقام نجومی از درآمد باندهای کودکان کار یا باندهای تکدی‌گری بیانگر ضعف شهرداری، بهزیستی و دیگر نهادهای مسئول در جمع‌آوری این کودکان و باندهاست. پس ارائه این تصویر از باندهای کودکان کار و تکدی‌گری نه فقط به جمع کردن آن‌ها هیچ کمکی نمی‌کند، بلکه به نوعی فریاد زدن ناتوانی نهادهای مسئول در حوزه جمع‌آوری کودکان کار و باندهای تکدی‌گری است.
صحبت از درآمدهای نجومی این کودکان و خانواده یا باندهایی که آنان را به کار می‌گیرند حتی می‌تواند به ترویج این شیوه از کسب و کار هم کمک کند و گروه‌های دیگر با جمع‌آوری جمعی از کودکان از مناطق مختلف کشور باندهای کودکان کار راه بیندازند و درآمدهای چند صدمیلیون تومانی به دست بیاورند!
این نخستین‌بار نیست که مسئولان جمع‌آوری کودکان کار از ارقام نجومی درآمد این کودکان و باندهایی که این کودکان در قالب آن‌ها سازماندهی شده‌اند، صحبت می‌کنند؛ باندهایی که طبق گفته مسئولان شهرداری یا بهزیستی سال‌های سال است، وجود دارند و فربه‌تر می‌شوند، اما دستگاه‌های متولی جمع‌آوری کودکان کار تاکنون نتوانسته‌اند هیچ‌یک از این باندها را شناسایی و متلاشی کنند و خروجی این ناتوانی رشد روز افزون کودکانی است که در سر چهارراه‌ها، داخل مترو یا پایانه‌های مسافربری شهری و بین شهری به عابران پیاده آویزان می‌شوند تا به زور جنسی را به آن‌ها بفروشند یا پولی طلب کنند.
فعالیت شبکه‌ای باندهای به کارگیری کودکان کار
همه ما در طول روز و در مسیر رفت و آمدهایمان بارها با کودکانی مواجه شده‌ایم که به هر شکل ممکن آدامس یا چسب زخم یا فال به ما فروخته‌اند و با چشم‌های معصوم‌شان آنچنان در عمق وجودمان نفوذ کرده‌اند که دلمان نیامده دست رد به سینه‌شان بزنیم! اما احمد احمدی‌صدر، مدیر عامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران معتقد است کودکانی که بر سرچهارراه‌ها کار می‌کنند، درآمد خوبی عاید آن‌ها می‌شود. به گفته او کف درآمد این کودکان در یک روز بین ۴۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان در روز است. بعضی از سرشبکه‌هایی که این کودکان برایشان کار می‌کنند، بین پنج تا هشت کودک را اجیر کرده‌اند.
وی درباره میزان درآمد ادعایی این کودکان اینگونه توضیح می‌دهد: «کف درآمدی این اکیپ‌ها، باند مافیایی یا خانواده‌ها ماهانه حدود ۱۰۰ میلیون تومان است، پس نمی‌توان اینطور تصمیم گرفت که این کودکان و خانواده‌ها تحت پوشش دستگاه‌های حمایتی قرار گیرند، چراکه کدام دستگاه حمایتی می‌تواند درآمدهایی را که این گروه‌ها به دست می‌آورند، جبران کند.»
تکلیف قانون
طبق قانون ساماندهی کودکان کار و خیابانی سازمان بهزیستی کشور موظف است با همکاری و مشارکت شهرداری، انجمن‌های خیریه، تشکل‌های غیردولتی و نیروی انتظامی و با استفاده از مددکار اجتماعی (در قالب تیم تخصصی سیار یا مستقر در مراکز که با همکاری شهرداری‌ها سازماندهی خواهد شد). نسبت به شناسایی، جذب، پذپرش و توانمندسازی کودکان خیابانی در تمامی مراکز استان‌ها و در صورت صلاحدید کار گروه اجتماعی استان در شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر اقدام نماید. اتفاقی که هر از چند گاه با حرکت‌هایی رخ می‌دهد، اما دوباره شاهد حضور این کودکان در خیابان‌ها هستیم.
از نگاه رئیس سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران در گام اول باید تمام سرشبکه‌هایی که این کودکان را صبح‌ها بر سر چهارراه‌های مشخص پخش می‌کنند، دستگیر شوند. وی معتقد است دستگیری این سرشبکه‌ها کار سختی نیست، فقط کافی است ۶ صبح مأموران انتظامی بر سر چهارراه‌ها حضور داشته باشند و خودرویی که کودکان را پیاده می‌کند، توقیف و راننده را دستگیر کنند. اگر خبر این اقدام در بین تمام اکیپ‌های این‌چنینی بپیچد، دیگر جرئت ندارند کودکان را بر سرچهارراه بیاورند.
در اقدام دیگر هم باید جلوی ورود اتباع به کشور گرفته‌شود. تعداد زیادی اتباع وارد کشور می‌شوند و هیچ کنترلی بر آن وجود ندارد که باید بر این امر نظارت و کنترل جدی داشته باشیم، چراکه بخش عمده کودکان کار را اتباع تشکیل می‌دهند.
استعدادیابی و توانمندسازی کودکان کار
احمدی‌صدر با اشاره به اقدامات شهرداری تهران در حوزه کودکان کار می‌گوید: «در حال حاضر در قرارگاه اجتماعی طرح استعدادیابی و توانمندسازی کودکان کار آماده و طراحی شده و به صورت جدی این موضوع را دنبال می‌کنیم، اعتقاد ما استعدادیابی و توانمندسازی کودکان است.» وی با بیان اینکه طرح استعدادیابی و توانمندسازی کودکان کار در قرارگاه اجتماعی تصویب شده و به زودی اجرا خواهد شد، می‌افزاید: «این طرح، نگاه صددرصد حمایتی از کودکان کار دارد. علاوه بر این مراکز شهرداری برای کودکان کار تبدیل به پویا شهر شده‌است.
پویا شهر، یعنی محل شادی. در مراکز پویاشهر استعدادیابی خواهیم کرد بعد از آن هر کدام در هر زمینه‌ای که استعداد داشتند به مدارس ویژه خواهیم فرستاد. پیش از این، مدارس «پرتو» را برای کودکان کار در نظر گرفته‌بودیم که این مدارس تنها کمک می‌کرد، این کودکان از تحصیل بازنمانند، اما در «پویاشهر» تنها ملاک تحصیل کودکان نیست و به دنبال استعدادیابی کودکان نیز هستیم.»
پوششی برای ناتوانی
هر چند بسیاری از کارشناسان حوزه کودکان کار و کسانی که از نزدیک با این کودکان و شرایط‌شان آشنایی دارند، باندهای کودکان کار را رد می‌کنند، معتقدند این بچه‌ها از طرف خانواده‌هایشان برای کار به خیابان‌ها می‌آیند، اما با فرض پذیرش وجود چنین باندهایی صرف بیان درآمدهای نجومی این بچه‌ها نمی‌تواند توجیه‌گر خوبی برای ناتوانی نهادهای متولی از جمع‌آوری و مدیریت باندهای ساماندهی کودکان کار و خیابانی باشد.
این عدد و رقم‌ها حتی می‌تواند منجر به گسترش این باندها شود و افراد دیگری را هم برای پیوستن به این گروه‌ها وسوسه کند. از سوی دیگر این مسئله ناتوانی مسئولان را در مدیریت کودکان کار و خیابانی بیشتر به رخ می‌کشد و به نوعی پا پس کشیدن نهادهای حمایتی از تحت پوشش گرفتن این بچه‌هاست. این در حالی است که با کار توأمان فرهنگی و انتظامی و حمایت از این بچه‌ها می‌توان کودکان کار و خیابانی را مدیریت کرد.
نظر شما