فرونشست‌ها اغلب در نتیجه افت تراز آب زیرزمینی بر اثر پمپاژ و برداشت آب زیرزمینی و… رخ می‌دهند. اوایل آذرماه مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: «برداشت بی‌رویه از مخازن آب زیرزمینی منجر به شکل‌گیری پدیده فرونشست در بسیاری از دشت‌های کشور شده است به‌طوری که میانگین آن در این دشت‌ها به ۲۵ سانتی‌متر می‌رسد.»

فرونشست‌های بی‌متولی

به گزرش سلامت نیوز به نقل از روزنامه پیام ما، در حالی‌که فرونشست در کشور متولی خاصی ندارد، شورای شهر تهران تصمیم گرفته تا از طریق شورای عالی استان‌ها، لایحه‌ای را به مجلس ارائه دهد تا حداقل دستگاه مسئول مسئله فرونشست زمین در کشور مشخص شود تا بتوان برای این مسئله فکری کرد.

فرونشست را کمتر مسئولان جدی می‌گرفتند تا اینکه سیل مرداد امسال سبب نمایان شدن بسیاری از این فرونشست‌ها شد. پیشتر محمدرضا محبوب‌فر، عضو انجمن آمایش سرزمینی و عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران در گفت‌وگو با ایسنا گفته بود: وضعیت تهران از نظر فرونشست زمین به مراتب بدتر است، هم‌اکنون نیز حجم مخازن سدهای تهران نسبت به سال‌های گذشته کمتر شده و با وجود بارندگی‌هایی که رخ داده از یک طرف بارندگی‌های سیل‌آسا را شاهدیم و از سوی دیگر با بحران‌های بی‌آبی و کم‌آبی مواجه هستیم که این امر نشان می‌دهد که فعالیت‌های انسانی از حد و مرز خارج شده و طبیعت را دچار مشکلات اساسی کرده است، به طوری که هر چقدر شاهد بارندگی‌ها و سیلاب‌های بیشتری باشیم، مشکل کم‌آبی و بی‌آبی مرتفع نمی‌شود و تشدید نیز می‌شود.در حال حاضر حدود ۲۹ استان درگیر فرونشست شدند و این در حالی است که فرونشست زمین پدیده‌ای غیرقابل برگشت است که علاوه بر اثرگذاری مستقیم بر سازه‌ها و زیرساخت‌ها در اطراف محدودۀ فرونشست، موجب بروز مخاطرات جانبی و کاهش تاب‌آوری در برابر سایر مخاطرات نیز می‌شود

اواخر سال گذشته سلسله جلساتی در کمیته عمران شورای شهر تهران پیرامون بررسی وضعیت فرونشست زمین در شهر تهران برگزار شد که هدف از برگزاری این جلسات، تدوین گزارشی در مورد وضعیت فرونشست در کشور و تهران و ارائه آن به شورای عالی استان‌ها و پس از آن ارائه لایحه‌ای به مجلس بود تا بالاخره متولی و دستگاه مسئول فرونشست زمین در کشور مشخص شود و حالا بعد از گذشت حدود یک سال، آخرین وضعیت این مهم نشان می‌دهد که هنوز بررسی این موضوع ادامه دارد.


حجت‌السلام و المسلمین محمد آقامیری، رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد علت فرونشست زمین با تاکید بر اینکه اغلب فرونشست‌ها در کشور به علت بهره‌برداری بیش از حد آب‌های زیرزمینی اتفاق می‌افتد، می‌گوید: فرونشست‌ها غالباً در نتیجه افت تراز آب زیرزمینی بر اثر پمپاژ و برداشت آب زیرزمینی، نفوذناپذیر کردن سطوح شهری، انحراف روان‌آب سطحی و اجرای سیستم‌های جمع‌آوری فاضلاب شهری رخ می‌دهد که این پدیده مخصوص ایران و تهران نیست؛ بلکه فرونشست زمین مشکلات اساسی و روزافزونی را در بسیاری از کشورهای جهان اعم از مکزیک، استرالیا، کلمبیا، چین، آمریکا، و… به خصوص در نقاط خشک و کم باران ایجاد کرده و در ایران نیز باید بگویم که تقریبا تمام دشت‌های کشور که آب شیرین زیرزمینی دارند در معرض خطر جدی فرونشست قرار دارند.با توجه به اهمیت موضوع فرونشست و اثرات همه جانبه آن از یک طرف و نبود قوانین جامع و کارآمد از طرف دیگر، سبب شد تا در کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران با همکاری شورای عالی استان‌ها جلسات متعدد تخصصی با حضور مسئولین دستگاه‌های ذیربط، متخصصان و اساتید دانشگاه‌های معتبر در خصوص واکاوی پدیده برگزار شود

۲۹ استان درگیر فرونشست


او با بیان اینکه دقت داشته باشیم که فرونشست پدیده‌ای خطرناک است که به عنوان آخرین و غیرقابل بازگشت‌ترین مرحله از فرایند بیابان‌زایی شناخته می‌شود، می‌افزاید: در حال حاضر حدود ۲۹ استان درگیر فرونشست شدند و این در حالی است که فرونشست زمین پدیده‌ای غیرقابل برگشت است که علاوه بر اثرگذاری مستقیم بر سازه‌ها و زیرساخت‌ها در اطراف محدودۀ فرونشست، موجب بروز مخاطرات جانبی و کاهش تاب‌آوری در برابر سایر مخاطرات نیز می‌شود؛ چراکه این پدیده با ایجاد تغییر در وضعیت توپوگرافی منطقه و تراکم خاک و کاهش نفوذپذیری می‌تواند موجب بروز تغییرات چشمگیری در هیدرولوژی منطقه شود و مناطق شهری به دلیل تراکم جمعیت، ساختمان‌ها و شریان‌های حیاتی و… در مقابل فرونشست آسیب‌پذیرتر هستند.


قوانین بالادستی جوابگوی وضعیت فعلی نیست


آقامیری با بیان اینکه ۵۵ سال از اولین گزارشات مشاهده فرونشست زمین در ایران می‌گذرد؛ اما متاسفانه علی‌رغم هشدارهای متخصصان امر تاکنون قوانین چندان کارآمدی درباره فرونشست وضع و اجرایی نشده است، ادامه می‌دهد: در قوانین بالادستی فعلی قوانینی که در آن مستقیما در خصوص فرونشست زمین اشاره شده باشد، بسیار محدود بوده و جوابگوی این پدیده بحرانی و رو به رشد نیست، این در حالی است که فرونشست در ایران بسیار جدی است.

پس با توجه به اهمیت موضوع فرونشست و اثرات همه جانبه آن از یک طرف و نبود قوانین جامع و کارآمد از طرف دیگر، سبب شد تا در کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران با همکاری شورای عالی استان‌ها جلسات متعدد تخصصی با حضور مسئولین دستگاه‌های ذیربط، متخصصان و اساتید دانشگاه‌های معتبر در خصوص واکاوی پدیده برگزار شود که در این جلسات تلاش شد تا ضمن بررسی راهکارهای فنی و اجرایی در زمینه کنترل و مقابله با تاثیرات فرونشست، نواقص و ضعف‌های قوانین موجود نیز احصاء شود.


او در مورد نتیجه برگزاری این جلسات با متخصصان می‌گوید: در حال حاضر این طرح در کمیسیون‌های شورای عالی استان‌ها در حال بررسی است و هنوز جلسات بررسی نهایی آن با حضور اساتید و متخصصان امر در حال برگزاری است. هرچند که براساس برنامه‌ریزی‌هایمان این طرح باید در آبان و نهایتا آذرماه سال جاری نهایی و در قالب لایحه به مجلس ارسال می‌شد؛ اما متاسفانه تعدادی از دستگاه‌ها با ما خوب همکاری نکرده و برخی نیز در معرفی نماینده تام‌الاختیار چند ماهی تعلل کردند و این مسائل سبب شد که جمع‌بندی نهایی این طرح به طول بیانجامد؛ اما امید داریم تا قبل از آغاز سال جدید این لایحه از طریق شورای عالی استان‌ها به مجلس ارسال شود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha