به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران، اگرچه یگان حفاظت محیط‌زیست خوزستان از پاییز تا زمستان در حالت آماده‌باش کامل قرار داشته و بر صیدهای غیرقانونی در تالاب‌ها و مناطق حفاظت شده نظارت دائمی دارد، اما باز همه ساله بخش زیادی از پرندگان مهاجر در این استان گرفتار شده و پس از قطعه قطعه شدن برای مقاصد مختلف در بازارهای مختلف به فروش می‌رسد! طبق گفته رئیس اداره محیط‌زیست دریایی اداره کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان ، به‌منظور پایش، نظارت و حفاظت بیشتر مناطق دریایی و تحت حفاظت، 5 پاسگاه دریایی در حوزه جنوبی استان خوزستان جانمایی شده و در صورت تأمین اعتبار قرار است در مناطق بحرکان، سجافی، خور دورق، خور گوبان و خور گوارین خوزستان راه‌اندازی شود. هرچند این تعداد برای امن ساختن زیستگاه پرندگان مهاجر کافی نیست.

لزوم استخدام محیطبان

لازمه حفاظت از مرغان دریایی خوزستان تنها ایجاد پاسگاه محیطبانی دریایی نیست، زیستگاه‌های ساحلی این استان جنوب غربی کشور از کمبود محیطبان دریایی هم رنج می‌برد.«علیرضا ری‌شهری» می‌گوید: برای هر پاسگاه دریایی حدود 6 محیطبان در نظر گرفته شده است که در مجموع باید 30 محیطبان استخدام شود. البته باید پیش‌تر مجوز لازم برای استخدام محیطبان‌ها را اخذ کرده و اقدام به این کار شود. در کنار آن باید امکاناتی نظیر شناورها و... نیز به‌منظور خدمت‌رسانی بهتر تأمین شود.

به گفته این مقام مسئول، زیستگاه‌های ساحلی خوزستان هم‌اکنون تحت نظارت ادارات حفاظت محیط‌زیست آبادان، ماهشهر و هندیجان، شادگان و خرمشهر قرار داشته و تمامی اقدامات و پایش‌ها توسط شهرستان‌های ساحلی انجام می‌شود. برای مثال «منطقه دارا» به‌دلیل قرارگیری در حوزه استحفاظی بندر ماهشهر، تحت نظارت ماهشهر قرار دارد.

نظارت بر بخشی از تالاب شادگان به عهده اداره حفاظت محیط‌زیست آبادان است و بخشی دیگر با اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان شادگان. اگرچه همکاران ما در اداره حفاظت محیط‌زیست خوزستان ساعت‌های زیادی را صرف نظارت و پایش مستمر این مناطق می‌کنند اما به دلیل وسعت زیاد مناطق دریایی این نظارت کافی نیست.

ما نیاز به محیطبان‌های بیشتری داریم؛ محیطبان‌هایی که ساکن منطقه بوده و به‌صورت 24 ساعته در سرشماری‌ها، اقدامات لازم، پایش‌ها و... حضور داشته باشند. در حال حاضر تجمیع همکاران برای اموری نظیر سرشماری پرندگان و.... زمانبر بوده و کیفیت لازم و مناسب را نیز ندارد. در همین راستا نیاز است تا پاسگاه‌های دریایی بیشتری در منطقه به منظور نظارت و پایش شبانه‌روزی فعال شود.

تعداد اندک محیطبان‌ها

او بر ضرورت نظارت بر تردد کشتی‌ها و آلودگی‌های منطقه و پایش‌ها، از طریق یگان دریایی تأکید کرده و به «ایران» می‌گوید: در حال حاضر چاه‌های نفتی دریایی در بندر بحرکان هندیجان نیازمند پایش و نظارت بیشتری است. از سوی دیگر در استان خوزستان، محل‌هایی نظیر پارک ملی دارا، تالاب شادگان، جزیره دارا و... زیستگاه پرندگان دریایی مختلفی به شمار می‌رود که همه ساله به این منطقه مهاجرت کرده و اقدام به تخم‌گذاری و جوجه‌آوری می‌کنند.

به همین دلیل نیز همه ساله قاچاقچیان بسیاری وارد مناطق تحت حفاظت شده و پرندگان باارزش را شکار می‌کنند. همکاران ما برای پایش و جلوگیری از شکار و صیدهای غیرمجاز به‌طور مداوم در این منطقه رفت و آمد می‌کنند اما این کافی نیست! ما موظف به رسیدگی هستیم و بارها در رفت و آمدهای مکرر، با قاچاقچیان برخورد کرده‌ایم اما باید نظارت بیشتری صورت گرفته و با حضور محیطبانان بیشتر، امنیت را در مناطق تحت حفاظت تأمین کنیم.

کلونی سلیم خرچنگ‌خوار در جزیره دارا

طبق گفته رئیس اداره محیط‌زیست دریایی اداره کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان، خورموسی متصل به آب‌های خلیج فارس بوده و حیات‌وحش بسیار زیبایی دارد. این منطقه زیستگاه دلفین‌های گوژپشت و محل زندگی بسیاری از پرندگان بومی و مهاجر محسوب می‌شود. همه ساله از اسفند تا خرداد ماه حضور حجم انبوه پرندگان مهاجر و بومی در خورموسی قابل توجه است؛ در این میان جزایر قمر، قبر ناخداد و... نیز حیات‌وحش منحصربه‌فردی دارد.

جزیره دارا نیز در دهانه خورموسی و در فاصله ۷۲ کیلومتری از بندر ماهشهر قرار داشته و بهشتی کوچک برای پرندگان آبزی و کنارآبزی و همچنین محل تخم‌گذاری پرستوهای دریایی محسوب می‌شود. در این جزیره پرندگان زیبایی مانند سلیم خرچنگ‌خوار، پرستوی دریایی کاکلی کوچک و بزرگ، پرستوی دریایی خزری، پرستوی دریایی پشت دودی و... به تعداد زیاد مشاهده می‌شود. پرستوهای پشت دودی با لانه‌سازی در زیر بوته‌های کوچک و سلیم‌های خرچنگ‌خوار با حفر تونل‌های عمیق، کلونی‌های خاص خود را در جزیره دارا تشکیل داده‌اند.

این جزیره از معدود جزایری است که محل جوجه‌آوری گونه سلیم خرچنگ‌خوار بوده و تنها کلونی این پرنده، در این جزیره و جزیره قبر ناخدا لانه‌سازی می‌کنند.«علیرضا ری‌شهری» تالاب شادگان را یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های حیات وحش ایران معرفی کرده و می‌گوید: در این تالاب گونه‌های کمیابی از گیاهان و حیوانات زندگی می‌کنند.

در حال حاضر این منطقه زیستی ۱۵۲ گونه پرنده و ۴۰ گونه پستاندار دارد که مهم‌ترین آنها دلفین بینی بطری است. پرندگان مهاجر در پناهگاه حیات‌وحش شادگان شامل انواع اردک، مرغابی، غاز، قره غاز، پلیکان و فلامینگو است. همچنین حدود ۳۶ گونه ماهی نظیر بنی، حمری، گتان، برزم‌، شیربت‌، شلج‌ در این تالاب شناسایی شده و زندگی می‌کنند.