بعد از آنکه آتش‌سوزی جنگل‌های ایران در تابستان به دلیل خشکی شدید طبیعت و دمای بالای هوا دیگر به امری طبیعی و تکراری تبدیل شده است، باید خودمان را به آتش‌سوزی پاییزی و زمستانی ریه‌های سبز ایران هم عادت دهیم. این اتفاقی است که طی چند روز گذشته در جنگل‌های هیرکانی رخ داد و شعله‌های آتش درختان را در تنکابن طعمه حریق کرد. تلاش چندروزه برای مهار آتش بی‌نتیجه بود و نهایتا باز هم این باران بود که جنگل‌ها را خاموش و سرد کرد. مثل آلودگی هوا که به مدد باد ممکن است از بین برود، آتش‌سوزی‌های گسترده جنگل‌های ایران هم اغلب با بارش باران مهار می‌شود و معمولا دخالت‌های انسانی در حل این مسئله یا پیش‌بینی برای جلوگیری از آن بی‌نتیجه است.

جنگل‌های تنکابن چرا آتش گرفتند؟

حجم بالای برگ‌های خشک در روزهای پاییزی مستعد این هستند که با کوچک‌ترین شعله‌ای جنگل‌ها را به آتش بکشند. در چنین وضعیتی اگر کسی آتشی کوچک را در جنگل خاموش نکند می‌تواند به قیمت سوختن آن تمام شود. این همان دلیلی است که فرماندار تنکابن در توضیح علت آتش‌سوزی بیان می‌کند. فرماندار تنکابن یکشنبه‌شب در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا در تشریح وضعیت آتش‌سوزی در جنگل‌های این شهرستان گفت: متأسفانه امروز حوالی ساعت ۱۰ صبح به علت وزش بادهای گرم پاییزی آتش نهفته در لابه‌لای درختان پوسیده و سراپا خشک دوباره شعله‌ور شد و به دیگر نقاط جنگلی سرایت کرد. هم‌اینک از خلبان بالگرد خواسته شد در فرودگاه رامسر فرود آید تا بلکه برای فردا بتوان پس از آبگیری از دریا در چند سورتی پرواز این آتش را خاموش کرد.

او در ادامه گفت: این بالگرد حوالی ساعت ۱۷ برای خاموش‌کردن آتش در جنگل‌های دو هزار منطقه «ملج مالانگاه» به پرواز درآمد، اما پس از دو سورتی پرواز به علت تاریکی هوا موفق به اطفای حریق نشد. این عرصه جنگلی عصر روز یکشنبه هفته گذشته هم دچار آتش‌سوزی شد منتها بعد از ۲۴ ساعت تلاش شبانه‌روزی از سوی گروه‌های یگان حفاظت، هلال‌احمر، بسیج و سپاه و افراد طبیعت‌گرد بنا گفته مسئولان امر مهار و خاموش شده بود. زندی افزود: در زمان حاضر گروه‌های زیادی از مردم، هلال‌احمر، بسیج و سپاه و محیط زیست و افراد طبیعت‌گرد و کوهنورد در محل وقوع آتش‌سوزی حضور دارند و مشغول مهار آتش هستند.

برابر اعلام رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کجور نوشهر بخشی از عرصه جنگلی این منطقه هم‌مرز میان حوزه منابع طبیعی نوشهر - رویان و کجور معروف به «شوراب» دچار آتش‌سوزی شده و طبق آخرین گزارش مدیر روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران - نوشهر این آتش‌سوزی هنوز مهار نشده است.

خبرگزاری ایسنا هم روایتی از همکاری گروه‌های کوهنوردی برای مهار آتش منتشر کرده است. «بهزاد مرغوب» یکی از لیدرهای گروه می‌گوید: ‌روز پنجشنبه حوالی ساعت دو بعدازظهر یکی از تیم‌های در حال صعود به قله، اطلاع دادند که دود ‌غلیظی در این مناطق مشاهده می‌شود.‌ مرغوب از حضور گروه‌های کوهنوردی در قالب تیم‌های پنج‌نفره بلافاصله پس از اطلاع خبر داد و ‌گفت: با کمک کوهنوردان منطقه آتش تا ساعتی از شب مهار شد اما روز جمعه با وزش باد گرم، ‌آتش در سمت دیگر ناحیه سوخته مجدد آغاز شد.‌ به گفته او، افزایش دمای هوا و وزش باد در روزهای جمعه تا یکشنبه در مناطق بالادست سبب ‌گسترده‌شدن آتش شده است. مرغوب می‌گوید: مهار آتش توسط نیروهای مردمی و بومی و ‌گروه‌های کوهنوردی و تیم‌های آفرودسواران در چندین مرتبه انجام شد اما هیچ‌گاه اطفای کامل ‌حریق صورت نگرفت و هربار پس از چند ساعت توقف، مجددا آتش در گوشه‌ای دیگر از منطقه برمی‌خاست و شیوع پیدا می‌کرد.‌

وی معتقد است سطحی که اکنون طعمه حریق شده بیش از چندده هکتار است. مرغوب ‌می‌گوید: حریق در سطح جنگل بوده و برگ‌های خشک پای درختان و نیز درختان خشک افتاده یا ‌ایستاده را طعمه کرده است اما اگر مهار نشود امکان سرایت آتش به درختان جوان و کهن‌سال ‌چندین‌ساله وجود دارد.‌

از او درباره حضور بالگرد اطفای حریق در منطقه پرسیدم و مرغوب با لحنی خاص پاسخ داد: «یک ‌بالگرد با یک یا دو بار آمدن که فایده ندارد؛ آبی که رها می‌شود اصلا به آتش نمی‌رسد. دیروز بعدازظهر ‌یک بار آمد امروز صبح هم یک بار، این‌جور اصلا نیاید بهتره است».‌

مرغوب همچنین از وقوع حادثه برای یکی از بومیان منطقه خبر داد و گفت: جوانی که به همراه گروهی از ‌بومیان برای اطفای حریق در منطقه حضور داشت، متأسفانه از دره پرت شد و اکنون در ICU ‎ بیمارستان تنکابن بستری است.‌ رئیس بیمارستان شهید رجایی تنکابن از شکستگی جمجمه این جوان و جراحی او خبر داد و با اشاره به بستری‌شدن او در بخش ‌مراقبت‌های ویژه گفت: مصدوم شرایط عمومی مناسب و پایداری دارد و امیدواریم طی چند ساعت ‌آینده شاهد روند بهبودی و هوشیاری کامل این جوان باشیم.‌

باران پایان آتش بود

اطفای کامل حریق شش‌روزه جنگل‌های تنکابن سرانجام به لطف باران انجام شد و بازهم طبیعت به داد ‌طبیعت رسید. البته تلاش‌های مردم و دوستداران و حامیان محیط زیست و طبیعت را در اطفای آتش‌سوزی جنگلی می‌توان حائز اهمیت و مفید و مغتنم ارزیابی کرد؛ جنگلی که قربانی آتش ‌بی‌فکری انسان در عصر دانایی شد و معلوم نیست چند هکتار جنگل دیگر باید نابود شوند تا ارزش ‌واقعی جنگل‌های نفیس هیرکانی بر همگان اثبات شود. اگر بارش‌ها به داد جنگل ‌نمی‌رسیدند، این حریق چه سرنوشتی پیدا می‌کرد؟