به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایران،افزایش ۶.۷۱ درصدی سکته‌های قلبی و ۱.۴ درصدی سکته های مغزی با تغییرات اقلیمی در کشور در حالی مطرح می‌شود که هرساله شاهد افزایش دمای هوا هستیم. آتش گرمای مردادماه اکنون به نیمه رسیده است اما هنوز کارشناسان هواشناسی از موج گرما تا پایان هفته خبر می‌دهند؛ گرمایی که چند روز پیش باعث فوت یک راننده تاکسی اینترنتی شد. او حین سفری از فرودگاه امام خمینی به تهران، بر اثر گرمازدگی دچار مشکل می‌شود و مسافرش با اورژانس تماس میگیرد. نبض راننده به مرور از کار می‌افتد و حتی تلاش تیم اورژانس و انجام عملیات CPR هم نمیتواند راننده را به زندگی باز گرداند، در نهایت گرمای مردادماه جانش را میگیرد.
هر چه هوا گرمتر شود، سکته های قلبی و مغزی هم بیشتر می‌شود. هوای گرم در محیط‌های باز باعث تبخیر آب بدن می‌شود و غلظت خون ایجاد می‌کند. با غلیظ شدن این مایع قرمز رنگ بدن، احتمال لخته شدن خون در رگهای مغز هم بالا میرود. این اتفاق در افراد مسن به چند دلیل بیشتر رخ می‌دهد. دکتر سیامک عبدی، معاون آموزشی گروه داخلی بیماری‌های مغز و اعصاب بیمارستان شریعتی در توضیح این فرآیند میگوید: «افراد سالمند کمتر احساس تشنگی می‌کنند و کمتر آب مینوشند، عروق تنگتری دارند و همین موضوع احتمال سکته را در این گروه بیشتر می‌کند. به طورکلی مرگ و میر سکته‌های مغزی در ایران بیشتر از کشورهای پیشرفته است. تغییرات اقلیمی ازجمله آلودگی هوا و افزایش دما تأثیر مستقیمی بر ارگانهای حیاتی مثل قلب و مغز دارند. با قرار گرفتن در چنین شرایط محیطی، آب بدن کاهش پیدا می‌کند و منجر به افت هوشیاری، سرگیجه، کما و سپس مرگ می‌شود.»
بیش از 17 میلیون فوتی
با بیماری‌های قلبی و عروقی
افزایش دما می‌تواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق تغییر عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر، بر سلامت انسان تأثیر بگذارد. دکتر جعفرجندقی، مدیر کل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت با اشاره به اینکه بیماری‌های قلبی و عروقی با حدود 17.9 میلیون فوتی در سال، عامل اصلی مرگ و میر در جهان محسوب می‌شود، میگوید: «این گروه از بیماریها شامل بیماری‌های عروق کرونر قلب و عروق مغزی است که باعث ابتلا و در نتیجه بار مالی چشمگیری در کشورهایی با درآمد کم و متوسط می‌شود. بیش از 4 مورد از 5 مرگ اتفاق افتاده به علت بیماری‌های قلبی و عروقی به انسداد عروق و سکته‌های مغزی مربوط است. یک سوم این مرگهای زودرس در افراد زیر 70 سال رخ می‌دهد.»
بیماری‌های قلبی و سکته‌های مغزی از علل اصلی ناتوانی در جهان به شمار میروند. دکتر جندقی با تأیید این موضوع توضیح می‌دهد: «سال 2019 این بیماریها بالاترین رتبه در ایجاد ناتوانی در گروههای سنی 50 تا 74 سال و 75سال و بیشتر را کسب کردند. همچنین مرگ و ناتوانی ناشی از این بیماریها منجر به هزینه مالی و بار اجتماعی هنگفتی بویژه در کشورهای با درآمدکم و متوسط می‌شود. جایی که بیش از سه چهارم بیماری‌های ایسکمیک قلبی و سکته‌های مغزی در آن اتفاق می‌افتد.»
تغییرات اقلیمی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های جهانی امروزی شناخته می‌شوند و تأثیر ویژهای بر سلامت انسان دارد. مدیر کل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت در اینباره میگوید: «افزایش دما بیماری‌های غیر واگیر را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار می‌دهد. افزایش دما می‌تواند تأثیر مستقیم یا غیرمستقیم بر بروز یا پیشرفت بیماری‌های غیرواگیر داشته باشد. دمای هوا به عنوان یک عامل خطر می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر را افزایش دهد. در هوای گرم، بدن برای خنک شدن تلاش می‌کند، به این منظور جریان خون در سطح پوست افزایش مییابد. این فرآیند سبب بالا رفتن ضربان و فشارکاری قلب بویژه برای افرادی که مشکلات قلبی دارند، می‌شود. همچنین عرق کردن زیاد در هوای گرم می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن و کاهش حجم خون شود.»
خطر سکته با کم آب شدن بدن
کاهش حجم خون می‌تواند فشار خون را کاهش دهد، این امر برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی خطرناک است.کم‌آبی بدن ناشی از گرمای شدید هوا، سیستم قلبی‌عروقی را تحت فشار می‌گذارد و تعریق بیش از حد هم منجر به عدم تعادل الکترولیت‌های بدن می‌شود. او توضیح می‌دهد: «به زبان ساده گرما بر نحوه انقباض و اتساع عروق خونی تأثیر می‌گذارد. بدن برای خنک شدن عروق خونی را گشاد می‌کند، اما این گشاد شدن عروق گاهی اوقات می‌تواند باعث اختلال در عملکرد طبیعی قلب و حمله قلبی و سکته مغزی شود.»
به گفته دکتر جندقی، علاوه بر اینکه گرما تأثیر مخربی بر جسم دارد، می‌تواند منجر به مشکلات روانی هم بشود و به عنوان عاملی استرسزا در جوامع عمل کند. این موضوع خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی را از طریق افزایش استرس روانی، افسردگی و اضطراب بویژه در افرادی که قبلاً در معرض بیماری‌های قلبی و عروقی بوده‌اند، افزایش می‌دهد.
افزایش سکته در سالمندان
با گرمای هوا
سالمندان و کودکان در برابر آثاری که گرما بر بدن ایجاد می‌کند، آسیب پذیرترهستند. دکتر جندقی توضیح می‌دهد: «سالمندان معمولاً بیماری زمینه‌ای دارند و سیستم هموستاز حرارتی «حفظ دمای بدن در یک محدوده ثابت» در بدن آنها با کندی عمل می‌کند و به همین دلیل توصیه می‌شود، در اوج گرما در خانه بمانند و از محیط‌های گرم اجتناب کنند. این توصیه به این دلیل است که بسیاری از سالمندان به دلیل ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای داروهایی مانند کنترل فشارخون استفاده می‌کنند و بعضی از این داروها موجب افزایش ادرار می‌شود. به همین دلیل سالمندان بیشتر در خطر کم آبی قرار دارند. حالا با کم شدن آب بدن، خون غلیظتر می‌شود و این گروه از افراد جامعه در معرض سکته‌های قلبی و مغزی قرار میگیرند.»
او درباره مطالعات انجام شده بر تأثیر گرمای هوا و افزایش سکته‌های قلبی و مغزی میگوید: «مطالعهای در بیمارستان آگسبورگ آلمان انجام شده است که نشان می‌دهد، تعداد سکته‌های مغزی از سال 2013 تا 2020 از ماه مه تا اکتبر با میانگین سنی 71.3 سال در مقایسه با سال‌های 2006 تا 2012 افزایش یافته است. سایر مطالعات انجام شده نیز همبستگی معناداری بین شاخص استرس گرمایی و مراجعات قلبی عروقی را نشان می‌دهد.»
افزایش 6 درصدی سکته‌های قلبی
با تغییرات اقلیمی
مدیر کل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت درباره آخرین پیمایش ملی درکشور که روی عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر انجام شده است، میگوید: «پیمایش سال 1400 در جمعیت بالای 18 سال کشور نشان می‌دهد، سکته‌های قلبی در 50 سال به بالا حدود6.71 درصد افزایش یافته و سکته مغزی هم با افزایش 1.4 درصدی در 60 سال به بالا زنگ خطر را روشن کرده است.
به همین دلیل توصیه می‌شود، برای مقابله با تأثیرات تغییرات اقلیمی بر بیماری‌های غیر واگیر، اقداماتی مانند آموزش جامعه، ارتقای سواد سلامت و توسعه سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی انجام شود. البته در این زمینه، کاهش گازهای گلخانه‌ای نیز می‌تواند در کاهش تأثیرات منفی تغییرات اقلیمی بر بیماری‌های غیر واگیر مؤثر باشد.»
نظر شما