به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا،سیاه‌سرفه یا همان "سرفه صدروزه"، یکی از بیماری‌های باکتریایی بسیار مسری و خطرناک محسوب می‌شود که به گفته دکتر هادی فارسیانی، متخصص باکتری‌شناسی پزشکی، سالانه جان هزاران کودک را در جهان می‌گیرد. وی در گفت‌وگویی با «وبدا» با تأکید بر اهمیت واکسیناسیون، اعلام کرد: «نوزادان زیر یک سال حتی پس از دریافت دو دوز واکسن نیز ایمنی کافی ندارند و در معرض خطر جدی هستند.»

باکتری مهاجم چگونه عمل می‌کند؟

عامل بیماری، باکتری گرم منفی بوردتلا پرتوسیس است که از طریق قطرات تنفسی (سرفه، عطسه یا صحبت) منتقل می‌شود. این باکتری پس از ورود به بدن، در مسیرهای تنفسی مستقر شده و باعث تخریب سلول‌های دفاعی می‌شود. همین موضوع بدن را مستعد عفونت‌های ثانویه مانند پنومونی (ذات‌الریه) می‌کند.

سه مرحله خطرناک بیماری

سیاه‌سرفه به‌طور کلی در سه مرحله ظاهر می‌شود:

1. مرحله نزله‌ای: علائمی شبیه سرماخوردگی که حدود ۲ هفته طول می‌کشد و بیشترین میزان سرایت در همین مرحله است.

2. مرحله حمله‌ای: سرفه‌های پیاپی، تهوع، استفراغ و گاه تا ۱۰۰ بار حمله سرفه در روز.

3. مرحله نقاهت: با کاهش علائم همراه است اما خطر عفونت‌های دیگر همچنان بالاست.

وضعیت واکسیناسیون در ایران

به گفته دکتر فارسیانی، ایران از سال ۱۳۶۳ واکسیناسیون همگانی را آغاز کرده و این اقدام باعث کاهش شدید موارد ابتلا شده است. واکسن سیاه‌سرفه همراه با دیفتری و کزاز در ۵ نوبت (۲، ۴، ۶ و ۱۵ ماهگی، و بین ۴ تا ۶ سالگی) تزریق می‌شود. البته او هشدار داد: «ایمنی ناشی از واکسن دائمی نیست و نیاز به دوز تقویتی هر ۱۰ سال یک‌بار دارد.»

آمارهای جهانی و داخلی

بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سالانه ۵۰ میلیون نفر به سیاه‌سرفه مبتلا می‌شوند و حدود ۲۰۰ هزار نفر جان خود را از دست می‌دهند. در ایران نیز در سال ۱۴۰۲، بیش از ۱۱۰۰ مورد ابتلا و بین ۵۰ تا ۱۰۰ مورد فوت ثبت شده که بیشتر آن‌ها در میان اتباع خارجی یا کودکان واکسینه‌نشده بوده‌اند.

کودکان زیر یک سال، در معرض بیشترین خطر

این گروه سنی به دلیل ناتمام بودن روند واکسیناسیون، ایمنی کاملی ندارند. توصیه فارسیانی به خانواده‌ها: «تماس نوزاد با افراد مبتلا به سرفه شدید باید کاملاً محدود شود و رعایت بهداشت فردی در اطرافیان جدی گرفته شود.»

درمان و پیشگیری

داروهایی مانند آزیترومایسین و اریترومایسین برای درمان مؤثر هستند. همچنین، ایزوله‌سازی بیمار، رعایت فاصله و مراقبت‌های خانگی به کنترل شیوع بیماری کمک می‌کند.

دکتر فارسیانی ضمن تأکید بر واکسیناسیون کامل و به‌موقع، گفت: «تقویت ایمنی عمومی جامعه و آگاه‌سازی درباره اهمیت واکسن، کلید مهار سیاه‌سرفه و بیماری‌های واگیر است.»