به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم، داستان رنج‌های افراد دارای معلولیت و محرومیت‌های مختلف آنها در جامعه را حالا کمترکسی است که نشنیده و از آنها باخبر نباشد؛ از گرانی‌های چشمگیر و سر به فلک کشیده اقلام بهداشتی، هزینه‌های سنگین کاردرمانی و توانبخشی گرفته تا بیکاری و عدم مناسب‌سازی مناطق شهری برای تردد.همه موضوعاتی که باعث شده تا روزبه‌روز به مشکلات این افراد بیفزاید و آنها را در تنگنا قرار دهد و مانع حضورشان در عرصه‌های مختلف شود.
اگرچه سال‌هاست که ازتصویب و ابلاغ قانون حمایت از آنها می‌گذرد، اما بسیاری ازافراد دارای معلولیت می‌گویند این قانون تنها روی کاغذ آمده و تاکنون آن‌طور که باید اجرا نشده و جامعه معلولان همچنان با موانع و مشکلات مختلفی روبه‌روست.
براساس اعلام سازمان بهزیستی کشور، ۱۱.۵درصد جامعه، یعنی ۹.۵میلیون نفر در ایران دچار معلولیت هستند و تنها سه‌میلیون نفر از آنها تحت پوشش خدمات بهزیستی قرار دارند. از مجموع افراد تحت پوشش نیز یک‌میلیون و ۶۰۰هزار نفر مستمری‌بگیر هستند و ۵۳۰هزار نفر دچار معلولیت شدید و خیلی شدید نیز شناسایی شده‌اند. همچنین دیگر آمار نشان می‌دهد که بیش از ۴۰درصد از جامعه معلولان بیکار هستند؛ درحالی‌که طبق قانون باید ۳درصد استخدام‌ها به این گروه اختصاص یابد؛ قانونی که البته اجرا نشده و بسیاری از آنها به‌رغم توانمندی‌ها و استعدادهایی که دارند، امکان اشتغال پیدانکرده‌اند.
مشکلات این گروه از جامعه در زمان بحران چندبرابر می‌شود. کامران عاروان، مدیرعامل جامعه معلولان ایران و رئیس هیات‌مدیره شبکه ملی تشکل‌های مردم‌نهاد معلولان جسمی و حرکتی به برخی از این مشکلات اشاره می‌کند و می‌گوید: «درسوانح طبیعی و غیرطبیعی نظیر سیل،زلزله و جنگ، معلولان با شرایط ویژه‌ای روبه‌رو هستند. برای آمادگی در برابر این شرایط، با همکاری هلال‌احمر و سازمان‌های مرتبط، دوره‌های آموزشی متعددی برای این افراد برگزار شده است. همچنین، بسته‌های تخصصی کمک‌های اولیه تدارک دیده شده تا در صورت بروز حادثه، معلولان بتوانند امور خود را مدیریت کنند. این اقدامات و گفت‌وگوها پس از حوادثی نظیر زلزله کرمانشاه ضرورت بیشتری‌یافت.»
به گفته او، یکی از مسائل مهم، تغییر قوانین ودستورالعمل‌های امداد و نجات بود.پیش ازاین، تیم‌های امدادی لوازم توانبخشی را همراه نمی‌بردند و این امرسبب می‌شدوقتی ویلچر یا سمعک یا دیگر وسایل آنها زیر آوار می‌ماند، با مشکل زیادی روبه‌رو شوند. خوشبختانه، در تدارکات وبخشنامه‌های بعدی تیم‌های امداد و نجات، این مهم لحاظ شد. در مدیریت بحران تهران نیز دستورالعملی با مشارکت تمامی گروه‌های معلول تدوین شده است که درآن به وضعیت تیم‌ها پیش وپس از بحران، دستگاه‌های مسئول واقدامات لازم برای بازگرداندن فرد توانیاب و خانواده‌اش به زندگی عادی پس از بحران پرداخته می‌شود.
فراموشی در شرایط ویژه
اتفاقاتی مانند جنگ تحمیلی ۱۲روزه معلولان را بیشتر از هر فرد دیگری در تنگنا قرار می‌دهد: «در دوران جنگ، تجربه کافی درخصوص وضعیت معلولان در پناهگاه‌ها یا مکان‌های امن نداشتیم. واقعیت این است که افراد معلول در هر محیطی با مشکلاتی روبه‌رو هستند و زندگی‌شان دچار اختلال می‌شود. با وقوع جنگ،بخشی ازاین افراد در تهران ماندند، اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که آنها نتوانستند به‌سرعت خود را با سروصداها، درگیری‌ها و انفجارها وفق دهند. اگرچه جنگ کوتاه بود، اما در بلندمدت، این مشکل به‌مراتب جدی‌تر می‌شد.»
به گفته او، ازسوی دیگر، تامین مایحتاج روزمره این افراد در روزهای بحران باچالش‌هایی مواجه است. به‌عنوان‌مثال، قیمت برخی اقلام بهداشتی افزایش‌یافت و دسترسی به آنها دشوار شد. این موارد، معیشت و درآمد این افراد را دچار مشکل کرد.
دغدغه‌هایی که تمامی ندارد!
شرایط بحرانی جنگ را پشت سرگذاشته‌ایم اماافراد دارای معلولیت همچنان نگران شروع بحران‌های دیگری هستند که زندگی آنها را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد: «در صورت وقوع بحران، نهادهایی مانند بهزیستی، شهرداری، هلال‌احمر و وزارت کشور باید حمایت‌های ویژه‌ای برای معلولان تعریف و نیازهای آنان را شناسایی کنند. اگرچه دستورالعمل‌های خوبی روی کاغذ وجود دارد، اما چالش اصلی در مرحله عمل است؛ آیا در زمان بحران می‌توان فردمسئولی رابرای پیگیری این امور یافت؟ باید رابط‌هایی میان معلولان ومسئولان درنظرگرفته شود.انجمن‌ها و فعالان اجتماعی در این زمینه باید شناسایی و فعال شوندتابراساس شناختی که ازمحلات دارند، بتوانند به یاری معلولان بشتابند.این همان مسأله‌ای است که مابه‌دنبال آن هستیم.»
تاثیر بیشتر تورم روی جامعه توانیابان
شرایط نامناسب اقتصادی جامعه را تحت تاثیر قرار داده است اما این مسأله برای معلولان و خانواده‌های آنها با مشکلات بیشتری همراه است. مدیرعامل جامعه معلولین ایران دراین‌باره می‌گوید: «درحال‌حاضر، مسأله معیشت به‌دلیل گرانی بسیار جدی است و افزایش قیمت اقلام و لوازم توانبخشی و بهداشتی مورد نیاز، تاثیرات زیادی بر زندگی معلولان گذاشته است. به همین دلیل نیازمند حمایت فوری هستند. مشکلات دسترسی و مناسب‌سازی فقط مختص شهرهای بزرگ نیست و در شهرهای کوچک نیز وجود دارد. البته مشکلات فرهنگی نیز وجود دارد؛ اما با توجه به عواطف مردم، می‌توان امید به بهبود داشت.» چندی پیش بود که رئیس سازمان بهزیستی کشور از افزایش ۴۰درصدی مستمری مددجویان بهزیستی خبر داد؛ افزایشی که اگرچه در وهله اول شاید چشمگیر به نظر آید، اما بسیاری ازمعلولان معتقدند به‌دلیل شرایط کاری وهمچنین مشکلات معیشتی این مستمری ناچیز نمی‌تواند دردی از آنها دعوا کند: «مستمری حدود دومیلیون و صدهزار تومانی برای تامین زندگی آنان کافی نیست. حمل‌ونقل نیز برای این گروه از جامعه مشکل‌ساز است؛ کرایه‌ها بالاست و در مترو، اتوبوس، بی‌آرتی و تاکسی تدابیر کافی برای تردد آنها اندیشیده نشده است. سامانه‌های حمل‌ونقل معلولان در شهرها ایجاد شده، اما ناوگان آنها با مشکل مواجه است. از سوی دیگر، قانون حمایت از حقوق معلولان که در سال۱۳۹۷ ابلاغ شد، متاسفانه کمتر از ۵۰درصد اجرا شده است. هیچ مسئول واحدی نیز نمی‌تواند به‌تنهایی این قانون را به‌طور کامل اجرا کند و همکاری تمامی دستگاه‌ها در این زمینه ضروری است.»
گرانی و افزایش سرسام آور هزینه‌ها و تاثیر آن بر زندگی معلولان، موضوعی است که بسیاری از فعالان این حوزه روی آن دست می‌گذارند و این مسائل را یکی از مهم‌ترین مشکلات آنها می‌دانند. شهرام مبصر، مدیرعامل موسسه پیام‌آوران ساحل امید دراین‌باره به جام‌جم می‌گوید: «همانند سایر اقشار جامعه، افراد معلول نیز با مشکلات عمومی و هزینه‌های جاری زندگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. علاوه‌براین، هزینه‌های توانبخشی، ازجمله کاردرمانی و تأمین وسایل کمک توانبخشی مانند ویلچر و پروتز، بار سنگینی بر آنها تحمیل می‌کند. هزینه‌ها سرسام‌آور شده‌اند و این اقلام برای زندگی عادی و استقلال افراد ضروری است. این مشکلات، در کنار هزینه‌های عمومی جامعه، روی دوش معلولان و خانواده‌های‌شان سنگینی می‌کند. برخی از این عزیزان به لوازمی مانند سوند و پوشینه نیاز دارند که قیمت آنها به‌شدت افزایش یافته است.»
آن‌طور که او توضیح می‌دهد، هرچند سازمان بهزیستی مبالغ اندکی رابه‌عنوان کمک پرداخت می‌کند،اما اخیرا این پرداخت‌ها بسیار نامنظم شده است. برخی افراد معلول نگران قطع‌شدن این حمایت‌های مالی هستند و نمی‌دانند در صورت وقوع چنین اتفاقی، چگونه هزینه‌های خود را تأمین کنند.
به گفته مبصر، بسیاری از معلولان بیکار هستند، درحالی‌که توانمندی‌های فراوانی دارند. فردی که مسئولیت اداره خانواده را بر عهده دارد یا به‌دلیل حادثه‌ای دچار نقص عضو شده، چگونه می‌تواند هزینه‌های درمانی، وسایل بهداشتی و توانبخشی مربوط به معلولیت را تأمین کند؟ بسیاری از افراد معلول دچار زخم بستر می‌شوند که هزینه‌های درمانی و مراقبتی آن بسیار زیاد است و بیمه نیز آن را پوشش نمی‌دهد.
نظر شما