به گزارش خبرنگار سلامتنیوز، دکتر علیرضا رئیسی در نشست خبری خود افزود: «دانشآموزان و والدین در زمینه اختلالات روانی از یکدیگر تأثیر میپذیرند، به همین دلیل رویکرد جدید ما بررسی سلامت روان در قالب خانواده است، نه بهصورت فردی. در این مسیر باید به ملاحظات اخلاق پزشکی، حقوقی و محرمانگی اطلاعات نیز توجه شود.»
وی از گسترش مراکز سلامت روان اجتماعی «سراج» در سراسر کشور خبر داد و گفت: امروز صدمین مرکز سراج در بندر انزلی افتتاح شد و هماکنون ۱۰۳ مرکز در ۲۸ استان فعال است. هدف وزارت بهداشت افزایش این مراکز به ۳۰۰ واحد در همه استانهاست.
رئیسی با اشاره به نتایج آخرین پیمایش ملی سلامت روان گفت: «براساس آخرین پیمایش علمی، شیوع اختلالات روانی در کشور ۲۵ درصد است و اختلالات افسردگی و اضطرابی شایعترین اختلالات محسوب میشوند.»
وی با بیان اینکه سلامت روان در نظام شبکه بهداشت کشور ادغام شده است، افزود: «حدود ۳۲۰۰ روانشناس در شبکه بهداشت کشور فعالیت دارند که وظیفه اصلی آنها غربالگری سلامت روان است. در صورت مثبت بودن غربالگری، خدمات مشاوره ارائه میشود و در صورت نیاز، بیمار برای دریافت دارو یا درمان ارجاع داده میشود.»
رئیسی، مراکز سراج را یکی از دستاوردهای برجسته وزارت بهداشت دانست و گفت: «سراج مخفف مراکز سلامت روانی اجتماعی و مبتنی بر جامعه است. در این مراکز روانشناس، روانپزشک و مددکار اجتماعی بهصورت تیمی فعالیت دارند و با دهیاریها، فرمانداریها و استانداریها در ارتباط هستند تا خدمات روانی و اجتماعی بهصورت پیوسته ادامه یابد.»
با کمبود تختهای بستری بیماران روانی مواجهیم
معاون بهداشت وزیر بهداشت کمبود تختهای بستری برای بیماران روانی را یکی از چالشهای جدی کشور دانست و تأکید کرد: «حدود ۱۰ درصد تختهای بیمارستانی باید به بیماران روان اختصاص یابد که این میزان در حال حاضر فراهم نیست. بیشتر بیماران بستری مزمناند و پس از ترخیص به مراکز سراج معرفی میشوند تا مراقبت در منزل و پیگیریهای لازم انجام شود.»
به گفته وی، «در استانهایی که مراکز سراج فعال شدهاند، نتایج مثبتی از جمله افزایش ۶۲ درصدی تداوم درمان بیماران و ۷۰ درصدی پیشگیری از عود بیماری مشاهده شده است که این امر میتواند کمبود تختهای بیمارستانی را جبران کند.»
رئیسی همچنین از لزوم رفع انگ اجتماعی نسبت به بیماران روانی سخن گفت و افزود: «نگاه جامعه به افراد مبتلا به اختلالات روانی باید تغییر کند. این افراد نیازمند حمایت هستند نه طرد شدن.»
او با اشاره به شعار هفته سلامت روان با عنوان «دسترسی به خدمات سلامت روان در بحرانها و شرایط اضطراری» اظهار داشت: «این هفته از ۱۹ تا ۲۵ مهر برگزار میشود و سلامت روان در شرایط امروز جهان بیش از گذشته نیازمند توجه است. دیجیتالیزه شدن جوامع از یک سو میتواند دسترسی به خدمات سلامت را تسهیل کند و از سوی دیگر، تهدیدی برای سلامت روان باشد.»
رئیسی جنگ، بحرانهای اجتماعی و بیعدالتی را از مهمترین عوامل مؤثر بر سلامت روان دانست و گفت: «اگر سازمانهای بینالمللی واقعاً دغدغه سلامت روان مردم منطقه را دارند، بهتر است از مداخلات بیجا در منطقه دست بردارند.»
افراد زیادی با انواع مجوز درحوزه سلامت روان فعالیت میکنند
وی با تأکید بر ضرورت نظارت بر مشاوران سلامت روان خاطرنشان کرد: «امروز افراد زیادی با مدارک و مجوزهای مختلف در حوزه مشاوره فعالیت میکنند. سخن مشاور تأثیر زیادی بر مراجع دارد و اگر فرد صلاحیت علمی یا روانی کافی نداشته باشد، میتواند آسیبزا باشد. تجربه شخصی بهتنهایی برای مشاوره کافی نیست و نیاز به دانش علمی و مهارت حرفهای وجود دارد.»
معاون بهداشت وزیر بهداشت در ادامه از اجرای برنامهای جدید برای ارتباط مدارس با مراکز سلامت روان اجتماعی «سراج» خبر داد و گفت: «با آغاز سال تحصیلی، طرح اتصال مدارس به مراکز سراج به منظور ارتقای سلامت روان دانشآموزان اجرایی شده است.»
وضعیت اعتیاد به الکل در کشور
رئیسی درباره وضعیت اعتیاد و مصرف الکل در کشور گفت: «آمار رسمی مصرف مواد مخدر و الکل از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام میشود. ما نیز در وزارت بهداشت مراکزی به نام "مراکز گذری" برای مراقبت از افراد دارای اعتیاد شدید داریم. این مراکز برای پیشگیری از انتقال بیماریهایی مانند HIV و هپاتیت، سرنگ در اختیار معتادان تزریقی قرار میدهند.»
وی درباره مصرف الکل نیز توضیح داد: «پیمایش جدیدی در این زمینه انجام نشده، اما بر اساس آمار اورژانسها، موارد مسمومیت الکلی کم نیست. افرادی که به اورژانس مراجعه میکنند معمولاً وضعیت وخیمی دارند و بخش زیادی از موارد مسمومیت در خانه درمان میشود. بیشتر این افراد متانول مصرف کردهاند.»
معاون وزیر بهداشت با اشاره به مشکلات بیمهای در حوزه سلامت روان گفت: «بیشترین پوشش بیمهای در بخش دولتی ارائه میشود اما کافی نیست. هزینه ویزیت روانشناسان و مشاوران بالاست و برخی مراکز نیز خدمات القایی مانند تستهای اضافی درخواست میکنند که هزینهها را افزایش میدهد.»
رئیسی درباره سلامت روان مدیران نیز اظهار داشت: «در وزارت بهداشت و سایر دستگاهها سنجش نظاممندی برای سلامت روان مدیران انجام نمیشود. فرآیند گزینش نیز در حوزه اختیارات نهادهای دیگر است.»
آمار خودکشی در کشور بالا نیست
او با اشاره به پیمایشهای ملی در حوزه خودکشی گفت: «آمار اقدام به خودکشی در کشور نسبت به سایر کشورها بالا نیست و حتی پایینتر از میانگین جهانی است، هرچند یک مورد هم زیاد محسوب میشود. مصرف قرص برنج یکی از روشهای رایج خودکشی است که به دلیل ارزان بودن و در دسترس بودن، شیوع دارد. تولید و فروش آن ممنوع است و جلسات متعددی با دستگاههای مسئول برای جمعآوری آن برگزار شده است.»
معاون بهداشت وزیر بهداشت در پایان با تأکید بر اهمیت ارتقای سواد سلامت خاطرنشان کرد: «هیچ اقدامی به اندازه افزایش آگاهی عمومی نمیتواند در مراجعه مردم به روانشناس و روانپزشک مؤثر باشد. هرچه مراجعه مردم به متخصصان سلامت روان بیشتر شود، نشاندهنده رشد سواد سلامت جامعه است. در طرح خودمراقبتی، ابزارهایی در اختیار مردم قرار گرفته تا بتوانند وضعیت روان خود را ارزیابی کنند.»
نظر شما