به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر،مسمومیت ناشی از سم بوتولیسم یکی از خطرناکترین مسمومیتهای غذایی است که میتواند حتی به مرگ منتهی شود. این سم توسط باکتری Clostridium botulinum تولید میشود که در محیطهای بیهوازی مانند کنسروهای خانگی رشد میکند. با وجود اهمیت فراوان این مسمومیت، هر ساله تعداد زیادی از افراد به دلیل مصرف کنسروهای خانگی آلوده دچار بوتولیسم میشوند.
بوتولیسم؛ بیماریای که زندگی را تهدید میکند
بوتولیسم به بیماریای گفته میشود که در اثر مصرف غذاهای آلوده به سم تولیدی باکتری Clostridium botulinum ایجاد میشود. این باکتری میتواند در شرایط بیهوازی و در دمای پایین، به سرعت تکثیر شده و سم خطرناک بوتولینوم تولید کند. این سم بسیار قوی است و میتواند به سرعت سیستم عصبی انسان را تحت تاثیر قرار دهد و باعث اختلالات جدی، از جمله افتادگی پلکها، ضعف عضلانی، مشکلات تنفسی و حتی مرگ شود.
افزایش مسمومیتها با آغاز فصل کنسروها
با ورود به فصل پاییز و زمستان، که فصل تولید و مصرف کنسروهای خانگی است، آمار مسمومیتهای ناشی از بوتولیسم افزایش مییابد. نسرین خارقانی مقدم، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی نیشابور، در گفتگو با خبرنگار مهر، اشاره کرد که عدم رعایت اصول بهداشتی در هنگام تهیه کنسروهای خانگی، بهویژه در دمای نامناسب و در شرایط غیر بهداشتی، زمینهساز رشد باکتری و تولید سم بوتولینوم است. به گفته وی، هرگونه بیدقتی در تهیه و نگهداری کنسروهای خانگی میتواند منجر به مسمومیتهای خطرناکی شود که تهدیدی جدی برای سلامت افراد به شمار میرود.
آمار نگرانکننده بوتولیسم در ایران
طبق گزارشات وزارت بهداشت، در سال ۱۴۰۲، ۲۲۷ مورد مشکوک به ابتلای بوتولیسم در کشور شناسایی شد. این مسمومیتها عمدتاً در مناطق شمالی و غربی ایران رخ داده است، جایی که تهیه کنسروهای خانگی بیشتر رایج است. استان گیلان با ثبت ۹۰ مورد ابتلا به بوتولیسم، بالاترین آمار را داشته است. این موارد عمدتاً ناشی از مصرف کنسروهای خانگی مانند اشبل شور، کشک، پنیر تازه و فرآوردههای دریایی بوده است.
نشانههای بوتولیسم و ضرورت مراجعه فوری به پزشک
علائم بوتولیسم معمولاً بعد از ۱۲ تا ۳۶ ساعت از مصرف مواد آلوده به سم بوتولینوم بروز میکند. این علائم عبارتند از:
-
دوبینی و افتادگی پلکها
-
ضعف عضلانی
-
مشکل در بلع و صحبت کردن
-
مشکلات تنفسی
اگر چنین علائمی مشاهده شد، باید فوراً به مراکز درمانی مراجعه شود؛ زیرا در صورت عدم درمان فوری، بوتولیسم میتواند منجر به مرگ یا معلولیتهای دائمی شود.
چگونه از مسمومیت بوتولیسم جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از مسمومیت بوتولیسم، رعایت اصول بهداشتی در هنگام تهیه کنسروهای خانگی ضروری است. از جمله مهمترین اقدامات برای جلوگیری از رشد باکتریها و تولید سم بوتولینوم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
حرارتدهی کافی: کنسروهای خانگی باید بهطور کامل و در دمای کافی حرارت داده شوند تا تمام باکتریها و سموم احتمالی از بین بروند.
-
پرهیز از کنسروهای مشکوک: در صورت مشاهده تورم، نشتی یا بوی نامطبوع در کنسروها، باید از مصرف آنها خودداری کرد.
-
رعایت اصول بهداشتی در تهیه کنسروها: استفاده از ظروف شیشهای و پلاستیکی تمیز، شستوشوی دقیق مواد اولیه و نگهداری صحیح محصولات از جمله نکات اساسی در جلوگیری از رشد باکتری است.
کنسروهای کارخانهای؛ هشدارهای جدید
همچنین، کنسروهای کارخانهای نیز باید با دقت انتخاب شوند. مهمترین علامت فساد در کنسروها، تورم قوطی است که ناشی از تولید گازهای مختلف در داخل قوطیها است. اگر بیش از یک سال از تاریخ تولید کنسرو گذشته باشد، ممکن است گازهایی مانند هیدروژن یا کربن دیاکسید تولید شوند که باعث تورم قوطی و در نهایت فساد محصول میشود. بنابراین، برای اطمینان از سلامت کنسرو، باید قبل از مصرف آن، قوطی را حداقل ۲۰ دقیقه در آب جوش قرار داد تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
در نهایت، پیشگیری بهترین راهکار برای جلوگیری از مسمومیت بوتولیسم است. مردم باید دقت کنند که در هنگام تهیه و مصرف کنسروهای خانگی، اصول بهداشتی را بهطور کامل رعایت کنند. همچنین، در صورت مشاهده هرگونه تغییر ظاهری در کنسروها، از مصرف آنها خودداری کرده و در صورت بروز علائم بوتولیسم، بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کنند. فقط با رعایت این نکات، میتوان از وقوع این نوع مسمومیتها جلوگیری کرده و سلامت خود و خانوادهمان را تضمین کنیم.
نظر شما