به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا، پروبیوتیک‌ها، موجودات میکروسکوپی زنده‌ای هستند که به‌طور طبیعی در دستگاه گوارش انسان حضور دارند و به بهبود عملکرد آن کمک می‌کنند. برخلاف آنچه که ممکن است در ابتدا به ذهن برسد، این موجودات کوچک نه‌تنها مضر نیستند بلکه بسیاری از آنها برای بدن انسان مفید هستند و حتی در درمان برخی از بیماری‌ها کاربرد دارند. در حقیقت، بدن ما پر از باکتری‌هایی است که برخی از آن‌ها مفید و برخی دیگر مضر هستند. پروبیوتیک‌ها به دسته باکتری‌های "خوب" تعلق دارند و با کمک به حفظ تعادل میکروب‌ها در روده، از عملکرد صحیح دستگاه گوارش حمایت می‌کنند.

این باکتری‌ها عمدتاً در غذاهای تخمیر شده مانند ماست، کفیر و برخی انواع پنیرها یافت می‌شوند، اما در حال حاضر مکمل‌های پروبیوتیک نیز در دسترس هستند و در درمان بسیاری از مشکلات گوارشی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

چگونه پروبیوتیک‌ها به بدن کمک می‌کنند؟

پروبیوتیک‌ها تأثیرات زیادی بر سلامت بدن دارند. مهم‌ترین تأثیر آن‌ها بر سیستم گوارشی است، جایی که به تعادل باکتری‌ها کمک می‌کنند. زمانی که مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها باعث از بین رفتن باکتری‌های مفید بدن می‌شود، پروبیوتیک‌ها می‌توانند جایگزین این باکتری‌ها شوند. علاوه بر این، پروبیوتیک‌ها ممکن است با افزایش تولید اسید معده، به هضم غذا کمک کنند و از بروز مشکلاتی مانند یبوست، اسهال یا نفخ جلوگیری کنند.

یکی دیگر از فواید برجسته پروبیوتیک‌ها کمک به درمان بیماری‌های التهابی روده مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) است. این بیماری که به دلایل مختلفی مانند استرس و عدم تعادل میکروبی در روده ایجاد می‌شود، می‌تواند باعث دردهای شدید گوارشی، اسهال و یبوست متناوب شود. تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند علائم این بیماری‌ها را کاهش دهد.

انواع پروبیوتیک‌ها و فواید هرکدام

پروبیوتیک‌ها از انواع مختلفی از باکتری‌ها و مخمرها تشکیل می‌شوند که هرکدام فواید خاص خود را دارند. دو گروه عمده از باکتری‌های پروبیوتیک عبارتند از:

1. لاکتوباسیلوس (Lactobacillus):
   این نوع پروبیوتیک به‌طور گسترده در ماست و سایر محصولات تخمیر شده یافت می‌شود و نقش مهمی در هضم غذا و کاهش مشکلات گوارشی دارد. این باکتری همچنین می‌تواند به کاهش علائم اسهال و مشکلات ناشی از آنتی‌بیوتیک‌ها کمک کند.

2. بیفیدوباکتریوم (Bifidobacterium):
   بیفیدوباکتریوم بیشتر در محصولات لبنی مانند ماست‌ها یافت می‌شود و برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که می‌تواند به کاهش علائم سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) و سایر اختلالات گوارشی کمک کند.

3. ساکارومایسس بولاردی (Saccharomyces boulardii):

4. این مخمر خاص در درمان اسهال و مشکلات گوارشی ناشی از عفونت‌ها یا آنتی‌بیوتیک‌ها مفید است. تحقیقات نشان داده‌اند که این مخمر می‌تواند به جلوگیری از اسهال ناشی از آنتی‌بیوتیک‌ها و عفونت‌های گوارشی کمک کند.

فواید پروبیوتیک‌ها برای سایر قسمت‌های بدن

اگرچه پروبیوتیک‌ها بیشتر به‌خاطر تأثیراتشان بر گوارش شناخته می‌شوند، اما تحقیقات نشان می‌دهند که این باکتری‌ها می‌توانند به بهبود سلامت سایر سیستم‌های بدن نیز کمک کنند:

1. سلامت پوست:برخی از افراد گزارش داده‌اند که مصرف پروبیوتیک‌ها به کاهش علائم بیماری‌های پوستی مانند اگزما کمک کرده است. این باکتری‌ها ممکن است با کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی، به سلامت پوست کمک کنند.

2. سلامت دستگاه ادراری:پروبیوتیک‌ها می‌توانند به حفظ تعادل میکروبی در دستگاه ادراری کمک کنند و از عفونت‌های ادراری و سایر مشکلات مرتبط جلوگیری کنند.

3. پیشگیری از آلرژی و سرماخوردگی:برخی تحقیقات نشان می‌دهند که پروبیوتیک‌ها می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و احتمال ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی و آلرژی را کاهش دهند.

4. سلامت دهان و دندان:پروبیوتیک‌ها می‌توانند به بهبود سلامت دهان و دندان کمک کنند و از بروز مشکلاتی مانند التهاب لثه، پوسیدگی دندان و بوی بد دهان جلوگیری کنند.

نحوه استفاده ایمن از پروبیوتیک‌ها

با وجود تمامی فوایدی که پروبیوتیک‌ها دارند، باید توجه داشت که این مکمل‌ها تحت نظارت دقیق سازمان‌های بهداشتی و دارویی قرار ندارند و مصرف‌کنندگان باید مراقب باشند. برخلاف داروها، پروبیوتیک‌ها در دسته مواد غذایی قرار دارند و تولیدکنندگان موظف به اثبات بی‌خطر بودن یا مؤثر بودن محصولات خود نیستند. از این رو، توصیه می‌شود که پیش از مصرف پروبیوتیک‌ها، به‌ویژه در صورت داشتن بیماری‌های خاص یا مشکلات سیستم ایمنی، با پزشک مشورت کنید.

عوارض جانبی و هشدارها

گرچه پروبیوتیک‌ها به‌طور کلی بی‌خطر هستند، اما ممکن است برای برخی افراد عوارضی مانند گاز، نفخ، ناراحتی معده یا اسهال در روزهای ابتدایی مصرف ایجاد کنند. این عوارض معمولاً به‌طور موقت هستند و پس از مدتی از بین می‌روند. در صورتی که با عوارض شدیدتری مانند واکنش‌های آلرژیک روبرو شدید، باید مصرف پروبیوتیک‌ها را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید.

پروبیوتیک‌ها به‌عنوان باکتری‌های مفید، می‌توانند تأثیرات مثبتی بر سلامت دستگاه گوارش و سایر سیستم‌های بدن داشته باشند. انتخاب درست پروبیوتیک و مصرف آن بر اساس نیازهای شخصی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی کمک کند. در نهایت، مانند هر مکمل دیگری، قبل از استفاده از پروبیوتیک‌ها بهتر است با پزشک مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که این انتخاب برای شما مناسب است.