به گزارش سلامت نیوز به نقل از verywellmind، افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی در جهان است و می‌تواند تقریباً در هر سنی رخ دهد. با این حال، علت افسردگی در برخی افراد همیشه مشخص نیست. عوامل بالقوه شامل ژنتیک، شیمی مغز، رویدادهای زندگی، بیماری‌های جسمی و عادات سبک زندگی هستند.

بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، حدود ۱ نفر از هر ۵ بزرگسال در ایالات متحده در طول زندگی خود تشخیص افسردگی دریافت کرده است. سازمان جهانی بهداشت نیز تخمین می‌زند که سالانه حدود ۵٪ مردان و ۹٪ زنان به اختلالات افسردگی مبتلا می‌شوند.

این مقاله به بررسی علل شایع افسردگی و نقش عوامل ژنتیکی، زیستی و محیطی در بروز آن می‌پردازد.

علل شایع افسردگی

پژوهشگران معتقدند افسردگی معمولاً یک علت واحد ندارد و همیشه هم قابل پیشگیری نیست. عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به افسردگی را افزایش دهند عبارت‌اند از:

• ژنتیک

• شیمی مغز

• برخی بیماری‌های جسمی

• مصرف مواد

• استرس

• تغذیه نامناسب

افسردگی نتیجه تعامل چندین عامل است. آمارها نشان می‌دهد زنان بیشتر از مردان به افسردگی مبتلا می‌شوند (۱۰٫۵٪ زنان در مقابل ۶٫۲٪ مردان) و کارشناسان این تفاوت را تا حدی به عوامل هورمونی نسبت می‌دهند.

سابقه خانوادگی و ژنتیک

داشتن سابقه افسردگی در خانواده می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد. اگر اعضای خانواده شما دچار افسردگی یا سایر اختلالات خلقی باشند، احتمال بروز این بیماری در شما بیشتر است.

برآوردها نشان می‌دهد که حدود ۴۰٪ از خطر افسردگی به عوامل ژنتیکی مربوط می‌شود. مطالعات دوقلوها، فرزندخواندگی و خانواده‌ها ارتباط روشنی بین ژنتیک و افسردگی نشان داده‌اند.

تحقیقات نشان می‌دهد داشتن والد یا پدربزرگ/مادربزرگ مبتلا به افسردگی می‌تواند خطر ابتلا را تا دو برابر افزایش دهد.با این حال، هنوز مشخص نیست دقیقاً کدام ژن‌ها نقش اصلی را دارند. پژوهشگران معتقدند ترکیب چندین ژن مختلف در این زمینه مؤثر است.

نکته مهم این است که هیچ عامل ژنتیکی به‌تنهایی باعث افسردگی نمی‌شود؛ بلکه ژنتیک، زمینه را فراهم می‌کند و عوامل محیطی تعیین می‌کنند که آیا افسردگی بروز کند یا نه.

علل مغزی و جسمی افسردگی

عدم تعادل شیمی مغز

یکی از فرضیه‌های زیستی افسردگی، عدم تعادل انتقال‌دهنده‌های عصبی است؛ موادی شیمیایی که ارتباط بین بخش‌های مختلف مغز را برقرار می‌کنند.

انتقال‌دهنده‌هایی مانند:

• سروتونین

• دوپامین

• نوراپی‌نفرین

نقش مهمی در تنظیم خلق‌وخو دارند. کمبود یا اختلال در عملکرد آن‌ها می‌تواند به علائم افسردگی منجر شود.

هرچند این نظریه رایج است، اما هنوز به‌طور قطعی اثبات نشده و بسیاری از متخصصان معتقدند تصویر کاملی از پیچیدگی افسردگی ارائه نمی‌دهد.

داروهای ضدافسردگی معمولاً با هدف تنظیم سطح این مواد شیمیایی عمل می‌کنند، از جمله:

• SSRIها

• SNRIها

• MAOIها

• داروهای سه‌حلقه‌ای

بیماری‌های جسمی و شرایط پزشکی

افرادی که دچار بیماری‌های مزمن، اختلالات خواب یا مشکلات تیروئید هستند، بیشتر در معرض افسردگی قرار دارند. نرخ افسردگی در افراد مبتلا به شرایط زیر بالاتر است:

• درد مزمن

• دیابت

• ام‌اس

• سرطان

ارتباط ذهن و بدن دوطرفه است؛ استرس ناشی از بیماری‌های مزمن می‌تواند باعث شروع افسردگی شود و در برخی موارد، خود بیماری (مثل اختلالات تیروئید یا بیماری آدیسون) مستقیماً علائم افسردگی ایجاد می‌کند.

هورمون‌های زنانه

به‌طور گسترده ثابت شده که زنان تقریباً دو برابر مردان دچار افسردگی اساسی می‌شوند. از آنجا که اوج بروز افسردگی در سال‌های باروری زنان است، نقش هورمون‌ها پررنگ تلقی می‌شود.

دوره‌های پرخطر شامل:

• قبل از قاعدگی

• بارداری

• پس از زایمان

• پیش‌یائسگی

پس از یائسگی، خطر افسردگی کاهش می‌یابد.
افسردگی پس از زایمان نیز به تغییرات سریع هورمونی بعد از تولد نوزاد نسبت داده می‌شود.

عوامل سبک زندگی مؤثر بر افسردگی

اختلال در ریتم شبانه‌روزی

نوعی از افسردگی به نام اختلال عاطفی فصلی به اختلال در ریتم طبیعی شبانه‌روزی بدن مرتبط است. کاهش نور خورشید در فصل‌های سرد می‌تواند باعث افت سروتونین و تغییر ملاتونین شود؛ عواملی که خواب و خلق‌وخو را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

نوردرمانی، فعالیت در فضای باز، تغذیه سالم و ورزش منظم می‌توانند به کاهش اثرات افسردگی فصلی کمک کنند.

تغذیه نامناسب

کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند علائم افسردگی ایجاد کند. همچنین رژیم‌های غذایی پرقند با افزایش خطر افسردگی مرتبط هستند.

تحقیقات نشان داده‌اند کمبود امگا ۳ یا عدم تعادل بین امگا ۳ و امگا ۶ می‌تواند با افزایش افسردگی همراه باشد.

استرس

رویدادهای استرس‌زای زندگی که فراتر از توان سازگاری فرد باشند، می‌توانند عامل افسردگی شوند. افزایش سطح هورمون کورتیزول در شرایط استرس‌زا ممکن است بر سروتونین تأثیر گذاشته و افسردگی ایجاد کند.

سوگ و فقدان

پس از از دست دادن عزیزان، علائمی شبیه افسردگی—مانند بی‌خوابی، کاهش اشتها و بی‌علاقگی—طبیعی است.
اما اگر این علائم با گذشت زمان شدیدتر شوند، ممکن است سوگ به افسردگی تبدیل شود.

مصرف مواد

مصرف الکل و مواد مخدر می‌تواند خطر افسردگی را افزایش دهد. حتی برخی داروهای تجویزی نیز با افسردگی مرتبط دانسته شده‌اند، از جمله:

• داروهای ضدتشنج

• استاتین‌ها

• بنزودیازپین‌ها

• کورتیکواستروئیدها

• بتابلاکرها

در صورت بروز علائم افسردگی، بررسی داروهای مصرفی با پزشک ضروری است.