به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،کمبود دارو برای بیماران هموفیلی در ایران به یک بحران تبدیل شده است. بیماران مبتلا به این بیماری که دچار اختلال در فرآیند انعقاد خون هستند، به داروهای خاصی نیاز دارند تا از خونریزی‌های شدید و گاه کشنده جلوگیری کنند. یکی از این داروها، فاکتور ۱۳ است که برای جلوگیری از خونریزی‌های مغزی و سایر خونریزی‌ها ضروری است. اما با اعمال تحریم‌ها و مشکلات مرتبط با واردات، این دارو در دسترس بیماران قرار ندارد.

مدیر کانون هموفیلی خراسان رضوی بیان کرد که این کمبود دارو در سطح کشور گسترده است و محدود به یک استان خاص نمی‌شود. به گفته وی، بیش از چهار ماه است که بیماران این گروه دارویی برای درمان خود به مشکل برخورده‌اند و ذخیره اورژانسی داروی فاکتور ۱۳ نیز از یک ماه پیش تمام شده است. با وجود اینکه ارز برای واردات دارو تأمین شده است، اما فرآیند انتقال پول به دلیل مشکلات بانکی و تحریم‌ها با موانع جدی مواجه است.

چرا داروی فاکتور ۱۳ نایاب است؟

علی عالی‌مقام مدیر کانون هموفیلی خراسان رضوی، در توضیح علت کمبود داروی فاکتور ۱۳ گفت که این دارو به طور عمده از کشور آلمان وارد می‌شود و فرآیند واردات آن به دلیل تحریم‌ها با مشکلات ارزی و بانکی روبه‌رو شده است. هرچند که دارو جزء اقلام تحریمی نیست، اما تحریم‌ها از طریق مشکلات بانکی و فرآیندهای اجرایی بر واردات آن تأثیر می‌گذارند. این کمبود باعث شده تا پزشکان به استفاده از روش‌های درمانی جایگزین روی آورند، ولی این روش‌ها به هیچ عنوان تأثیرگذاری و اثربخشی داروی فاکتور ۱۳ را ندارند.

داروهای جایگزین و چالش‌های آنها

در پی کمبود داروی فاکتور ۱۳، درمان‌های جایگزینی همچون پلاسمای منجمد (FFP) و کرایو (Cryoprecipitate) برای بیماران استفاده می‌شود. این درمان‌ها هرچند که در برخی مواقع می‌توانند تا حدودی نیاز بیماران را رفع کنند، اما مشکلات خاص خود را دارند. به گفته مجتبی اصیلی، عضو هیات مدیره انجمن شرکت‌های صنعت پخش داروی خراسان رضوی، این درمان‌ها دارای حجم بالا هستند و می‌توانند عوارض جانبی زیادی مانند ادم ریه، نارسایی قلبی و عفونت‌های منتقله از خون ایجاد کنند. از سوی دیگر، روش کرایو که از پلاسمای اهداکنندگان خون تهیه می‌شود، هیچ فرآیند استانداردی برای ضدعفونی‌سازی ندارد و خطر انتقال پاتوژن‌های خون را به همراه دارد.

این مشکلات باعث شده تا بیماران با دشواری‌های زیادی مواجه شوند و نیاز به درمان‌های فوری و با کیفیت برای جلوگیری از عواقب خطرناک بیماری خود داشته باشند.

نیاز به توجه ویژه از سوی مسئولان

با توجه به مشکلات ایجاد شده توسط تحریم‌ها، مسئولان بهداشتی و درمانی کشور باید برای حل این بحران چاره‌اندیشی کنند. دکتر علی روحبخش، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تأکید کرد که کمبود داروی فاکتور ۱۳ به دلیل مشکلات وزارتخانه‌ای است و از طریق سازمان غذا و دارو پیگیری‌های لازم انجام شده است. با این حال، تا زمانی که مشکلات ارزی و بانکی حل نشوند، نمی‌توان به واردات داروهای وارداتی مانند فاکتور ۱۳ امیدی داشت.

در همین حال، دکتر جواد رجبیان، کارشناس مسئول بیماری‌های خاص دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با اشاره به استفاده از روش‌های درمانی قدیمی، اظهار داشت که اگرچه این درمان‌ها به اندازه داروهای جدید مؤثر نیستند، اما هنوز به عنوان گزینه‌های درمانی قابل قبول برای بیماران استفاده می‌شوند.

لزوم برقراری تسهیلات برای بیماران خاص

یکی دیگر از دغدغه‌های بیماران هموفیلی و دیگر بیماران خاص در ایران، قطع تسهیلات بانکی برای بیماران خاص و صعب‌العلاج است. تا دو سال پیش، بیماران خاص می‌توانستند از تسهیلات وام‌های با بهره کم برای پوشش هزینه‌های درمان خود بهره‌مند شوند، اما این تسهیلات اخیراً قطع شده است. علی عالی‌مقام از کانون هموفیلی خراسان رضوی با اشاره به این مشکل گفت که این تسهیلات می‌تواند بسیاری از مشکلات مالی بیماران را برطرف کند و در حال حاضر پیگیری‌هایی برای برقراری مجدد این تسهیلات انجام شده است.

تحریم‌ها تأثیرات گسترده‌ای بر درمان بیماران هموفیلی گذاشته است. علاوه بر مشکلات ارزی و بانکی که مانع از واردات داروهای ضروری مانند فاکتور ۱۳ می‌شود، بیماران با استفاده از درمان‌های جایگزین مواجه‌اند که نمی‌توانند همانند داروهای اصلی اثرگذاری مطلوبی داشته باشند. در چنین شرایطی، مسئولان باید با توجه به اهمیت این موضوع، اقداماتی عاجل برای تأمین داروهای مورد نیاز بیماران خاص و همچنین بازگشت تسهیلات درمانی برای این بیماران انجام دهند تا کیفیت زندگی آنها بیش از این تهدید نشود.