در اسلام، گرچه طلاق منع نشده و به ظاهر مرد هر وقت كه بخواهد میتواند زن خود را طلاق دهد و زن نیز در صورتی كه در قالب شروط ضمن عقد حق طلاق را برای خود قایل شده باشد هر زمان كه بخواهد میتواند از این حق استفاده كند. اما شكی نیست كه از نظر بسیاری از ادیان از جمله دین اسلام، طلاق امری مذموم و ناپسند است. از نظر ماهیت حقوقی، در فقه اسلامی و قانون مدنی، طلاق یك عمل حقوقی یكجانبه (ایقاع) به شمار میرود، به این معنا كه حتی اگر طلاق براساس توافق زوجین باشد باز هم عملی یكجانبه و از جانب مرد است زیرا توافق زوجین تنها شرط یا انگیزه طلاق است و ماهیت طلاق یعنی آخرین عملی كه با اجرای صیغه طلاق تحقق میپذیرد و رابطه نكاح را از بین میبرد یك عمل حقوقی یك جانبه (ایقاع) و از جانب مرد است و نكته مهم دیگر آن است كه طلاق ویژه «نكاح دایم» است و انحلال عقد موقت به هیچ عنوان با طلاق صورت نمیگیرد بلكه به دو شكل است:1-بذل مدت: عملی است كه صرفا از جانب شوهر صورت میگیرد، زنی كه در عقد موقت است با بذل مدت از طرف شوهر از رابطه زوجیت خارج میشود. 2-انقضای مدت: به این معنا كه با سپری شدن مدت زمانی كه در عقد موقت تعیین شده است رابطه زوجیت خودبهخود منحل میشود و تشریفات عقد دایم همانند اجرای صیغه طلاق نیز لازم است. امروزه نمیتوان طلاق را از نظر اجتماعی به كلی محكوم كرد.
شكی نیست كه طلاق امری ناپسند شمرده میشود و خصوصا برای اطفال زیانآور است و همانگونه كه آمار نشان میدهد، بسیاری از اطفال بزهكار كسانی هستند كه در محیط پس از طلاق رشد یافتهاند. اما در پارهای موارد شرایط زیانبار جدایی كمتر از ماندن در رابطهای بیمارگونه و مضر است و گاهی اتفاق میافتد كه ادامه زندگی برای زوجین و اطفال زیانبارتر است. شاید بهتر باشد همانگونه كه در حقوق فرانسه میگویند طلاق را به عنوان یك «بدضروری» بپذیریم.
در اسلام علاوه بر دستورهای اخلاقی پارهای از قواعد حقوقی برای محدود كردن طلاق منعقد شده است:
1) تعیین داور: قبل از وقوع طلاق باید داوری از خویشان مرد و داوری از خویشان زن برای آشتی دادن آنان تعیین شوند.
2) طلاق باید در حضور دو شاهد عادل صورت بگیرد.
3) هنگام اجرای صیغه طلاق زن باید در حال پاكی كه نزدیكی در آن واقع نشده است باشد. واضح است كه قوانین و مقرراتی از این دست برای محدود كردن طلاق است اما آنچه بیشتر مانع محسوب میشود فرهنگ و عرف جامعه و خانوادهای است كه زوجین در آن بهسر میبرند.
منبع: روزنامه شرق
نظر شما