سلامت نیوز: به محض اینكه صحبت از آزمایش DNA و تعیین توالی آن می‌شود، به یاد آزمایشگاه‌های مجهز و هزینه‌های سرسام‌آور می‌افتیم، اما باید دانست تا زمانی كه پزشكی مولكولی و آنالیز DNA واقعا به آزمایشگاه‌های كوچك و حتی منازل مردم پا نگذارد، پزشكی پیشرفت نخواهد كرد. یك شركت بریتانیایی به نام «آكسفورد نانوپور»، وسیله تازه‌ای ساخته است كه مثل یك حافظه فلش به USB كامپیوتر متصل می‌شود. این وسیله MinION نام دارد. سازندگان ادعا می‌كنند این وسیله می‌تواند در عرض چند ثانیه، ژنوم‌های ساده، مثل ژنوم ویروس‌ها و باكتری‌ها را شناسایی كند. البته آزمایش DNA های پیچیده‌تر، بیشتر طول می‌كشد. به نظر می‌رسد MinION برای آزمایش DNA، نمونه‌های بیوپسی یا شناسایی هویت ژنتیكی بقایای اجساد بسیار مفید باشد.

شركت «آكسفورد نانوپور»، وسیله بزرگ‌تری به نامGridION هم ساخته است كه می‌توان از آن در آزمایشگاه‌ها استفاده كرد. هر دو وسیله‌ای كه این شركت ساخته‌ است از یك فناوری استفاده می‌كنند: DNA به محلولی حاوی آنزیم‌‌های خاص اضافه می‌شود. این آنزیم‌ها به انتهای رشته‌های DNA ‌متصل می‌شوند. وقتی جریان الكتریكی را از محلول عبور می‌دهند، مجموعه آنزیم‌ها و DNA به سمت یك غشای تعبیه‌شده در زیر محلول می‌روند و به صدها حفره كوچك روی این غشا وارد می‌شوند كه اندازه هر كدام از این حفره‌ها، فقط ۱۰ میكرومتر است. در هر یك از این حفره‌ها، پروتئینی به نام آلفا همولیسین یا AHL قرار داده شده است. این پروتئین ساختاری توخالی دارد. حفره مركزی این پروتئین ۱۰ نانومتر است. آنزیم‌ به مولكول AHL می‌چسبد، DNA را باز می‌كند و یكی از رشته‌هایDNA را از حفره AHL عبور می‌دهد. هر باز خصوصیت‌های الكتریكی ویژه‌‌ای دارد و باعث تغییر در سرعت عبور جریان از هر حفره می‌شود.

از روی همین تغییرات جریان الكتریكی می‌توان تعیین كرد كدام باز آلی از حفره عبور كرده است. این شیوه تازه نسبت به شیوه‌های پیشین دو مزیت عمده دارد. مزیت اول آن است كه نیازی به مرحله زمان‌بر تقویتDNA نیست، دیگر آنكه با این شیوه می‌توان بدون نیاز به تكه‌تكه كردنDNA، رشته‌هایی با طول ده‌هزار باز را خواند. گفتنی است MinION برای آزمایش ژنوم انسان به شش ساعت زمان نیاز دارد. البته برای كارهایی مثل شناسایی عوامل بیماریزا یا غربالگری جهش‌‌های ژنتیكی (كه باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های خاص می‌شوند)، به زمان كمتری نیاز است. قیمت هر دستگاهMinION، حدود ۹۰۰ دلار است. گفتنی است قیمت یك دستگاه مجهز معمول آزمایش DNA بین پنجاه‌هزار تا ۷۵۰هزار دلار است.

منبع: روزنامه شرق