دلایل بسیاری برای ریزش مو وجود دارد كه با توجه به جنسیت و سن افراد متفاوت است. مطالعات نشان میدهد كه ریزش ۱۰۰ الی ۱۵۰ عدد مو در روز كاملا طبیعی است. به طور معمول، موی انسان در سه مرحله به نام آناژن، كاتاژن و تلوژن رشد میكند.
آناژن، مرحله فعال و مرحله رشد مو و كاتاژن مرحلهای است كه رشد مو با تعویق مواجه شده و موها شروع به شكستن میكنند.
تلوژن نیز مرحله استراحت مو است كه در این مرحله موها معمولا میریزند. به طور طبیعی همیشه ۱۰ درصد از موها در محله استراحت قرار دارند.
اغلب انواع ریزش مو به دلیل بیماری سیستمیك یا یك بیماری داخلی یا رژیم غذایی بد است.
گاهی نیز موها به دلیل مسائل ژنتیكی، سابقه خانوادگی یا فرآیند پیری نازك میشود كه بیشتر افراد متوجه آن نمیشوند.
به طور معمول نازك شدن موها از سن ۳۰ الی ۴۰ سالگی آغاز میگردد. علاوه بر این عواملی همچون، استرس شدید، تغییرات تغذیهای و تغییرات هورمونی (بارداری و بلوغ یا یائسگی) موجب ریزش مو میشوند.
بیماریهای تیروئید، كمخونی و فقر آهن نیز میتوانند باعث ریزش مو شوند كه پزشك با انجام آزمایش خون و بررسی سابقه پزشكی بیمار و گاهی اوقات با نمونهبرداری از پوست سر تشخیص میدهد.
داروهای بسیاری نیز موجب ریزش مو میشوند. درمان برخی از بیماریها نیز مثل درمان سرطان با ریزش مو همراه است.
به طور كلی موها به دو صورت موضعی یا كلی میریزند. در ریزش موضعی فقط منطقه كوچكی از مو میریزد و در ریزش كلی موها در تمامی سر به طور كلی شروع به ریزش میكنند.
برخی از عواملی كه موجب ریختن موضعی موها میشوند عبارتند از: تریكوتیلوماینا (كه بر اثر عادت چرخاندن یا بیرون كشیدن تعدادی از موها از بین سایر موها ایجاد میگردد)، كچلی قارچی سر (كه نوعی عفونت قارچی است)، كشش آلوپسی (كه در اثر كشیدن مكرر ریشه مو به وجود میآید) و...
پیشگیری
پیشگیری از ریزش مو به عوامل مختلفی بستگی دارد، زیرا علتهای مختلفی برای ریزش مو وجود دارند؛ ولی به طور كلی میتوان گفت، شامپو كردن منظم مو و رعایت بهداشت، همچنین تغذیه خوب و دریافت مقدار كافی مواد غذایی حاوی ویتامین B و آهن در درمان و پیشگیری موثر است.
دریافت روزانه یك عدد مولتی ویتامین كه حاوی روی، ویتامین B، فولات آهن و كلسیم باشد، در این زمینه بسیار موثر است.
مطالعات اخیر نشان دادهاند كه ویتامین D نیز تا حدودی در پیشگیری از ریزش مو تاثیر دارد.
درمان بیماریهای زمینهای پزشكی، ازجمله تیروئید، كمخونی و عدم تعادل هورمونی نیز در پیشگیری از ریزش مو موثر است. با انجام آزمایش خون و مراجعه به پزشك میتوان تشخیص داد كه آیا مقدار ویتامین B و آهن موجود در بدن كافی است یا با كمبود آنها مواجه هستید.
عوامل ریزش مو
بسیار طبیعی است كه با شامپو كردن یا شانه زدن، موهایی كه در مرحله تلوژن قرار دارند، تحریك شوند و بریزند، اما موهای جدید جایگزین این موها میشوند، به همین دلیل است كه ریزش ۱۰۰ عدد مو در روز طبیعی است.
بیشتر افرادی كه به ناگاه متوجه ریزش موها در حمام یا روی بالش و دیگر وسایل خود میشوند، متوجه نیستند كه این ریزش طبیعی است و اینها موهای مرده فرد هستند.
شرایط و عوامل متعددی روی رشد مو تاثیر گذار است و موجب شوك در مرحله رشد مو میشود. بهطور معمول ۱۰ درصد از موها در مرحله تلوژن هستند؛ ولی گاهی شرایط موجب میشود كه ۳۰ الی ۴۰ درصد موها در این مرحله قرار بگیرند. برخی از این شرایط عبارتند از: زایمان، تب بالا، كاهش ناگهانی وزن و رژیم غذایی نامناسب، بیماری شدید، جراحی، استرس شدید و...
این شرایط لزوما همیشه با ریزش مو همراه نخواهند بود و هیچ یك از آنها تهدید كننده زندگی نیست و در اكثر مواقع بیشتر موهای ریخته شده، پس از بهبود شرایط، مجددا رشد خواهند كرد.
در این موارد هیچ درمان خاصی نیاز نیست و بهطور معمول به شامپو كردن موهایتان ادامه دهید. شامپو كردن، ریزش مو را افزایش نمیدهد و فقط به ریزش موهای مرده و مستعد كمك میكند.
رنگ كردن و سشوار مو، موجب افزایش ریزش مو نخواهد شد، اما دكلره قوی و كشیدن موها به سمت عقب و وارد كردن فشار بیش از حد به فولیكول مو، موجب ریزش میشود. بارداری تغییرات بیشماری در بدن ایجاد میكند و روی موها تاثیر میگذارد.
بسیاری از زنان احساس میكنند در دوره بارداری موهای آنها پرپشتتر شده است. این موضوع معمولا به چرخه رویش مو مربوط میشود؛ ولی دلیل قطعی آن مشخص نیست.
در برخی خانمها نیز برعكس، بارداری موجب ریزش مو میشود كه دلیل آن تغییرات هورمونی بدن است و معمولا بعد از زایمان یا در طول یك دوره شش ماهه كاهش مییابد.
درمان ریزش مو در خانمها
درمان ریزش مو در خانمها شامل استفاده از ماینوكسیدیل (Rogaine)، پیوند مو، استفاده از پودر مو، كلاه گیس و اضافه كردن موهای مصنوعی به موهای طبیعی است. توجه داشته باشید كه خارش پوست سر نیز هم در مردان و هم در زنان میتواند موجب ریزش مو شود و این خارش ممكن است ناشی از شوره سر باشد.
در هر صورت علت هر چه باشد، حتما باید درمان شود. برای درمان شوره میتوان از كرمهای كورتیزونی موضعی یا لوسیونهای كاهش خارش سر یا شامپوهای كتوكونازول استفاده كرد.
درمان ریزش مو در مردان
روشهای اثبات شده و علمی بسیار كمی وجود دارد كه برای درمان ریزش مو تایید شدهاند. در دنیای تجارت، هزاران روش اثبات نشده وجود دارد كه فروشندگان ادعا میكنند محصولات آنها ریزش مو را درمان میكند. برخی از این محصولات ممكن است بیضرر ولی بیفایده باشند.
سه داروی اثبات شده برای ریزش مو در مردان به نام ماینوكسیدیل (Rogaine)، فینلستراید (Propecia)، دوتاستراید (Avodart) وجود دارد كه به نظر میرسد با قطع مصرف آنها ریزش مو نسبت به قبل تشدید نخواهد شد.
از ماینوكسیدیل هم مردان و هم زنان میتوانند استفاده كنند. این دارو بیشتر برای ریزش موهای وسط سر و رشد آنها موثر است تا جلوی موها.
در انواع دو، چهار و پنج درصدی نیز در داروخانهها به فروش میرسد. Rogain ممكن است سبب رشد مجدد موها شود، اما در حفظ مقدار فعلی موها بسیار موثر است و عوارض بسیار كمی نیز دارد.
مهمترین مشكل در مصرف این دارو، مصرف مداوم آن است؛ چرا كه بیشتر افراد بعد از مدتی خسته میشوند؛ زیرا دستكم باید روزی یكی دوبار از آن استفاده كرد. ریزش ناگهانی این دارو روی گردن و صورت موجب رشد موهای زائد در این مناطق میشود.
فینلستراید را پزشكان برای مردان مبتلا به ریزش موی آندروژنی تایید كرده ولی برای زنان تایید نشده است و برچسب روی آن نشان میدهد كه مصرف آن در دوره بارداری یا كسانی كه تصمیم به بارداری دارند، ممنوع است.
زنان باردار حتی از دست زدن به محتویات كپسول نیز باید خودداری كنند؛ زیرا میتواند برای جنین خطرناك باشد. این دارو با مسدود كردن و كاهش فعالیت هورمونهای طبیعی در فولیكولهای موی سر از ریزش مو جلوگیری میكند و فقط با نسخه پزشك میتوان آن را خریداری كرد.
اگرچه این دارو ممكن است موجب ضخیم شدن موی برخی افراد شود، ولی تاثیر اصلی آن حفظ موهای فعلی خواهد بود. دوتاستراید (Avodart) نیز مورد تایید پزشكان است.
این دارو كه شبیه فینلستراید است و در طبقه داروهای مهاركننده آلفاردوكتاز قرار دارد، با مسدود كردن و اتصال ماده طبیعی در فولیكولهای مو به درمان ریزش مو كمك میكند.
این دارو برای خانمها تایید نشده و در صورتی كه خانم بارداری اتفاقی این كپسول را لمس كند، باید بلافاصله دست خود را با صابون بشوید.
گروهی دیگر از داروهای موضعی به نام پروستاگلنوین آنالوگ برای تقویت مژهها وجود دارند كه پژوهشگران در حال بررسی و مطالعه اثربخشی آن روی موهای سر هستند.
یكی از این داروهای جدید «Bimatororost» نام دارد كه در تیره كردن و ضخامت مژهها و افزایش رشد آنها موثر است. بهطور كلی علت اثربخشی این دارو مشخص نیست، اما به نظر میرسد طول فاز آناژن یا همان مرحله رشد مو را افزایش میدهد.
منبع : دنیای سلامت
نظر شما