آنها که مسئولترند
کسانی
که نقش ادارهکنندگان جامعه را بر عهده دارند علاوه بر آنکه پرداختن به
مسایل اجتماعی و رفع نیازهای مردم بعنوان وظیفهشان به شمار میرود برای
تداوم نقش حاکمیتی خود در اجتماع، توجه و اهمیت به این موارد را مورد
اهتمام قرار داده و به نوعی اصلیترین بخش هر جامعهای در این زمینه به
شمار میروند. اما آنچه مسئولان را در ایفا نقش خود موفق میسازد شناخت
کافی از اجتماع است؛ به تعبیر بهتر مسئلهیابی یعنی شناسایی و تعریف مسایل
اجتماعی که از ارتباط مستمر با بدنه اجتماع و توجه و تلاش برای شناخت همه
اعضای جامعه نشئت میگیرد. توجه به پیر و جوان، فقیر و غنی، زن و مرد و
درنظر گرفتن خواستها و نیازهای همه قومیتها اولین گام در روند حصول شناخت
از مسایل اجتماعی به شمار میرود. اولویتبندی مسایل و نیازهای جامعه از
دیگر وجوه مسئلهیابی به شمار میرود، زیرا در صورتی که این اولویتبندی بر
اساس ضرورتها صورت نگیرد نهتنها باعث به هدر رفتن سرمایههای مادی و
انسانی میشود بلکه نارضیاتی اجتماعی را نیز به دنبال خواهد داشت. بنابراین
شناخت کافی و بکارگیری آن در اولویتبندی مسایل بر اساس تاثیرگذاری در
زندگی روزمره مردم میتواند یاریگر مسئولان در انجام وظیفه خود برای
ساماندهی مسایل اجتماعی شود.
دومین گام مهم بعد از مسئلهیابی- شناسایی و
اولویتبندی مسایل- پیشبینی هزینههای لازم و اختصاص بودجه برای به
سرانجام رسیدن این مسایل است. زیرا در صورتی که این کار به طور دقیق صورت
نگیرد ضمن ابتر ماندن موضوع، اعتماد مردم نیز به نقش دولت در اصلاح مسایل
اجتماعی از بین خواهد رفت. شاید در مورد پروژههای عمرانی عدم پیشبینی
بودجه قابلجبران باشد، اما در امور اجتماعی، نیمهتمام ماندن اجرا حتی از
انجام ندادن آن نیز میتواند تبعات بدتری به همراه داشته باشد.
و
سرانجام اینکه زمانی میتوان در نتیجهگیری نهایی موفق بود که به مسایل به
صورت اصولی و علمی پرداخته شود و قبل از انجام عملی مسایل، همه راهکارهای
اجرایی و تبعات احتمالی بصورت نظری و در چارچوب قواعد علمی بررسی شود تا در
صورت اجرا ضمن تضمین موفقیت، کمترین تبعات منفی را داشته باشیم.
ولینعمتی که باید مسئولانه رفتار کند
مسلما
پرداختن به مسایل اجتماعی و رفع نیازمندیها و معضلات اجتماعی بدون در نظر
گرفتن مردم و جامعه هدف و مخاطبان امکانپذیر نخواهد بود. در صورتی که
پرداختن به این مسایل با همراهی و مشارکت مردم همراه باشد و آنها در انجام
و به نتیجه رسیدن امور، خود را جدا از مسولان نبینند؛ به ثمر رسیدن مسئله
بسیار محتملتر خواهد بود.
در این میان اگر مردم بر اساس حدیث شریف
«کلّکم راع و کلّکم مسؤول عن رعیّته» از رسول اکرم (ص) خود را در اجتماع
مسئول دانسته و به اندازه توانایی خود در پرداختن به مسایل اجتماعی و با در
نظر گرفتن مشارکت و نه دخالت در امور مدیریتی به مسایل پیرامون خود توجه
کنند، چرخ اجتماع روانتر خواهد گردید؛ البته تبیین راهکارها و ایجاد
زمینههای این مشارکت، توسط مسولان بسیار مهم خواهد بود. قدردانی و
قدرشناسی از مسولان در مواردی که مسایل و نیازها به نتیجه رسیده است انگیزه
تلاش بیشتر را برای کارگزاران مسائل اجتماعی دو چندان خواهد کزد.
چشم بیدار مردم و مسئولان
اما
در این میان رسانهها بعنوان رابط بین دو بخش فوق، نقشی بسار حیاتی را
ایفا میکنند. آنها چشمان اجتماع به شمار رفته و با انعکاس مشکلات و
معظلات اجتماعی، مسولان را نسبت به کمبودها آگاه ساخته و با انعکاس
واقعیتهای اجتماع ضمن آگاهیبخشی، فشار منطقی برای توجه مسئولان به آنها
را محقق میکند. البته باید دق داشت که سیاهنمایی و پرداختن به نقاط منفی
بدون توجه به واقعیات و دیدن نیمه خالی لیوان نه تنها موجب دلسردی و کاهش
مشارکت مردم خواهد شد بلکه بخش زیادی از انرژی مسولان را به سمت فعالیتهای
تبلیغاتی و دفاع از خود معطوف میکند؛ مسئلهای که امروزه از طرف مسئولان
به وفور مشاهده میشود.
بنابراین برای به ثمر رسیدن هر فعالیت اجتماعی و
حل مشکلات حوزه اجتماعی؛ توجه به سه وجه تاثیرگذار تشریحشده و مشارکت و
همکاری آنها ضرورتی است که باید هم در تحلیل و هم در ارائه راهکار برای
مسایل اجتماعی در سال آینده مورد توجه قرار گیرند تا برخلاف سال 90 که در
حوزه اجتماعی با آسیبها، حوادث و مشکلات عدیده و تلخی همراه بود، آرمش و
ثبات اجتماعی در بالاترین حد ممکن محقق شود.
منبع : قانون
نظر شما