واکسنها و ایمن سازی نقش بسیار مهمی در سلامت جوامع در یک قرن اخیر داشتهاند. سه دهه ازریشه کنی آبله میگذرد، تعداد موارد فلج اطفال به شدت کاهش یافته، مرگ و میرجهانی سرخک نیز افت واضحی داشته، تعداد بیشتری از افراد واکسینه میشوند و به مرور فواید ایمن سازی از طریق حفاظت علیه آنفولانزا، مننژیت وسرطان شامل بالغین ونوجوانان میشود
به گزارش سلامت نیوز به نقل از سینا ؛سالانه حدود ۱۱ میلیون کودک در جهان قبل از ۵ سالگی میمیرند و حداقل یک چهارم این موارد با واکسن قابل پیشگیری است. درمنطقهٔ مدیترانهٔ شرقی، درسال ۲۰۰۸، حدود ۳/۱ میلیون کودک زیر ۵ سال فوت کردهاند و ۲۰ درصد این موارد به علت بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن رخ داده است. براساس پیش بینی سازمان جهانی بهداشت، با بکارگیری واکسنهای رایج و مورد استفاده در جهان، سالانه از بیش از دو میلیون مرگ جلوگیری میشود. واکسنها علاوه بر پیشگیری از مرگ، سبب بهبود کیفیت زندگی از طریق پیشگیری از ناتوانیهای از بیماریها میشوند. دیدگاه وراهبرد جهانی ایمن سازی (Immunization Vision and Strategy، GVIS Global)، برای سالهای ۲۰۱۵-۲۰۰۶ توسط سازمان جهانی بهداشت ویونسیف ارائه شده و با هدف دستیابی به تعداد بیشتری از مردم به خصوص درگروههای با دسترسی دشوار، کشورها را به افزایش عدالت و خدمات ایمن سازی فرا میخواند. برنامه ایمن سازی همگانی بر علیه بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن، یکی از مؤفقترین مداخلات انجام شده به منظورحفاظت کودکان وسایر گروههای هدف ایمن سازی و کاهش بار بیماریهای مربوطه درکشور جمهوری اسلامی ایران بوده است. مقام شاخص کشور ایران در منطقه و جهان در زمینهٔ واکسیناسیون همگانی، برگ افتخار دیگری بر افتخارات تلاشگران حوزهٔ سلامت است. طبق بررسیهای انجام شده در اوایل پیروزی انقلاب، حداکثر پوشش ایمن سازی کودکان، ۳۰ درصد و ایمنسازی زنان باردار علیه کزاز، ۷/۳ درصد بود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی وبه موازات شکل گیری شبکههای بهداشتی ـ درمانی درکشور وایجاد ساختارهای ضروری، توسعهٔ مراکز بهداشتی ـ درمانی و خانههای بهداشت، تربیت و به کارگیری کارکنان بهداشتی مورد نیاز و فراهم نمودن تجهیزات لازم، برنامه گسترش ایمن سازی در کشور در سال ۱۳۶۳ (۱۹۸۴ میلادی) با هدف ایجاد مصونیت فعال درکودکان گروه سنی زیر یک سال در برابر بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن شامل دیفتری، کزاز، سیاه سرفه، سرخک، فلج اطفال وسل آغاز شد. در سال ۱۳۷۲ نیز برنامهٔ ایمن سازی هپاتیت ب دربرنامه گسترش ایمن سازی ادغام شد. از سال ۱۳۸۳ نیز پس از انجام ایمن سازی سراسری سرخک و سرخجه، واکسن سه گانهٔ سرخک - سرخجه - اوریون (MMR) جایگزین واکسن سرخک در ایمنسازی جاری شد. حاصل تمام تلاشها افزایش پوشش ایمن سازی کودکان زیر یکسال کشور به بیش از ۹۰ درصد درسال ۱۳۶۹ و بالای ۹۵ درصد در سال ۱۳۷۵ بود. در حال حاضر کلیهٔ کودکان کشور علیه بیماریهای دیفتری، سیاه سرفه، کزاز، فلج اطفال، سرخک، سرخجه، اوریون، سل و هپاتیت B واکسینه میشوند. بیماریهای سرخک، سرخجهٔ مادرزادی وکزاز نوزادی درمرحلهٔ حذف قرار دارند، ۱۱ سال است که کشورعاری ازفلج اطفال است وبیماریهای دیفتری، سیاه سرفه و اوریون کنترل شدهاند.
درصد پوشش ایمن سازی کودکان زیریکسال در آغاز برنامه و سال ۱۳۸۹
در سال ۱۳۶۳: واکسن ب ث ژ برابر با۴/۱۰، ثلاث ۳برابر با ۳۳درصد، پولیو۳ برابر با ۳۴درصد و سرخک ۳/۳۸درصد بوده است. در سال ۱۳۸۹: واکسن ب ث ژبرابر با ۹۹درصد، ثلاث۳برابر با۹۹درصد ، پولیو برابر با۹۹درصد، سرخک برابر با۹۸درصد و هپاتیت ب۳برابر با ۹۹درصد بوده است.درآوریل ۲۰۱۱ (اردیبهشت ۱۳۹۰)، هفتهٔ واکسیناسیون در ۱۸۰ کشوردر ۵ منطقهٔ آمریکا، آفریقا، اروپا، مدیترانهٔ شرقی وغرب اقیانوس آرام به منظورگرامیداشت وترویج ایمن سازی ازطریق فعالیتهای حمایتی، آموزشی و ارتباطی اجرا شد. دراین سال هرمنطقه برای خود موضوعی را به عنوان شعار انتخاب کرد وشعار منطقهٔ مدیترانهٔ شرقی، مشارکت درایمن سازی (partnership for immunization) بود. در این سال دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی زاهدان برگزار کنندهٔ این هفته بود. این هفته در تاریخ ۳۰-۲۴ آوریل ۲۰۱۲ در تمام مناطق سازمان جهانی بهداشت برگزار خواهد شدو شعار انتخاب شده برای کشورهای منطقهٔ مدیترانهٔ شرقی، دسترسی به کلیهٔ جوامع (reaching every community) است.
در ایران، هفتهٔ واکسیناسیون در ۱۵-۹ اردیبهشت سال ۹۱، در سه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی زاهدان، هرمزگان و ایلام با اهداف افزایش حساسیت فعالان حوزهٔ سلامت به ویژه در بخش خصوصی، افزایش پوشش ایمن سازی در کلیهٔ مناطق با تاکید بر نواحی دور افتاده و افزایش آگاهی و تقویت انگیزهٔ خانوادهها در مورد ایمن سازی تمام افراد خانواده به خصوص کودکان برگزار خواهد شد. گروههای هدف اصلی شامل کارکنان ارائه دهندهٔ خدمات بخش سلامت با تاکید بر بخش خصوصی (پزشکان عمومی، متخصصان داخلی، اطفال و عفونی)، کودکان زیر ۱۲ سال و خانوادههای آنان است. رئوس فعالیتها شامل برگزاری همایش، تشکیل میزگرد و جلسات با گروههای علمی، افراد جامعه، خیرین، گروههای مذهبی و اجتماعی برای بحث در مورد فواید ایمن سازی، تهیه و توزیع مواد آموزشی، تهیهٔ سرود و فیلم، تهیهٔ پیامهای نوشتاری، تشکیل کنسرت، کارناوال، نمایشگاه، راه پیمایی و توزیع جایزه، تشکیل سمینار، کارگاه، جلسات علمی ومصاحبه، مشارکت وبه کارگیری پزشکان و کارشناسان برای ترویج برنامه و پاسخ به سؤالات، ارائهٔ خدمات ایمن سازی و فعالیتهای اطلاع رسانی مرتبط با آن، ارائهٔ خدمات در مرزها، فرودگاهها، مراکزآموزشی، مراکز کار و مدارس، تشکیل تیمهای سیار ایمن سازی برای مناطق دورافتاده وافزایش ساعت کارمراکز ایمنسازی خواهد بود.
نظر شما