سلامت نیوز: جامعه به سمتی پیش می‌رود که برخی جوانان ارتقای پایگاه اجتماعی‌شان به واسطه تحصیل و کار بهتر را در اولویت قرار داده‌اند و علاقه‌ای به تشکیل خانواده، مگر در سنین بالا ندارند. این را آمار 13 میلیونی جوانان در شرف ازدواج در کشور و رسیدن سن ازدواج به 30 تا 35 سال نشان می‌دهد؛ جوانانی که بیشترشان در کلانشهرها و شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند و علاقه‌ای به پذیرفتن مسئولیت‌های زندگی مشترک ندارند.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه فرهیختگان در ادامه نوشت: اما اخیرا پژوهشگران معاونت امور اجتماعی و فرهنگی منطقه 6 تهران یافته‌های جدیدی را از قلب تهران اعلام کرده‌اند. بر اساس یافته‌های آنها سن ازدواج در این منطقه به میانگین بین 35 تا 40 سال رسیده است. آنها حتی ادعا می‌کنند استثناهایی در این زمینه وجود دارد که در مناطق دیگر پایتخت کمتر دیده می‌شود. معاونت منطقه 6 شهرداری در حالی به این آمار تاکید می‌کند که به گفته پژوهشگران، عنوان این مساله زنگ خطری است تا چاره‌ای برایش اندیشیده شود. این در حالی است که برخی معتقدند بخشی از این آمار طبیعی است و نشانه تغییر سبک زندگی و زندگی در جامعه مدرن است؛ اما افزایش تصاعدی آن در ایران می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.
سن ازدواج در همه دنیا بالا ست
سعید معیدفر، جامعه شناس با بیان اینکه سن ازدواج در تمام دنیا در حال افزایش است در گفت‌وگو با «فرهیختگان» می‌گوید: «تا چند وقت پیش میانگین سن ازدواج بین 25 تا 27 سال بود و ما شاهدیم که هرسال این میانگین در حال افزایش است و طبعا این افزایش در کلانشهرها و شهرهای بزرگ به مراتب بیشتر از شهرهای کوچک و روستاهاست.»
به اعتقاد او هرچه افراد در مکان‌های توسعه‌یافته‌تر زندگی کنند، اولویت‌هایشان تغییر می‌کند که این مساله در مورد ازدواج هم صدق می‌کند. معیدفر با اشاره به منطقه 6 تهران می‌گوید، افراد ساکن در این منطقه از طبقه متوسط جامعه هستند و دو ویژگی دارند.
«از آنجا که این افراد به لحاظ سطح تحصیلات و آگاهی در موقعیت‌های بهتری قرار دارند، همت بیشتری را نیز برای ارتقای موقعیت اجتماعی خود داشته و از طرفی فرصت‌های بیشتری برای آنها وجود دارد و در پی آن اولویت ازدواج را از ذهن خود پاک کرده یا به تاخیر انداخته‌اند و تمام تلاش خود را صرف ارتقای پایگاه اجتماعی و اقتصادی خود می‌کنند.
از طرف دیگر طی 10 سال گذشته شرایط اقتصادی در کلانشهرها مشکلات فراوانی را به دنبال داشته و خود مزید بر علت است. به اعتقاد معیدفر اگر این افراد پولی در اختیار داشته باشند، ترجیح می‌دهند آن را صرف ارتقای شغلی و اجتماعی خود کنند نه هزینه‌های بالای ازدواج.»
او نگاهی هم به سال‌های دور دارد. به اعتقاد معیدفر پس از انقلاب جامعه ما با تراکم بالای زاد و ولد روبه‌رو شده که اینک به معضلات اجتماعی و اقتصادی فراوان تبدیل شده است. به عبارتی در آن زمان تناسب جمعیتی کشور به هم ریخت و حالا بسیاری از جوانان در سن ازدواج متولدان همان سال‌ها هستند.
به اعتقاد او در حال حاضر وضعیت به‌گونه‌ای است که انگیزه‌ها کاهش یافته است نبود زیرساخت‌های لازم اوضاع را بدتر می‌کند و ناخواسته کاهش ازدواج و موالید را به دنبال دارد. موضوعی که این جامعه‌شناس بر آن تاکید دارد این است که افزایش جمعیت در آن زمان و نبود مدیریت بعد از آن مشکلات جدی اجتماعی و اقتصادی همچون آسیب‌های اجتماعی، طلاق، بیکاری و افزایش سن ازدواج را به وجود آورده است.
به اعتقاد معیدفر این مساله امری عادی است و جامعه ما مجبور به گذراندن این دوره است.
حسین دهقان، جامعه‌شناس هم افزایش سن ازدواج را با حرکت جوامع به سمت صنعتی شدن در ارتباط می‌داند، اما به اعتقاد او در مورد جامعه ایران مساله به گونه‌ای دیگر است و بخشی از ماجرا غیرطبیعی است. دهقان افزایش گرایش جوانان به سمت ادامه تحصیل، به‌ویژه میان دختران و علاقه آنان برای راهیابی به مقاطع بالاتر را عنوان می‌کند که خود باعث تشدید این مساله شده است. او جامعه ما را در حال گذار از سیستم سنتی به مدرن می‌داند.
این جامعه‌شناس می‌گوید: «در گذشته سازوکارهای سنتی هنجارهای اجتماعی را کنترل می‌کردند و کمتر کسی می‌توانست در برابر فشار این سازوکارها دوام بیاورد اما با حرکت جامعه ما به سمت مدرن شدن فشارهای هنجاری و سنتی از دست و پای افراد به‌ویژه جوانان باز شده و آنها به دنبال پایگاه اجتماعی بهترند تا اینکه به تشکیل خانواده و مسائل مربوط به آن فکر کنند.»
از طرفی او از هزینه‌های ازدواج و تضمین‌های مالی که این روزها برای آن وجود دارد، سخن به میان می‌آورد که بسیاری از جوانان را از ازدواج فراری می‌کند.
با این حال دهقان معتقد است که مسائلی از این دست راه‌حل آماده‌ای ندارند و برای حل آن باید دوران طولانی را پشت سر گذاشت. علاوه بر اینکه او می‌گوید در جامعه ما متولی دقیقی برای حوزه اجتماعی وجود ندارد و تمامی فعالیت‌های سازمان‌هایی مثل وزارت کشور و وزارت جوانان به صورت پراکنده است که باید فکری به حال آن کرد.
نظر شما