سلامت نیوز: طی سال‌های اخیر افزایش بهره‌برداری بی‌رویه از درختان جنگلی با مخاطراتی رو به رو شد و در واقع عده ای با اقدامات نابخردانه ضربه به محیط‌زیست کشور وارد کردند، به گونه ای که طرح تنفس جنگلها به مجلس رفته و با مصوبه جدید هیات وزیران هیچ نوع بهره برداری جدید از جنگلها صورت نمی‌گیرد و قرارداد جدیدی منعقد نمی‌شود. حال سوالی که پیش می‌آید این است که آیا این طرح فرصت به حساب می‌آید، یا اینکه تهدید است؟ چرا که از همان ابتدا پیشنهاد این طرح موافقان و مخالفان خود را پیدا کرد و به یک بحث پر چالش تبدیل شد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، جبار کوچکی نژاد، نماینده مردم رشت و نایب‌رئیس فراکسیون محیط‌زیست درباره تبعات قانون تنفس جنگلها، می‌گوید: باید فکری به حال جنگل نشینان کرد و امکانات لازم را برای آنها فراهم آورد. همچنین وقتی قرار بر این است که برداشت و بهره برداری از جنگلها در یک بازه زمانی صورت نگیرد باید جایگزینی برای این مساله ایجاد شود، چرا که کارخانه‌ها و پیمانکاران بسیاری از چوب درختان برای تهیه کاغذ، مبلمان و... استفاده می‌کنند و به این طریق اقتصادشان بر پایه استفاده از چوب درختان است که باید راه حلی برای آن پیدا کرد.
روند بهره برداری از جنگلها در سال‌های اخیر به اوج خود رسیده است. به همین دلیل در راستای اصلاح این موضوع برخی کارشناسان بر این باورند که باید هر چه سریع‌تر به جنگلها استراحت داد. از این رو مدتی است که بحث قانون تنفس جنگلها به میان آمده است. سرنوشت این طرح به کجا رسیده است؟
طرح تنفس ۱۰ ساله جنگلها بالاخره در کمیسیون تلفیق مجلس تصویب شد. به عبارتی این طرح با تایید هیات دولت تبدیل به لایحه شد تا مجلس در مورد آن تصمیم بگیرد و اگر به تایید شورای نگهبان هم برسد، این لایحه برای اجرا به دولت ابلاغ می‌شود. در واقع این طرح موجب ممنوعیت بهره برداری تجاری از جنگل‌های شمال و هر گونه برداشت چوب توسط شرکت‌‌های چوب بری به مدت ۱۰ سال شده است تا در این بازه زمانی سرانه حجم برداشت از جنگلها کاهش یابد. با این طرح احتمال هر گونه بهره برداری از درختان جنگلی از بین می‌رود و سازمان حفاظت محیط‌زیست به منظور حفاظت از منابع طبیعی با همکاری سازمان جنگلها به این امر مبادرت می‌ورزند.
طرح استراحت به جنگلها موافقان و مخالفان خود را داشت. عده ای اجرا شدن این طرح را نجات جنگلها می‌دانند و عده ای دیگر با دلایل خود سعی در رد شدن این طرح دارند. شما جزو کدام گروه قرار داشتید؟
لایحه تنفس جنگلها به چالش کشیده شده است و در واقع تبعاتی را نیز با خود به همراه دارد، چرا که این قانون باعث بیکاری شاغلان در این حوزه و از بین رفتن فرصت‌های شغلی می‌شود، حتی جنگل‌های شمال بدون استفاده باقی می‌مانند و این موجب از بین رفتن نعمات الهی می‌شود. همچنین باید به اسکان جنگل نشینان هم توجه کرد. از سوی دیگر، مراکز تولیدی و مراکز صنعتی که باید از چوب استفاده کنند با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو می‌شوند و با این طرح واردات چوب افزایش پیدا می‌کند. البته تامین چوب از بخش واردات میتواند گزینه‌‌ای برای کاهش فشار بر جنگلها باشد. من بارها عرض کرده‌ام که وقتی ۵۸ استاد علوم جنگل به مسئولان درباره ضرورت عدم تصویب لایحه استراحت جنگلها نامه زده اند پس حتما اشکلات عمده ای در لایحه استراحت جنگلها و توقف بهره‌برداری از آنها وجود دارد که باید مورد رسیدگی دقیق قرار گیرند.
با توجه به موارد مطرح شده چه راهکاری باید اندیشید تا تبعات طرح تنفس جنگلها کاهش یابد و مشکلات دیگری را به بار نیاورد؟
باید فکری به حال جنگل نشینان کرد و امکانات لازم را برای آنها فراهم آورد. همچنین وقتی قرار بر این است که برداشت و بهره برداری از جنگلها در یک بازه زمانی صورت نگیرد. باید جایگزینی برای این مساله ایجاد شود، چرا که کارخانه‌ها و پیمانکاران بسیاری از چوب درختان برای تهیه کاغذ، مبلمان و... استفاده می‌کنند و به این طریق اقتصادشان بر پایه استفاده از چوب درختان است و باید راه حلی برای این مساله پیدا کرد که یکی از آنها اعطای وام مورد نیاز به کارخانه‌هاست تا به این طریق اقتصادشان تعطیل نشود و این امر باید توسط دولت محقق شود. از سوی دیگر، باید اعتباراتی نیز به سازمان جنگلها و مراتع بخشید و اگر این اتفاق‌ها رخ ندهد اجرای قانون استراحت جنگلها با مشکل روبه‌رو می‌شود.
با توجه به افزایش بی رویه نابودی درختان و ایجاد مخاطراتی برای محیط‌زیست پیشنهاد شما برای نجات جنگلها چیست؟ آیا قانون تنفس جنگلها در این زمینه میتواند راهگشا باشد؟
برای کاهش تخریب درختان و برداشت چوب، تنوع آب و هوایی و بهبود وضعیت محیط‌زیست باید چاره ای اساسی اندیشید. زمانی قرار بود دام از جنگلها خارج شود که این طرح نیز موفق نشد، چرا که هدف از خروج دام از جنگلها، حفظ و حراست آنها بود، اما به عقیده کارشناسان با توجه به اقلیم آب و هوایی استان‌های شمالی درختانی در این بخش از سرزمین وجود دارند که حضور دام در میان آنها موجب تقویتشان می‌شود. از سوی دیگر، با اجرای این طرح رفته رفته دامداری سنتی به سمت دامداری صنعتی می‌رفت و ضربه بزرگی به دامداری سنتی استان‌های شمالی وارد می‌کرد. حتی در برهه ای بنا بود کاشت درختان به همان نسبت برداشت باشد که آن هم با مشکلاتی مواجه شد. به هر حال هر طرحی از جمله لایحه استراحت به جنگلها باید آن‌چنان با برنامه ریزی دقیق هدایت شود که همه ابعاد آن مورد توجه قرار بگیرد و اجرای آن دارای کمترین تبعات باشد.
برخی معتقدند تنفس ١۰ ساله به جنگلها غیرکار‌شناسی است، چرا که بسیاری از درختان بالای ١۵ سال سن دارند و هم اکنون قابل استفاده هستند و در واقع بعد از ١۰ سال دیگر کارایی ندارند. نظر شما در این‌باره چیست؟
درخت‌هایی که با باد و برف و به دلیل پیری یا بر اثر آتش‌سوزی افتاده و دیگری کارایی ندارند باید از جنگلها حذف شوند. آیین نامه‌هایی در این مورد وجود دارد و فعلا قرار است درختان زنده و سر پا بر اساس لایحه استراحت جنگلها به مدت ۱۰ سال مورد بهره برداری قرار نگیرند. ممکن است این اتفاق در مورد برخی درختان جنگلی بیفتد، اما باید برای این مساله هم تدابیری را اتخاذ کرد، یعنی باید برنامه‌‌ریزی‌‌ها به سمتی پیش بروند که بهره برداری زیادی از جنگلها صورت نگیرد و بتوانیم با استفاده درست از ظرفیت جنگلها در راستای تامین منافع خود از آنها استفاده کنیم. شاید تبعیت از کشورهای غربی موجب تدوین چنین لایحه ای شده است و احتمال وقوع مشکلاتی وجود دارد. از سوی دیگر، برخی پیمانكاران متخلف نیز ممکن است که بدون هیچ نظارتی از درختان بهره برداری کنند. بنابراین مقابله با تخلف‌ها به عهده سازمان جنگلها و مراتع است.
نظر شما